Trong một tuyên bố hôm 27/1, Ngoại trưởng Philippines, ông Teodoro Locsin cho biết, mặc dù động thái của Trung Quốc thông qua Luật hải cảnh không phải việc của Philippines vì ban hành luật là đặc quyền của mỗi quốc gia, tuy nhiên căn cứ vào khu vực liên quan trong đó có Biển Đông, hành động này của Trung Quốc là "mối đe dọa chiến tranh bằng lời nói" với các nước phản đối luật. Sau khi cân nhắc, Philippines đã quyết định đưa ra phản đối ngoại giao đối với Luật hải cảnh mới của Trung Quốc.
Tàu tuần duyên Philippines hoạt động gần tàu Trung Quốc năm 2019. Nguồn: AP
Chuyên gia luật hàng hải của Philippines, ông Jay Batongbacal trước đó cho rằng Philippines và các bên tranh chấp ở Biển Đông cần gửi thông điệp mạnh mẽ, phản đối các động thái mới nhất của Bắc Kinh trong tuyến đường thủy đang tranh chấp. "Bất kỳ hành động sử dụng vũ lực nào đều nên được coi là hành động thù địch hoặc hành động gây hấn. Đó phải là thông điệp rõ ràng của các quốc gia Đông Nam Á".
Trong khi đó các thượng nghị sĩ nước này cũng đã nêu quan ngại về Luật hải cảnh của Trung Quốc. Thượng nghị sĩ Francis Pangilinan nói lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế của Philippines không thể bị đe dọa bởi luật pháp nước ngoài. Còn Thượng nghị sĩ Richard Gordon đã kêu gọi Ngoại trưởng Philippines yêu cầu lời giải thích từ Bắc Kinh sau chuyến thăm gần đây của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tới nước này.
Ngày 22/1, Trung Quốc đã thông qua Luật hải cảnh, theo đó có quyền áp dụng tất cả biện pháp cần thiết, gồm sử dụng vũ khí khi cái gọi là "chủ quyền quốc gia, quyền chủ quyền và quyền tài phán Trung Quốc" bị các cá nhân và tổ chức nước ngoài xâm phạm phi pháp hoặc đối diện mối nguy cấp bách bị xâm phạm phi pháp. Tuyên bố phi lý của Trung Quốc đối với 90% diện tích Biển Đông thông qua “đường chín đoạn” đã bị Tòa Trọng tài quốc tế bác bỏ năm 2016, nhưng nước này không công nhận phán quyết đó.
Động thái phản đối của Philippines được đưa ra vài ngày sau khi đồng minh Mỹ cử một nhóm tàu sân bay đi qua Biển Đông nhằm "thúc đẩy quyền tự do trên biển”. Trước đó, người phát ngôn của Tổng thống Philippines cho biết nước này sẽ không có động thái ngoại giao nào và Manila hy vọng các quốc gia kiềm chế, không gia tăng căng thẳng trên Biển Đông.
Hương Trà/VOV