Quản lý lao động nước ngoài phải chặt chẽ và toàn diện

Tại Bình Thuận, hiện có 3.750 doanh nghiệp đang hoạt động, sử dụng 77.700 lao động; trong đó có 120 doanh nghiệp và Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (huyện Tuy Phong) sử dụng 750 lao động nước ngoài, phần lớn đến từ Trung Quốc. Những năm gần đây, để đáp ứng yêu cầu kinh doanh dịch vụ du lịch, phục vụ du khách quốc tế, các cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch có xu hướng sử dụng lao động nước ngoài; mặt khác, hoạt động du lịch ngày càng phát triển, đã thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài tham gia kinh doanh dịch vụ, du lịch, kéo theo số lao động nước ngoài làm việc trên lĩnh vực du lịch của tỉnh ngày càng tăng. Bên cạnh đó, số lao động nước ngoài làm việc trong các khu, cụm công nghiệp tương đối ổn định, hầu hết đã được cấp giấy phép lao động theo đúng quy định của pháp luật; các doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài chấp hành tốt quy định của pháp luật, có nhiều đóng góp vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thông qua số lao động nước ngoài làm việc tại tỉnh, nhất là số chuyên gia, nhà quản lý có kinh nghiệm, lao động kỹ thuật tay nghề cao, có kỹ năng làm việc chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế… là cơ hội để lao động của tỉnh có điều kiện tiếp cận, học hỏi nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề và thay đổi tư duy, tác phong làm việc.

Tuy nhiên trên thực tế có một số lao động nước ngoài là lao động phổ thông, không có bằng cấp chuyên môn nhưng được xác nhận là chuyên gia của doanh nghiệp nước ngoài đã làm ảnh hưởng đến chất lượng lao động nước ngoài làm việc tại tỉnh và mất cơ hội việc làm của lao động địa phương. Một số doanh nghiệp, nhà thầu và lao động nước ngoài không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về công tác quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam. Riêng trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh trái thanh long tại Bình Thuận hiện có khoảng gần trăm lao động nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc được các cơ sở thu mua thanh long bảo lãnh làm việc, có người được cấp giấy phép lao động, có người thì được miễn giấy phép lao động do có vốn đầu tư vào công ty Việt Nam, đối tượng này chủ yếu đến Bình Thuận hoạt động kinh doanh thanh long trái phép, song họ chính là đối tượng có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiêu thụ và giá thành trái thanh long tại bất cứ địa phương nào, vào bất cứ thời điểm nào.

Những tồn tại, hạn chế trên cho thấy công tác quản lý lao động người nước ngoài cần thiết phải chặt chẽ và toàn diện hơn. Trước hết phải làm tốt công tác phổ biến, quán triệt, tuyên truyền Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 20/1/2010 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường công tác quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam và các chính sách, pháp luật về quản lý lao động nước ngoài. Thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật và các quy định về quản lý, sử dụng lao động nước ngoài và các nội dung quy định của Bộ luật Lao động đối với lao động nước ngoài làm việc tại các doanh nghiệp, xác định rõ nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài của doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng cần phát huy tốt hơn vai trò, trách nhiệm trong việc thực hiện quy chế phối hợp quản lý lao động nước ngoài làm việc tại tỉnh và quy chế phối hợp cung cấp thông tin lao động nước ngoài giữa các ngành và các địa phương trong tỉnh. Có kế hoạch tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh để từng bước thay thế các vị trí công việc hiện do người lao động nước ngoài đang đảm nhận.

Đặc biệt trong những ngày qua, khi dịch cúm do virus corona gây chấn động toàn cầu, khởi nguồn ổ dịch bắt đầu từ thành phố Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc thuộc Trung Quốc thì Việt Nam chúng ta cũng bị ảnh hưởng rất lớn. Đảng, Chính phủ cùng toàn bộ hệ thống chính trị cùng vào cuộc thể hiện sự quyết tâm chống dịch bằng những giải pháp hết sức cụ thể. Trong nhiều giải pháp, điều bắt buộc là phải quản lý chặt chẽ, tầm soát sức khỏe tất cả các du khách, người lao động xuất phát từ vùng có dịch đến Việt Nam, đặc biệt là Trung Quốc. Đây là vấn đề nan giải đối với cả nước nói chung và Bình Thuận nói riêng, bởi lẽ Bình Thuận có số lượng lao động đến từ nước ngoài khá lớn, chủ yếu đến từ Trung Quốc. Điều đặt ra cho các ngành chức năng trong hiện tại và tương lai là chúng ta không chỉ quản lý lao động nước ngoài bằng các quy định của pháp luật mà còn phải quản lý, tầm soát các bệnh lý, bệnh truyền nhiễm của lao động nước ngoài vào làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh, đặc biệt khi lao động nước ngoài đến từ vùng dịch như hiện nay, điều này có nghĩa việc quản lý lao động người nước ngoài trong thời gian tới phải chặt chẽ và toàn diện hơn.

Huy Toàn