Sóng thần sau động đất mạnh 7,6 độ richter ở Nhật Bản

Một loạt trận động đất mạnh xảy ra ở Nhật Bản vào ngày đầu năm mới hôm qua (1/1), gây ra sóng thần, làm mất điện hàng nghìn ngôi nhà và làm gián đoạn các chuyến bay cũng như dịch vụ đường sắt tới khu vực bị động đất.

Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) cho biết, liên tiếp 21 trận động đất có cường độ từ 4,0 độ richter trở lên đã xảy ra ở bờ biển Ishikawa và tỉnh lân cận ở miền Trung Nhật Bản chỉ trong hơn 90 phút.

Trong số các trận động đất ấy có trận mạnh nhất đo được 7,6 độ richter vào lúc chiều tối, đưa ra cảnh báo sóng thần lớn đầu tiên ở nước này kể từ năm 2011 khi trải qua trận động đất mạnh 9,0 độ richter dưới biển, ngoài khơi phía đông bắc Nhật Bản.

Cảnh báo sóng thần lớn có nghĩa là có khả năng có sóng thần cao hơn 3 mét. Vào khoảng 4 giờ sáng này 2/1, giờ địa phương, lãnh đạo tỉnh Ishikawa cho biết, có khoảng 4 người thiệt mạng trong trận động đất.

Cảnh báo sóng thần đã được hạ xuống thành cảnh báo  thông thường, một số dịch vụ tàu hỏa phải ngừng hoạt động, các nhà máy điện hạt nhân ngừng hoạt động và chính quyền phải kiểm tra các lò phản ứng hạt nhân ở các nhà máy.

Đài truyền hình NHK của Nhật Bản đưa tin: “Tất cả người dân phải sơ tán ngay lập tức đến vùng đất cao hơn. Hiện chưa rõ bao nhiêu người thiệt mạng hoặc bị thương, nhưng 2 người đã được tìm thấy trong đống đổ nát ở Ishikawa.

Toshihiro Shimoyama, một viên chức của JMA cho biết, những trận động đất mạnh hơn có thể xảy ra trong những ngày tới ở khu vực này, nơi hoạt động địa chấn đã diễn ra trong hơn ba năm.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cảnh báo người dân chuẩn bị cho nhiều thảm họa hơn. Ông nói: “Người dân cần phải cảnh giác về những trận động đất tiếp theo có thể xảy ra và tôi đề nghị người dân ở những khu vực có thể xảy ra sóng thần hãy sơ tán càng sớm càng tốt”.

Trận động đất mạnh 7,6 độ richter là trận động đất lớn nhất ở khu vực bán đảo Noto kể từ một trận động đất mạnh năm 1885. Nó xảy ra đúng ngày đầu năm mới 2024, tức 1/1/2024 khi hàng triệu người dân Nhật đến viếng thăm các đền, chùa.

Ở thành phố Kanazawa của Ishikawa, một điểm du lịch nổi tiếng, một cổng đền bị sập trước sự chứng kiến của những người đi lễ đầy lo lắng. Một đoạn video được đăng tải trên mạng xã hội X cho thấy những dãy nhà gỗ bị đổ. “Đây là Matsunami của bán đảo Noto. Chúng ta đang trong tình trạng khủng khiếp. Xin hãy đến và giúp đỡ chúng tôi”, một người trong video nói.

Cảnh quay về động đất trên Đài truyền hình ANN cũng cho thấy những ngôi nhà bị sập do sóng thần cao ít nhất 1,2m ở Wajima, cách thủ đô Tokyo khoảng 300 km về phía Tây Bắc. Ngoài ra có một đám cháy lớn đã bùng phát trong thành phố và lan ra nhiều tòa nhà.

Phát ngôn chính phủ Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết, quân đội đã được điều động để hỗ trợ các hoạt động cứu hộ và cho biết thêm, chính quyền vẫn đang đánh giá mức độ thiệt hại.

Trung tâm Cảnh báo Sóng thần Thái Bình Dương cũng cho hay, sóng thần có thể xảy ra trong phạm vi 300km tính từ tâm chấn dọc bờ biển Nhật Bản. Một cơn sóng thần cao khoảng 3 m dự kiến tấn công thành phố Niigata và các tỉnh khác ở bờ biển phía Tây Nhật Bản. Theo NHK, các đợt sóng thần nhỏ hơn đã được xác nhận đã tràn tới bờ biển.

Cảnh báo sóng cao lên tới 1m cũng đã phát đi đến nhiều khu vực ở Triều Tiên và Nga. Giới chức Nga đã đưa ra cảnh báo sóng thần đối với đảo Sakhalin, các khu vực ở bờ biển phía Tây của hòn đảo có thể bị ảnh hưởng.

Ở Hàn Quốc lân cận, cơ quan thời tiết kêu gọi người dân ở một số thị trấn ven biển phía Đông theo dõi sự thay đổi của mực nước biển. Người dân ở tỉnh Gangwon được khuyến khích đề phòng và di chuyển đến vùng đất cao hơn.

Cơ quan khí tượng Hàn Quốc cho biết trận sóng thần đầu tiên ập đến bờ biển phía đông Hàn Quốc lúc 9h21 ở độ cao 0,67 m. Tiếp theo đó là một cơn sóng thần khác có chiều cao dưới 1m. Cơ quan này cho biết trong một khuyến cáo, sóng thần có thể xuất hiện sau những đợt sóng đầu tiên và có thể tiếp tục kéo dài hơn 24 giờ.

JMA cũng thông tin, khu vực Noto đã trải qua một loạt trận động đất chớp nhoáng, bắt đầu là trận động đất mạnh 5,7 độ richter vào lúc 16h6 phút chiều 1/1 giờ địa phương. Tiếp theo là trận động đất mạnh 7,6 độ lúc 16h10, trận động đất 6,1 độ lúc 16h18, trận động đất 4,5 độ vào 16h23, trận động đất 4,6 độ lúc 16h29 và trận động đất 4,8 độ lúc 16h32.

Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho hay, một trận động đất khác có cường độ 6,2 độ richter xảy ra ngay sau đó. Trận động đất lớn nhất đã khiến các đài truyền hình chuyển sang chương trình đặc biệt và đưa ra lời kêu gọi khẩn cấp để người dân bị ảnh hưởng sơ tán đến vùng đất cao hơn. “Chúng tôi nhận ra rằng ngôi nhà của bạn, đồ đạc của bạn đều quý giá đối với bạn, nhưng mạng sống của bạn quan trọng hơn tất cả. Hãy chạy đến vị trí cao nhất có thể”, người dẫn chương trình của đài NHK nói với người xem truyền hình.

Đường sắt Nhật Bản cho biết, một số tuyến đường cao tốc lớn xung quanh tâm chấn của trận động đất đã bị đóng cửa, trong khi dịch vụ tàu cao tốc Shinkansen giữa Tokyo và khu vực Noto cũng ngừng hoạt động. Nhiều chuyến bay đến khu vực Niigata và Ishikawa bị hủy và chính quyền cho biết một trong những sân bay của Ishikawa đã bị đóng cửa.

Động đất cũng làm rung chuyển nhiều khu vực ở thủ đô Tokyo. Đoạn video trên NHK cho thấy các tòa nhà sụp đổ ở Ishikawa và chấn động làm rung chuyển các tòa nhà ở Tokyo. Hokuriku Electric Power, nhà cung cấp điện cho biết, hơn 36.000 hộ gia đình ở quận Ishikawa và Toyama bị mất điện.

Chưa có báo cáo về thiệt hại và không có bất thường nào ở các nhà máy điện hạt nhân dọc bờ biển, bao gồm 5 lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động tại các Nhà máy điện hạt nhân ở Ohi và Takahama.

Phát ngôn viên Yoshimasa Hayashi cho biết: “Chưa có bất thường nào tại Nhà máy điện hạt nhân Shika ở Ishikawa và các nhà máy khác tính đến thời điểm hiện tại”. Nhật Bản có các quy định nghiêm ngặt trong xây dựng nhằm đảm bảo các tòa nhà có thể chịu được động đất mạnh và thường xuyên tổ chức các cuộc diễn tập khẩn cấp đối với động đất.

Trận sóng thần năm 2011 khiến khoảng 18.500 người thiệt mạng và 3 lò phản ứng tại Nhà máy hạt nhân Fukushima tan chảy, gây ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất ở Nhật Bản kể từ thảm họa hạt nhân Chernobyl ở Nga năm 1986.

Tháng 3 năm 2022, một trận động đất mạnh 7,4 độ richter ngoài khơi bờ biển Fukushima đã làm rung chuyển khu vực rộng lớn ở miền đông Nhật Bản, khiến 3 người thiệt mạng. Trận động đất khác, gọi là Động đất lớn Hanshin, giáng mạnh vào miền Tây Nhật Bản vào năm 1995, khiến hơn 6.000 người thiệt mạng, chủ yếu ở thành phố Kobe. Thủ đô Tokyo cũng bị tàn phá bởi trận động đất lớn cách đây một thế kỷ vào năm 1923.