Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân: Còn nhiều nỗi lo trong xử lý, tiêu thụ tro xỉ

                

Bãi tro xỉ cao ngất.

 Người dân, lẫn chính quyền đều lo lắng

Thời gian qua, lãnh đạo tỉnh đã có nhiều cố gắng trong chỉ đạo,  giám sát  thực hiện công tác bảo vệ môi trường, chủ động thực hiện các giải pháp phòng ngừa, ứng phó các sự cố môi trường trong quá trình xây dựng và vận hành của các nhà máy tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Thế nhưng với lượng tro xỉ ngày một nhiều khiến người dân lẫn chính quyền đều lo lắng. Được biết, Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đã ký hợp đồng tiêu thụ tro xỉ với Công ty cổ phần Đầu tư Mãi Xanh (Công ty Mãi Xanh) trong cả vòng đời dự án để sản xuất gạch không nung; đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 116/QĐBTNMT ngày 24/1/2017, công suất khoảng 4.500 tấn/ngày gồm 3 khu sản xuất gạch không nung, tổng diện tích đất là 25,5 ha. Tuy nhiên, đến nay lúc chúng tôi trực tiếp đến xem cho thấy Công ty Mãi Xanh mới lắp đặt được 3/28 dây chuyền sản xuất gạch không nung và tiêu thụ tro xỉ khoảng 450 tấn/ngày.

Việc tiếp tục triển khai lắp đặt các dây chuyền còn lại của Công ty Mãi Xanh khó có khả năng thực hiện do thiết bị máy móc không phù hợp và có khó khăn về công nghệ. Đồng thời, công ty gặp khó khăn về tài chính (do các ngân hàng không cho vay vì các sản phẩm chưa được đưa ra thị trường tiêu thụ) và giá thành sản phẩm gạch không nung cao nên khó cạnh tranh. Vì thế, nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đã điều chỉnh hợp đồng chỉ giao Công ty Mãi Xanh tiêu thụ, xử lý 50% lượng tro xỉ (trước đây là 100%) và chuyển sang ký hợp đồng với Công ty TNHH Xây dựng Thanh Tuyền (là đơn vị đang xử lý và tiêu thụ toàn bộ tro xỉ của Nhà máy nhiệt điện Mạo Khê để sản xuất các loại gạch không nung), Công ty TNHH Xây dựng Thanh Tuyền đang tiến hành các thủ tục xin chủ trương đầu tư nhà máy. Đồng thời, Công ty nhiệt điện Vĩnh Tân 2 cũng đang chuẩn bị đầu tư hệ thống đường ống xuất tro bay qua cảng và làm việc với các nhà đầu tư khác trong việc xử lý, tiêu thụ tro xỉ.

 Những việc cần giải quyết

Về vướng mắc trong công tác xử lý, tiêu thụ tro xỉ và bảo vệ môi trường tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, trên cơ sở kiến nghị của UBND tỉnh Bình Thuận, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo vào ngày 22/8/2018, giao cho  Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giải quyết, xử lý dứt điểm tồn đọng phế thải của các nhà máy nhiệt điện than tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã có Công văn số 2429/BXD-VLXD hướng dẫn áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn đã ban hành và giới thiệu một số tiêu chuẩn Bộ Xây dựng dự kiến ban hành trong thời gian tới. Ngày 28/9/2018, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Quyết định số 2847/QĐ-BKHĐT tiêu chuẩn quốc gia - mã số TCVN 12249: 2018 tro xỉ nhiệt điện đốt than làm vật liệu san lấp - yêu cầu chung.

                

Dây chuyền sản xuất thử gạch từ tro xỉ của    Công ty Mãi Xanh.

Nhưng thực tế, hiện nay vẫn còn các tiêu chuẩn, chỉ dẫn kỹ thuật và định mức kinh tế kỹ thuật liên quan đến sử dụng tro xỉ trong san lấp, đắp nền đường và các công trình dân dụng công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật… chậm ban hành, nên chưa có cơ sở để triển khai thực hiện sử dụng tro xỉ nhiệt điện than vào các lĩnh vực nêu trên, nhằm xử lý hiệu quả lượng tro xỉ tồn đọng trong thời gian qua.

 Mới đây, UBND tỉnh đã có báo cáo gửi Bộ Xây dựng, trong đó tiếp tục kiến nghị: Sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn quốc gia, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật đối với sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng, sử dụng tro xỉ trong công tác san lấp, đắp nền đường và các công trình dân dụng công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật. Hướng dẫn áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12249:2018 tro xỉ nhiệt điện đốt than làm vật liệu san lấp.

Hiện nay, các phương án sử dụng tro xỉ sản xuất vật liệu xây dựng không nung, mặc dù đã được các cơ quan chức năng của tỉnh tạo điều kiện thuận lợi, tuy nhiên việc triển khai dự án là rất chậm. Do đó, người dân, chính quyền địa phương và nhà đầu tư chưa an tâm  với việc tiêu thụ, xử lý tro xỉ tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Thu Thủy