Từ bình dân học vụ xưa đến “bình dân học vụ số” hiện nay

Đây là một trong các vấn đề cấp bách nhất để xóa nạn mù chữ cho dân. Vì trình độ dân trí lúc bấy giờ rất thấp, có tới 95% số người mù chữ. Với cương vị là người đứng đầu Nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Ngày 8/9/1945, Chính phủ đã ban hành cùng lúc 3 sắc lệnh (số 17, số 19, số 20) liên quan đến bình dân học vụ. Từ đó phong trào Bình dân học vụ (BDHV) ra đời. 1 năm sau ngày phát động, với phương châm “Người biết chỉ cho người chưa biết, người biết nhiều chỉ cho người biết ít”, phong trào đã thu hút được trên 95.000 giáo viên, với 75.000 lớp học và trên 2,5 triệu người biết đọc, biết viết. Đến năm 1948 có 6 triệu người đã thoát nạn mù chữ và đến năm 1952 là 10 triệu người. Chiến dịch xóa nạn mù chữ cơ bản được hoàn thành. Sau này, qua các giai đoạn phát triển của đất nước, đòi hỏi trình độ dân trí ngày càng phải được nâng cao. Tuy vậy nhìn lại những kết quả của phong trào BDHV có ý nghĩa vô cùng to lớn, khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

80 năm qua, kể từ khi nước nhà giành độc lập, phát động phong trào BDHV đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã có bước tiến mạnh mẽ toàn diện trên các lĩnh vực đời sống - xã hội, vị thế của đất nước được vươn lên tầm cao mới. Tuy vậy, trước bước chuyển mới của thời đại, cách mạng công nghiệp 4.0, tập trung vào công nghệ kỹ thuật số đang diễn ra với quy mô và tốc độ chưa từng có. Để quản lý, điều hành xã hội một cách có hiệu lực, hiệu quả cao, chúng ta đang quyết liệt đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, đi đôi với cải cách hành chính, hướng đến toàn bộ các hoạt động của chính quyền được triển khai và vận hành trên nền tảng công nghệ số. Vì thế đòi hỏi đối với công dân phải là “công dân số” để đáp ứng yêu cầu của một xã hội số với nền kinh tế số dưới sự điều hành của chính quyền số. Trước xu thế đó đòi hỏi tất yếu phải thực hiện BDHV số, đó là phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Do đó bất cứ ai, kể từ lãnh đạo cho đến người dân bình thường đều phải không ngừng học tập.

Tại Bình Thuận, năm 2022 đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng (CNSCĐ) ở mỗi thôn - khu phố (đạt tỷ lệ 100% thôn, khu phố có Tổ CNSCĐ), với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác chuyển đổi số, vận động và hướng dẫn người dân sử dụng công nghệ số phục vụ tiện ích cuộc sống hằng ngày. Gần đây, hưởng ứng Tháng Thanh niên năm 2025, sáng 15/3, tại TP. Phan Thiết, Tỉnh đoàn - Hội LHTN Việt Nam tỉnh tổ chức Ngày cao điểm tình nguyện xây dựng đô thị văn minh và triển khai phong trào BDHV số nhằm phát huy tính tiên phong, năng động và sáng tạo của tuổi trẻ tham gia hỗ trợ người dân Bình Thuận nâng cao năng lực số.

Kết hợp Tổ CNSCĐ cùng với với triển khai đội hình “Bình dân học vụ số” của tuổi trẻ xung kích trên “mặt trận số” để tuyên truyền và trực tiếp hỗ trợ, hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng công nghệ thông minh, thương mại điện tử, dịch vụ hành chính công; tham gia thực hiện chuyển đổi số trong từng lĩnh vực của đời sống; sử dụng Cổng dịch vụ công trực tuyến của tỉnh, của quốc gia, sử dụng ứng dụng Công dân số Bình Thuận, tích hợp thẻ BHYT, giấy phép lái xe, sổ sức khỏe điện tử lên ứng dụng VneID, đó là những điều hết sức cần thiết cho người dân.

Ngoài việc hướng dẫn trợ giúp của chuyên gia, ưu thế của BDHV số là mọi người có thể tận dụng điều kiện để tự học ở mọi lúc, mọi nơi, coi học tập là một hành trình theo suốt đời người, với phương châm người biết ít hướng dẫn cho người chưa biết, người biết nhiều hướng dân cho người biết ít. Khi được trang bị kỹ năng về công nghệ số, người dân không chỉ tiện lợi trong các thao tác thực hiện các giao dịch, mà còn thuận lợi cho các cơ quan chức năng trong việc phổ biến thông tin, tuyên truyền đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.