Việt Nam tích cực với nhiệm vụ của Ủy viên không thường trực HĐBA

Việt Nam đã chính thức trở thành Ủy viên không thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

Phóng viên VOV thường trú tại Mỹ phỏng vấn Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung về công tác chuẩn bị của Việt Nam cho nhiệm kỳ 2 năm là thành viên không thường trực của HĐBA.

PV: Thưa Thứ trưởng, Việt Nam đã trúng cử làm uỷ viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021. Kết quả này có nằm trong dự tính của chúng ta không và có ý nghĩa như thế nào?

Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Trong quá trình chuẩn bị thì chúng ta cũng dự đoán Việt Nam sẽ đạt số phiếu cao nhưng cao như vậy thì tôi nghĩ rằng là ít người nghĩ đến và chỉ thiếu 1 phiếu nữa thì chúng ta có 100% số phiếu.

                

Thứ trưởng Bộ Ngoại    giao Lê Hoài Trung trả lời phỏng vấn của phóng viên VOV.

Tôi nghĩ rằng ý nghĩa lớn nhất của việc này là thể hiện đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và hòa bình, phát triển, và cũng đánh giá cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đây cũng là sự nhìn nhận đối với thành tựu của Việt Nam trong quá trình đổi mới và sau cuộc bỏ phiếu với kết quả ngày hôm nay thì cá nhân tôi cũng suy nghĩ nhiều và cũng thấy rất xúc động vì chúng ta đều biết rằng trong Tuyên ngôn độc lập của Bác Hồ, Bác có nói là các nước đồng minh, tức là các nước thành lập LHQ đã ủng hộ nguyên tắc bình đẳng giữa các dân tộc trong hiệp định lúc đấy bác gọi là Cựu Kim Sơn, thực chất là Hiệp ước San Francisco thành lập ra LHQ thì sẽ tôn trọng độc lập của Việt Nam.

Đấy là điều mong mỏi và đề nghị của Bác lúc bấy giờ. Bây giờ Việt Nam ta không những có độc lập mà ngồi ở HĐBA LHQ, đóng góp vào việc phát huy các nguyên tắc để độc lập của LHQ.

Tôi nghĩ rằng cái ý nghĩa lớn nữa cho thấy sức mạnh của Việt Nam và Việt Nam có một vị trí rất đặc biệt trong trái tim của các dân tộc và của cộng đồng quốc tế.

PV: Thứ trưởng đã trực tiếp tham gia và chứng kiến cả 2 thời điểm quan trọng này, vậy theo đánh giá của ông đâu là thuận lợi và thách thức khi chúng ta tiếp quản trọng trách này từ năm sau?

Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Tôi nghĩ rằng là, cái chung của cả hai lần, là đây là công việc của HĐBA, cơ quan quan trọng nhất của LHQ và có quyền lực đặc biệt. HĐBA là cơ quan có trách nhiệm hàng đầu trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế trong quy định của Hiến chương LHQ.

HĐBA có vị trí đặc biệt bởi vì đây là cơ quan duy nhất trong toàn bộ hệ thống quốc tế có quyền và những quyết định cưỡng chế liên quan tới hòa bình và an ninh. Những quyết định đó sẽ tác động tới lợi ích trực tiếp của tất cả các quốc gia.

Điểm chung của hai lần chúng ta được bầu, lần đầu là năm 2007 để trở thành Ủy viên không thường trực của HĐBA nhiệm kỳ 2008-2009 và lần này cho nhiệm kỳ 2020-2021, đó là chúng ta tham gia vào công việc của một cơ quan quan trọng và đặc biệt và cũng vì vậy cho nên công việc của nó rất phức tạp. Nhưng điểm khác biệt và có lẽ thuận lợi hơn của lần này là chúng ta có kinh nghiệm, đây là lần thứ hai chúng ta tham gia.

Tuy nhiên, tình hình thế giới hiện nay có nhiều mặt phức tạp hơn so với trước đây. Chúng ta theo dõi quan hệ quốc tế cũng thấy tình hình ở Trung Đông có những đặc điểm khác, rồi những cái khác biệt giữa các quốc gia, nhất là các nước lớn.

Một đặc điểm rất lớn là hiện nay, khu vực châu Á-Thái Bình Dương là nơi mà cộng đồng quốc tế đánh giá là có nhiều rủi ro và thách thức đối với hòa bình, an ninh. Rủi ro đó có lẽ lớn hơn so với cách đây 10 năm khi chúng ta làm Ủy viên không thường trực lần đầu tiên.

Có thuận lợi rất lớn là hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế, như tôi cũng đã trao đổi là chúng ta đã có kinh nghiệm hơn, đặc biệt là cũng như trước đây, đường lối đối ngoại hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa của chúng ta, và nhất là quan điểm của chúng ta trên các vấn đề lớn của cộng đồng quốc tế, nhất là các vấn đề trong chương trình nghị sự của HĐBA là được các nước ủng hộ.

Chính vì vậy, các nước đã ủng hộ ta với số phiếu cao như vậy. Đặc biệt, so với cách đây 10 năm, những thành tựu đổi mới của chúng ta lại được khẳng định và thành tựu của quá trình hội nhập quốc tế của chúng ta được ghi nhận, cho nên đấy là những thuận lợi rất cho chúng ta trong thời gian tới.                    

PV: Để có thể giải quyết tốt những thách thức đó, chúng ta đã có những chuẩn bị như thế nào. Đặc biệt năm sau, cùng lúc chúng ta sẽ đảm nhiệm thêm trọng trách Chủ tịch ASEAN, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Tôi nghĩ rằng là, trong quá trình chuẩn bị chúng ta cũng cần phải đánh giá những thuận lợi và thách thức như tôi đã trao đổi. Chúng ta có các thuận lợi rất lớn đó là đường lối đối ngoại của chúng ta là đúng đắn và được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế và như hôm nay chúng ta đã thấy, rõ ràng là sự nhìn nhận của cộng đồng quốc tế về sự đúng đắn của đường lối đối ngoại của chúng ta và chúng ta đã ở một vị thế khác, phản ánh trên số phiếu ủng hộ chúng ta lần này.

Điều quan trọng là trên cơ sở những thuận lợi đó, nhưng nhìn nhận những thách thức chúng ta đã thấy, chúng ta sẽ phải đưa ra những lập trường và quan điểm để, trên các vấn đề cụ thể của HĐBA, đánh giá trong bối cảnh chung, đánh giá lợi ích các nước liên quan, bởi vì khoảng 70-80% các vấn đề ở HĐBA là các vấn đề khu vực và liên quan tới lợi ích quốc gia, lợi ích trực tiếp của các nước trong khu vực và đồng thời dựa trên quan điểm của chúng ta, sự quan tâm của cộng đồng quốc tế bởi vì khi ta cam kết, chúng ta đã là thành viên của HĐBA, chúng ta đã hứa với các quốc gia thành viên LHQ là chúng ta sẽ cân nhắc các lợi ích, cân nhắc các ưu tiên của họ trong quá trình quyết định.

Chúng ta phải có được một cơ chế phối hợp, cơ chế báo cáo bởi vì công việc đối ngoại của chúng ta là nằm dưới sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Trong quá trình trao đổi với các quốc gia để có sự ủng hộ của họ thì lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước chúng ta đã trực tiếp chỉ đạo và trực tiếp tham gia vào quá trình này.

Quá trình mà khi chúng ta tham gia HĐBA, đưa ra các quyết định, khi phát biểu quan điểm, lập trường thì đòi hỏi phải có sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp cao nhưng đồng thời chúng ta lại có cơ chế phối hợp làm sao để có thể kịp thời có quan điểm, hoặc là bằng phát biểu, hoặc là bằng lá phiếu, hoặc các hoạt động khác như là tham gia trong các nhóm làm việc, các nhóm thương lượng để cùng với các quốc gia thúc đẩy những vấn đề vì lợi ích chung nhưng đồng thời cũng phản ánh quan điểm của chúng ta.

Điểm thứ ba là làm sao mà chúng ta chuẩn bị được nguồn nhân lực trong cả quá trình kéo dài hai năm như vậy mà theo thống kê, theo các nước nói thì hiện nay công việc nó tăng gấp 2-3 lần cho nên đòi hỏi sự trao đổi giữa các bộ ngành có liên quan, rồi cơ chế báo cáo với lãnh đạo như thế nào, rồi phối hợp giữa các đơn vị trong bộ Ngoại giao và phái đoàn Việt Nam tại LHQ.

Trong đợt vận động vừa qua, đồng chí Đại sứ và các bộ phái đoàn Việt Nam tại LHQ đóng mội vai trò rất quan trọng trong quá trình vận động để có được sự ủng hộ của các nước, để các nước nhìn thấy được thế mạnh của Việt Nam, quan điểm của Việt Nam, lập trường của Việt Nam, sự sẵn sàng của Việt Nam. Đồng thời là trách nhiệm để triển khai chính sách của Việt Nam và tham gia vào HĐBA LHQ thời gian tới thì cái trách nhiệm của đồng chí Đại sứ, Trưởng phái đoàn rất quan trọng với sự lãnh đjao của Đảng và Nhà nước và sự hỗ trợ của cả bộ máy và hệ thống chính trị trong nước.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Phạm Huân/VOV