Áp dụng một số giống lúa mới đạt hiệu quả tại Tuy Phong

Nâng cao chất lượng lúa gạo

Những ngày cuối tháng 2/2025, đông đảo nông dân trồng lúa của huyện Tuy Phong có mặt tại cánh đồng ở xã Phú Lạc để tận mắt chứng kiến thành quả mô hình lúa mới. Nhìn cánh đồng lúa vàng ươm, trĩu hạt, ít sâu bệnh trong mô hình khiến bà con vui mừng vì từ nay họ có thêm sự lựa chọn về giống lúa chất lượng cao được sản xuất tại địa phương.

Tuy Phong có diện tích canh tác lúa trên 2.100 ha. Từ lâu, nông dân vẫn canh tác lúa theo phương pháp truyền thống, sử dụng một số loại giống lúa nhiễm sâu bệnh hại, năng suất thấp, lượng giống gieo sạ 25 – 35 kg/sào. Nhiều hộ vẫn chưa áp dụng đồng bộ cơ giới hóa vào trong sản xuất nên năng suất, chất lượng chưa đạt được như mong muốn. Do đó, việc ứng dụng cơ giới hóa vào trong sản xuất nông nghiệp không chỉ giải phóng sức lao động, nâng cao năng suất trên cùng một diện tích canh tác.

Cùng với một số địa phương trồng lúa trong tỉnh, ở vụ đông xuân 2024 – 2025, Trung tâm Khuyến nông Bình Thuận phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện mô hình với 4 loại giống gồm Hưng Long 555; NPV79; VN 121 và Đài Thơm 8. Bà con bón lót trước khi gieo sạ bằng phân hữu cơ vi sinh và phân lân. Đồng thời sạ bằng bình phun, lượng giống gieo sạ 12 kg/sào, giảm 50 - 60% lượng giống sạ với sản xuất thông thường.

Người dân được tập huấn các biện pháp kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất lúa, áp dụng 1 phải 6 giảm: phải sử dụng giống xác nhận, giảm lượng giống, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, giảm lượng nước tưới, giảm thất thoát sau thu hoạch và giảm phát thải khí carbon. Tăng cường sử dụng phân hữu cơ, thuốc BVTV sinh học. Ghi chép nhật ký điện tử đồng ruộng thay cho nhật ký giấy truyền thống.

Sau khoảng 4 tháng thực hiện mô hình, kết quả cho thấy, giống lúa NVP 79 trong mô hình có chiều cao cây cao hơn so với Hưng Long 555. Trong mô hình giống lúa Đài thơm 8, Hưng Long 555 nở bụi, đẻ nhánh tốt. Năng suất các giống theo lý thuyết từ 72,8 tạ - 77,2 tạ/ha so với đối chứng ngoài mô hình. Năng suất lý thuyết trong mô hình cao hơn 6,6 tạ/ha đến 16 tạ/ha.

Giảm chi phí sản xuất

Ngoài ra, trong mô hình chi phí phân bón cao hơn ngoài mô hình do bón lót phân hữu cơ. Lượng phân hữu cơ bón lót 1.000 kg/ha, phân lân 22 kg/ha nên các hộ tham gia mô hình mạnh dạn giảm 10 - 15% lượng phân bón hóa học so với vụ trước. Mặt khác, việc bổ sung phân hữu cơ sẽ làm tăng độ phì nhiêu của đất, tăng chất khoáng và vi sinh vật hữu hiệu cho đất, tác dụng cải tạo đất rất tốt, nhất là đối với các loại đất đã và đang bị suy thoái, nâng cao khả năng chống chịu sâu bệnh của cây lúa tốt hơn. Mặt khác, số lần phun thuốc BVTV của các hộ tham gia mô hình từ 3 - 4 lần/vụ, còn ngoài mô hình từ 5 - 6 lần/ vụ. Bà con phun ngừa do trong mô hình tỷ lệ sâu, bệnh thấp hơn, bà con phun ngừa bệnh ở một số giai đoạn quan trọng như trước trổ và sau trổ… tránh ảnh hưởng đến năng suất.

Theo đánh giá của các hộ nông dân, lợi nhuận trong mô hình cao hơn ngoài mô hình từ 25 - 30%. Hơn hết, mô hình đã giúp người dân xã Phú Lạc sản xuất 1 phải 6 giảm ướt khô xen kẽ, cách quản lý đồng ruộng, bảo vệ môi trường, từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung, góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống. Cụ thể là tiết kiệm 50 - 60% lượng giống, có thêm 3 loại giống mới vào cơ cấu để bà con lựa chọn. Năng suất mô hình tăng hơn 10 - 11 tạ/ha so với sản xuất đại trà. Nhất là tổng chi phí cho 1 ha lúa trong ruộng mô hình thấp hơn so với ruộng ngoài mô hình hơn 1,6 triệu đồng (chiếm 6%), trong khi lợi nhuận ruộng mô hình tăng 25 - 30% (13 - 16 triệu đồng/ha) so với ruộng ngoài mô hình.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết thêm, kết quả mô hình cho thấy 3 giống lúa Hưng Long 555, NVP 79 và giống Đài thơm 8 có triển vọng do đặc tính vượt trội, phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu địa phương. Vì vậy, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đề xuất huyện Tuy Phong có kế hoạch duy trì và tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất lúa sạ thưa, bón phân hữu cơ giảm lượng phân hóa học. Mặt khác, đồng bộ cơ giới hóa trong sản xuất tại các vùng trọng điểm lúa của địa phương giúp cho nền nông nghiệp bền vững...