Bảo vệ trẻ tránh nguy cơ bị xâm hại tình dục

Luật sư ghi nhận thông tin bảo vệ một bé gái bị xâm hại tình dục. (Ảnh tư liệu)

Nhức nhối vấn nạn

Từ năm 2019 đến nay, Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh đã bảo vệ quyền lợi trước tòa cho 22 trẻ em dưới 16 tuổi bị xâm hại tình dục. Các em bị xâm hại đa phần là học sinh, trong đó có em chỉ mới 2 tuổi. Kẻ thực hiện những hành vi đồi bại đa số ở tuổi thanh niên, trung niên và có cả người đáng tuổi cha, chú của nạn nhân; trình độ học vấn thấp, am hiểu pháp luật còn hạn chế. Thường họ là những người quen biết, hàng xóm và đau lòng hơn khi họ là những người thân thuộc, họ hàng của các em. Đối tượng hay dụ dỗ, lợi dụng sự thiếu hiểu biết, ngây thơ, khả năng tự vệ yếu của các em để thực hiện hành vi xâm hại. Có nhiều trường hợp người tình, người chồng hờ của mẹ ép buộc con gái riêng chưa đủ tuổi trưởng thành. Điển hình vụ bé Q.N, 15 tuổi ở Vĩnh Hảo, Tuy Phong đã bị người chồng hờ của mẹ là P.B ép buộc xâm hại đến có thai.

Điều đáng lưu ý, độ tuổi trẻ em bị xâm hại dưới 13 tuổi đang có xu hướng tăng. Theo Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh, số trẻ em được trung tâm bảo vệ quyền lợi ngày càng tăng, năm 2019 có 7 em, năm 2020 có 15 em. Đây chỉ là con số của bề nổi, thực tế còn nhiều hơn khi người thân che giấu. Đa số những vụ xâm hại tình dục trẻ em đều xảy ra ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, khu lao động nghèo và cha mẹ của các nạn nhân chủ quan, ít để ý đến con em mình.

 Bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ

Đối với xã hội, hiện tượng xâm hại tình dục ở trẻ có thể xảy ra ở mọi nơi, mọi lúc. Nhưng vì sao nhiều người lớn vẫn thờ ơ, không quan tâm tới vấn đề này? Theo nhận định của một số cán bộ tư pháp, các trường học và các bậc phụ huynh chưa chú trọng giáo dục con em biết cách tự bảo vệ mình. Do đó, trẻ rất yếu kém trong các kỹ năng tự bảo vệ mình trước nguy cơ bị xâm hại. Thậm chí, những vụ xâm hại tình dục trẻ em đã xảy ra mà phía nạn nhân, gia đình không nói ra, không khai báo, tố cáo do xấu hổ, mặc cảm. Trẻ em bị xâm hại thường có tâm lý sợ do bị đe dọa nên không dám tố cáo; hoặc là sự nhầm lẫn giữa “tình yêu” với “lạm dụng tình dục”… Việc xâm hại tình dục có thể đang hiện hữu quanh ta nhưng do thiếu hiểu biết, định kiến sai lầm mà ít ai lên tiếng, chia sẻ. Từ đó, khiến nhiều bé gái mang những nỗi ám ảnh, đau khổ kéo dài và đôi khi đeo đẳng suốt cả cuộc đời của nạn nhân.

Để giảm thiểu những nguy cơ xâm hại tình dục và bạo lực đối với trẻ em, cần phải trang bị kiến thức về giới tính cho các em càng sớm càng tốt. Xâm hại tình dục ở các thể rất khác nhau, cho nên từng độ tuổi, giai đoạn phát triển của trẻ em phải có chương trình giáo dục cho phù hợp. Các bậc cha mẹ, cần phải nâng cao nhận thức của mình để phối hợp với nhà trường giáo dục, cung cấp sớm cho các em những kiến thức về giới tính, những biện pháp phòng ngừa, những dấu hiệu nhận biết và tự bảo vệ mình khi gặp tình huống xấu xảy ra. Ngoài ra, phụ huynh cần quan tâm trò chuyện, lắng nghe con nhiều hơn để trẻ có thể tin tưởng, cởi mở và tâm sự với cha mẹ về mọi chuyện, từ đó có thể sớm nhận biết con có đang gặp vấn đề gì không an toàn hay không...

Bên cạnh đó, phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về bình đẳng giới, bảo vệ trẻ em và nội dung các văn bản pháp luật. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật phải có kế hoạch, chương trình cụ thể; chú trọng lồng ghép trong sinh hoạt của tổ dân phố, hoạt động ngoại khóa của học sinh và sinh hoạt chuyên đề của các tổ chức, đoàn thể các cấp. Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh Nguyễn Thị Kiều Châu cho biết: Để bảo vệ trẻ em, chúng tôi đã và đang tăng cường công tác truyền thông về tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý ở cơ sở góp phần nâng cao nhận thức, phòng, chống xâm hại trẻ em cho người dân trên địa bàn tỉnh. Tích cực phối hợp với các địa phương, tổ chức hội phụ nữ... nắm bắt số lượng, các hoạt động, sinh hoạt của trẻ em, có những giải pháp hỗ trợ tổ chức, gia đình, trẻ em phòng chống bị xâm hại. Ngoài ra, phối hợp với các cơ quan tố tụng nhằm phát hiện, trợ giúp pháp lý kịp thời bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em trong các vụ án.

Ninh Chinh