Dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng đủ 3 tiêu chí

Phát biểu tại hội trường, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Hữu Thông đánh giá cao sự chuẩn bị chu đáo, công phu của cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Góp ý cụ thể tại Điều 3, đại biểu đề nghị bổ sung giải thích thuật ngữ “Dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”. Lý giải, đại biểu cho rằng pháp luật hiện hành chưa có quy định, giải thích tường minh khái niệm dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; chưa xây dựng hệ tiêu chí cụ thể để xác định thế nào là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Điều này vừa gây lúng túng, khó khăn cho các cơ quan thực thi trong việc áp dụng pháp luật về thu hồi đất vừa tạo kẽ hở để một bộ phận cán bộ, công chức lợi dụng thu hồi đất không đúng quy định, thu hồi đất, kém hiệu quả gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. 

Chính vì vậy theo đại biểu, dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng 3 tiêu chí cụ thể: Phải mang lại lợi ích chung cho nhân dân của một xã, của một huyện, của một tỉnh hoặc của một vùng; Do ngân sách nhà nước đầu tư thực hiện hoặc được đầu tư theo phương thức công – tư; Mục đích thực hiện dự án nhằm mục đích công cộng.

Liên quan đến nội dung tại Chương XI, Quy định về tài chính, đất đai, giá đất, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về “Thuế đất trống”. Dự thảo Luật không nhiều thay đổi so với Luật hiện hành, chỉ bổ sung một khoản thu mới là tiền sử dụng đất trong trường hợp sử dụng đất đa mục đích. Đối chiếu những quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết số 18 thì dự thảo vẫn chưa giải quyết thỏa đáng 2 vấn đề: một là, thuế sử dụng đất chưa được quy định cụ thể, không thể hiện điểm mới, chưa đáp ứng yêu cầu mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang; 2 là những khoản thu nhằm điều tiết hiệu quả chênh lệch địa tô, nhất là phần giá trị tăng thêm không do người sử dụng đất đầu tư. 

Đại biểu đề nghị Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần bổ sung quy định về thuế đất trống – đây là công cụ chống đầu cơ, thúc đẩy quá trình khai thác đất đai nhằm đầu tư, sản xuất ra của cải vật chất. Loại thuế này góp phần xử lý hiệu quả hiện tượng đầu cơ đất nông nghiệp để phân lô bán nền, tình trạng chiếm giữ những khu đất sản xuất kinh doanh tại các vị trí đắc địa để trục lợi. Loại thuế này đã mang lại nhiều hiệu quả trong thực tiễn ở một số quốc gia.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị bổ sung “Căn cứ xây dựng Bảng giá đất” tại Điều 159. Đại biểu cho rằng, cần bổ sung căn cứ các chỉ số phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương như: Tốc độ tăng trưởng, cơ cấu sử dụng đất của địa phương, GDP bình quân đầu người, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều… những chỉ số này là các căn cứ cần thiết thể hiện đặc thù của địa phương, tính khả thi và hiệu quả của bảng giá đất khi áp dụng vào thực tế…

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là một trong số 10 dự án Luật được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5. Ngay sau khi Quốc hội tiến hành thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.