Đừng để mất tiền vì huê hụi

Huê ảo nhưng hậu quả thật

Tòa án nhân dân tỉnh vừa đưa ra xét xử và tuyên phạt bị cáo Bùi Thị Dần (SN 1963, trú khu phố Nam Thành, thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam), mức án 17 năm tù giam về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Đây là vụ việc tiêu biểu cho những rủi ro khi chơi hụi.

Bà Dần là một tiểu thương, làm nghề buôn bán tạp hóa tại Chợ 28, thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam. Trong quá trình buôn bán tại đây, bà Dần quen biết với nhiều người dân trong thị trấn Thuận Nam và các xã lân cận. Từ năm 2013, bà Dần đã lập ra nhiều dây huê, tổ chức chơi huê với nhiều người. Ban đầu, việc chơi huê diễn ra bình thường nên các dây huê do bà Dần tổ chức đã thu hút được nhiều người tham gia. Song song với việc tổ chức chơi huê thì bà Dần còn vay mượn tiền của nhiều người khác với lãi suất từ 2% đến 6%/tháng để buôn bán. Sau đó do làm ăn thua lỗ nên bà Dần phải vay tiền của người sau để trả tiền cho người trước. Đến khoảng tháng 5/2018 âm lịch, do không còn khả năng trả nợ, muốn có tiền để trả nợ nên bà Dần đã lập ra các dây huê không có thật (huê ảo) để nhiều người dân tại huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc và thành phố Phan Thiết tham gia chơi nhằm mục đích lấy tiền trả tiền vay.

Cách thức mà bà Dần lừa đảo không mới khi tất cả các thông tin về người chơi, ngày mở huê cũng như ngày kết thúc đều là giả. Khi có người tham gia dây huê ảo do mình lập ra, bà Dần chỉ giao cho các con huê giấy thể hiện thông tin dây huê, số phần huê mà họ tham gia hoặc ghi giấy thể hiện việc họ đóng huê hàng tháng. Những người chơi không biết mặt những ai tham gia cùng dây huê với mình. Với cách thức lừa đảo không mới nhưng từ tháng 6/2018 đến tháng 8/2019, bà Dần đã tự lập ra 17 dây huê ảo chiếm đoạt số tiền hơn 10 tỉ đồng của 51 bị hại.

Trong vụ việc này, có những điều tưởng như không thể nhưng vẫn xảy ra. Trong phiên xử ngày 19/3, một người chơi huê đã trình bày trước tòa về “chứng cứ chơi huê” là những tờ lịch do người này tự ghi để nhớ ngày và số tiền mỗi lần đóng tiền huê cho bà Dần. Người này trình bày vì quen biết và tin tưởng bà Dần nên mỗi lần đóng huê không làm giấy tờ giữa hai bên. Nhưng tại cơ quan điều tra cũng như tại phiên tòa, bà Dần chối bay, chối biến không thừa nhận số tiền mà người này đưa ra trong các tờ lịch. Do chứng cứ chơi huê đều do người này tự ghi nên không được hội đồng xét xử chấp nhận. Không riêng trường hợp này, trong vụ án của bà Dần có đến 3 người mất tiền theo cách tương tự vì niềm tin đối với bị cáo.

Làm theo quy định sẽ hạn chế rủi ro mất tiền

Một biến tướng của việc chơi huê hụi mới xuất hiện thời gian gần đây cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra rủi ro. Các chủ hụi đã tận dụng mạng xã hội để tổ chức chơi huê. Trong tháng 10 - 11/2023, trên địa bàn TP. Phan Thiết liên tục xảy ra nhiều vụ vỡ hụi với số tiền rất lớn. Qua xem xét, đánh giá, Công an TP. Phan Thiết xác định các đường dây huê hụi này đều thực hiện qua mạng xã hội Zalo; Facebook. Các hụi viên đều không biết nhau, chỉ có chủ hụi biết và thông báo cho từng thành viên qua tin nhắn rồi chuyển tiền vào tài khoản cho chủ hụi. Đặc biệt, chủ hụi còn không thông báo tên tuổi người hốt hụi vì lý do “bí mật cá nhân”, cho đến khi chủ hụi thông báo vỡ hụi, mất khả năng chi trả, tạm lánh mặt rồi tắt điện thoại, khóa trang mạng xã hội.

Hình thức chơi hụi là hình thức góp vốn làm ăn từ lâu đời và được pháp luật công nhận qua Nghị định số 19/2019/NĐ-CP ngày 19/2/2019 của Chính phủ. Nghị định 19 quy định rất rõ về hình thức, cách thức chơi huê hụi, trong đó có những quy định mà người chơi nếu thực hiện đúng sẽ hạn chế được rủi ro khi chơi và không tham gia những dây huê ảo. Chẳng hạn như: Khi có người muốn gia nhập dây hụi thì chủ hụi phải thông báo các nội dung sau: Số lượng dây hụi mà mình làm chủ hụi; Số lượng thành viên của từng dây hụi mà mình đang làm chủ hụi; Phần hụi, kỳ mở hụi; Thỏa thuận về dây hụi phải được lập thành văn bản và có đầy đủ các nội dung sau: Hụi, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu; ngày, tháng, năm sinh; nơi cư trú của chủ hụi; Số lượng thành viên, hụi, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của từng thành viên. Nếu thực hiện đúng điều này sẽ tránh được việc chủ hụi lập khống danh sách người chơi. Khi giao tiền hụi người chơi phải yêu cầu chủ hụi ký vào giấy tờ thể hiện rõ ràng về thời gian, mục đích, số tiền. Điều này sẽ là chứng cứ để giải quyết những tranh chấp phát sinh sau này.