Làm rõ nguyên nhân gây chậm trễ việc triển khai thu phí không dừng

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, đại biểu Đặng Hồng Sỹ- Đoàn đại biểu Quốc hội Bình Thuận đặt vấn đề: Việc triển khai thực hiện thu phí không dừng bắt đầu thực hiện từ năm 2015. Theo Nghị quyết số 437 ngày 21/10/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc thu phí không dừng được áp dụng thực hiện thống nhất trên cả nước từ năm 2019. Tuy nhiên sau 5 năm triển khai thực hiện đến nay việc này chưa hoàn thành; thời hạn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là phải hoàn thành trước ngày 30/6/2022 gần như không đạt được. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết  nguyên nhân chính của việc chậm trễ này vì đâu?

Mặt khác, theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, từ ngày 31/7/2022 nếu trạm thu phí nào không lắp đặt thì phải xả trạm. Theo Bộ trưởng có thực hiện được hay không? Đối với lái xe khi đi vào trạm thu phí không dừng thì bị lỗi sẽ bị phạt theo Nghị định 100 của Chính phủ. Như vậy các trạm thu phí nếu bị lỗi cả về công nghệ thông tin và sự chậm trễ thì có bị xử phạt hay không?

Trả lời các câu hỏi của đại biểu về thu phí không dừng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, thu phí không dừng là công nghệ mới, cần ứng dụng để giúp việc đi lại và nộp thuế phí của người dân được tiện lợi, công khai, minh bạch. Chính phủ đã triển khai ứng dụng công nghệ này từ năm 2015, tuy nhiên trong quá trình triển khai đã gặp nhiều vướng mắc, do thói quen của người dân, vận hành gặp sơ suất kỹ thuật.

Năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết giao Chính phủ đến năm 2019 phải triển khai xong việc này. Tuy nhiên, với số lượng làn đường lớn, Bộ đã không đáp ứng được theo đúng tiến độ Nghị quyết đề ra. Đến năm 2019, các dự án BOT đều có ít nhất 2 làn thu phí không dừng. Tuy nhiên, vì vấn đề tái cơ cấu của Tổng Công ty Đường cao tốc nên chậm tiến độ. Theo chỉ đạo của Thủ tướng, đến ngày 30/6, toàn bộ các trạm BOT trừ trạm của Tổng Công ty Đường cao tốc phải lắp đầy đủ trạm thu phí không dừng ở các làn. Đến 31/7 sẽ hoàn thành việc lắp toàn bộ các trạm thu phí đầy đủ ở tất cả các làn đường.

Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ, Bộ triển khai thành công thí điểm chỉ thu phí không dừng trên tuyến Hà Nội - Hải Phòng làm cơ sở mở rộng cho các tuyến cao tốc khác. Tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích các phương tiện dán thẻ tham gia dịch vụ để phát huy tối đa hiệu quả hệ thống. Tiếp tục chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ tập trung rà soát, kịp thời khắc phục các lỗi trong quá trình vận hành hệ thống. Thực hiện đúng quy định hợp đồng BOT đã ký, cho phép các dự án được áp dụng mức phí theo lộ trình trong hợp đồng năm 2022…

Bộ trưởng  Nguyễn Văn Thể khẳng định, việc áp dụng thu phí không dừng sẽ giúp việc đi lại thuận lợi, công khai minh bạch việc thu phí. Tuy nhiên, việc thu phí không dừng chưa bảo đảm tiến độ đề ra vì còn nhiều vướng mắc, khó khăn. Hiện nay trên toàn quốc đã dán được khoảng 3,2 triệu thẻ thu phí không dừng, chiếm khoảng 69% số xe ô tô.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cũng cho biết, cả nước hiện có hơn 113 trạm thu phí, hơn 400 làn đường nên không thể đáp ứng kịp về ứng dụng công nghệ, đến năm 2019 cơ bản các dự án BOT đã có ít nhất 2 làn thu phí không dừng. Tuy nhiên còn 28 trạm thu phí của Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam do vướng mắc về tái cơ cấu nên không có kinh phí triển khai, đến thời điểm này mới giải quyết xong về cơ chế, ký hợp đồng tín dụng để triển khai thu phí không dừng.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến ngày 30/6 toàn bộ các trạm BOT (trừ các trạm của Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam) phải hoàn thành lắp đặt đầy đủ làn thu phí không dừng, chỉ trừ lại 2 làn ở mỗi làn đường để giải quyết những tình huống phức tạp. Riêng các trạm thuộc Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam đến 31/7 phải hoàn thành toàn bộ thu phí không dừng. Nếu đến ngày 30/6 các trạm BOT ngoài thuộc Tổng Công ty đường cao tốc Việt Nam chưa hoàn thành thì Bộ sẽ cho dừng thu phí, khi nào hoàn thiện xong thì mới cho thu phí lại. Riêng các trạm thuộc Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam cũng như vậy, đến 31/7 không hoàn thành thu phí không dừng thì phải xả trạm, khi nào xong mới thực hiện thu phí không dừng lại.

Bộ trưởng cũng cho biết, liên quan đến lái xe, nếu vi phạm lỗi điều khiển xe không đủ điều kiện để thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng đi vào làn đường dành riêng thu phí không dừng sẽ bị xử phạt theo Nghị định 100/2019. Về trạm BOT lỗi, trong Nghị định 100 chưa có quy định xử phạt. Do đó, Bộ trưởng tiếp thu, báo cáo nội dung này về Chính phủ để xem xét điều chỉnh.