Trong cuộc chiến nâng cao hiểu biết về truyền thông, có một quốc gia đi đầu trong cuộc chiến ấy, đó là Phần Lan. Quốc gia Bắc Âu này đã trở thành hình mẫu toàn cầu về cách dạy công dân phân biệt tin giả với tin thật.
Phần Lan đứng đầu về hiểu biết truyền thông
Phần Lan đã đầu tư mạnh vào giáo dục truyền thông — và điều đó cho thấy. Suốt 7 năm qua, quốc gia này đứng đầu chỉ số hiểu biết truyền thông, xếp hạng hơn 40 quốc gia có công dân chống lại thông tin sai lệch khá tốt.
Trẻ em học cách phát hiện thông tin sai lệch trong một buổi học tại bảo tàng Helsinki của Phần Lan.
Có được kết quả ấy là ở Phần Lan không chỉ người lớn mà ngay cả trẻ em được dạy học cách phân biệt thông tin thật, giả. Mới đây tại một bảo tàng truyền thông ở thủ đô Helsinki, một nhóm trẻ 10 và 11 tuổi đã tham dự hội thảo về cách điều hướng bối cảnh thông tin ngày nay. Một nhà báo đã hướng dẫn các em về cách phân tích phê phán nội dung xấu độc mà các em gặp khi tham gia trên mạng xã hội. Lấy hình ảnh giả định Tổng thống Mỹ Donald Trump đang bị bắt giữ.
Một trong những học sinh nhìn hình ảnh nói, ông Trump bị bắt, có vẻ đúng. Sau đó, nhà báo chỉ dẫn cho các em qua một bản liệt kê những mục cần kiểm tra, rồi gợi ý cho các em phân tích cảnh quay. Đồng thời đặt câu hỏi như: Nguồn là gì? và Nhìn vào nội dung bức ảnh thấy có đáng ngờ trong bất cứ phương cách nào không?.
Một học sinh tự hỏi tại sao ông Trump mang một cái dùi cui; học sinh khác cho rằng, bức ảnh có thể được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Chúng kết luận, chúng là giả do AI tạo ra.
Nhà báo cho biết, bất cứ khi nào bắt gặp thông tin mới, các em cần dừng lại, đánh giá, đảm bảo thông tin đó là đúng trước khi chia sẻ với người khác.
Chương trình giảng dạy về truyền thông
Việc tập trung vào nâng cao kiến thức truyền thông cho người dân của Phần Lan không phải là mới. Năm 1970, quốc gia này đã đưa nó vào chương trình giảng dạy trong các trường công lập. Khi học sinh bước vào độ tuổi thiếu niên, các em học cách đánh giá độ tin cậy của các nguồn thông tin và phân tích tác động của phương tiện truyền thông đối với xã hội.
Được biết, Phần Lan có biên giới với Nga là 1.300km, sau khi quốc gia này gia nhập NATO đã đưa chiều dài biên giới của Liên minh châu Âu với Nga lên thành 2.500km. Quốc gia này đã và đang đối phó với cuộc chiến tranh thông tin. Bộ Ngoại giao Phần Lan cho biết, hơn 700 trang web đen đã được tạo ra trên khắp châu Âu, xuất bản hàng chục nghìn bài viết gây hiểu lầm.
Cơ quan cung ứng khẩn cấp quốc gia của Phần Lan (NESA) đang nỗ lực chống lại thông tin sai lệch bằng một hệ thống không tập trung vào tính xác thực của thông tin, mà là tính xác thực của các tài khoản lan truyền thông tin.
NESA cho biết, thông tin sai lệch thường được lan truyền qua các tài khoản giả, bao gồm các ứng dụng phần mềm chạy các tác vụ tự động hóa trên mạng, còn gọi là bots — được thiết kế để khuếch đại các câu chuyện sai sự thật.
Để chống lại nó, Phần Lan sử dụng một thuật toán có khả năng xác định hoạt động giả. Khi các tài khoản nghi là giả thì gắn cờ, chính quyền sẽ đưa ra cảnh báo công khai và yêu cầu các nhà điều hành mạng xã hội xóa chúng.
“Hệ thống trên đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc bảo vệ môi trường thông tin của Phần Lan chống lại các tác nhân bên ngoài”, NESA nêu thêm
.png "Ukraine, EU phản ứng ra sao sau điện đàm giữa hai Tổng thống Trump - Putin?")
.jpg "Bắt nhanh đối tượng trộm cắp xe máy")
