Nghĩ về nghề “đưa đò”!

Tại dự thảo Luật Nhà giáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết đã phân định rõ quyền và nghĩa vụ chung cho nhà giáo, đồng thời quy định riêng biệt cho nhà giáo công tác tại cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập. Đáng chú ý, dự thảo bổ sung quyền tham gia quản lý doanh nghiệp công nghệ thuộc cơ sở giáo dục đại học, nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ. Từ xưa đến nay, vị trí, vai trò của người thầy giáo luôn được xã hội tôn vinh, coi trọng, là nghề đào tạo những chủ nhân tương lai của đất nước. Nghề giáo được ví như người “đưa đò”, âm thầm, bền bỉ, liên tục để dạy học trò nên người, trở thành công dân tốt. Hiện nay, dù đã có nhiều chế độ, chính sách cho nghề giáo, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo còn rất quan tâm đến khía cạnh tác động xã hội, câu chuyện “lương” của nhà giáo đôi khi chưa thật sự đáp ứng mặt bằng chung của nhiều ngành nghề, song là sự cố gắng lớn trong tiến trình đổi mới toàn diện nền giáo dục nước nhà. Không những vậy, áp lực xã hội đòi hỏi cao hơn với những người làm nghề giáo, họ phải thật chuẩn mực, thương yêu học sinh, đam mê để theo đuổi nghề. Về công tác tuyển dụng, dự thảo luật quy định phân cấp rõ ràng: Ngành Giáo dục chủ trì tuyển dụng nhà giáo theo từng cấp học, trình độ đào tạo; với các trường thuộc lực lượng vũ trang, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng sẽ chịu trách nhiệm. Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc tuyển dụng, bao gồm cả nhà giáo là người nước ngoài. Về tiền lương và phụ cấp của nhà giáo: Tại khoản 1, Điều 25 quy định “Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”. Việc quy định như trên là có cơ sở về chủ trương, phù hợp định hướng của Đảng đối với sự nghiệp giáo dục. Việc ưu tiên lương cho nhà giáo thể hiện sự ghi nhận, khuyến khích đội ngũ giáo viên, nhất là tại vùng khó khăn, ngành học đặc thù như mầm non, tiểu học. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng nếu áp dụng nguyên tắc “Cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp” mà không có tiêu chí rõ ràng có thể sẽ khó thuyết phục. Do đó, nên theo hướng không quy định “Lương nhà giáo cao nhất trong hệ thống hành chính, sự nghiệp” trong luật, mà thiết kế bảng lương riêng cho nhà giáo theo nguyên tắc: Phù hợp đặc thù nghề nghiệp; phụ cấp đãi ngộ, thâm niên hợp lý; Gắn với chuẩn nghề nghiệp, kết quả đánh giá và vị trí việc làm cụ thể. Đồng thời, việc nâng lương cần song hành với đổi mới đánh giá chất lượng dạy học, đảm bảo nguyên tắc trả lương theo năng lực, hiệu quả. Nhà giáo làm công việc giáo dục và dạy học, tức là chuẩn bị cho một thế hệ sáng tạo và định hình tương lai cho thế hệ trẻ. Do đó, người thầy được khuyến khích sáng tạo và sáng tạo có ích thì luật cần bảo vệ họ. Luật Nhà giáo phải có sứ mệnh trả lại danh xưng cho các nhà giáo đúng với vị trí của họ trong xã hội hiện nay. Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, muốn xây nền giáo dục vững bền, nên bắt đầu bằng việc quan tâm ở mức cao nhất đến người thầy đang âm thầm ươm mầm cho những chủ nhân tương lai của đất nước.

Có thể nói rằng Luật Nhà giáo không chỉ là sự khẳng định vị trí, vai trò của nhà giáo trong xã hội mà còn là cơ sở pháp lý quan trọng để thu hút, gìn giữ và phát triển đội ngũ người thầy hết lòng vì sự nghiệp “trồng người”.