Ngọt ngào bưởi da xanh Ðông Hà

                

Các thành viên HTX trao đổi kinh    nghiệm.

Có gan làm giàu

Mấy năm gần đây, nhiều hộ ở xã Đông Hà, Đức Linh đã trồng diện tích khá lớn bưởi da xanh tại xứ đồng “Mũi Tàu” (thuộc  thôn  2A) với khoảng 160 ha. Lúc dẫn chúng tôi vào vùng bưởi, anh Phạm Duy Kiều- Phó Chủ tịch xã Đông Hà bảo: “Khách đến Đông Hà giờ hỏi có gì đặc sản, em toàn tặng bưởi, ai ăn một lần đều mê bởi vị ngọt thanh khá lạ của vùng đất này!”. Thấy tôi lạ lẫm không hiểu sao thấy đất xen lẫn những đá lởm chởm mà bà con lại trồng tiêu, chuối, xoài, bưởi ra trái cứ xum xuê, Kiều cười: “đất đá vậy chứ trồng bưởi lại thích hợp nhất đấy chị ạ!”.

Đến căn nhà xây kiên cố giữa vườn bưởi trái trĩu cành, đó là nhà anh Ba Quang - người khai phá đầu tiên vùng đất hoang sơ này, cũng như trồng thành công bưởi da xanh. Có mấy anh nông dân ở quanh đó thấy chúng tôi đến cũng qua ngồi chơi. Đầu những năm 2000, anh Quang từ Bến Tre thấy vùng đất này thích hợp cho các loại cây trái nên đã đưa gia đình lên đây lập nghiệp. Thuở ban đầu khai hoang khó khăn chồng chất, mang giống từ Bến Tre lên anh trồng thử nhãn, xoài, tiêu, cam… nhưng thu hoạch chỉ lai rai chứ chưa thật sự trúng. Sau đó anh thấy bưởi da xanh đang được ưa chuộng trên thị trường, lại có giá, anh quyết định mang lên trồng thử và không ngờ lại thành công khi trái rất nhiều, chất lượng lại ngon hơn hẳn. Mà cũng thật ngộ, trái bưởi da không xanh mướt, trái cũng không to lại hơi ngả vàng nhưng vỏ lại rất mỏng, trái bóc ra múi không thấy hạt, nếu có thì hạt chỉ bé tí, ruột hồng, cơm khô vừa nhưng ăn vào ngọt thanh đến tận cổ. Theo kinh nghiệm của những nông dân trên này, bưởi mới hái ăn ngọt nhưng chưa ngon lắm, để tầm 5-7 ngày trái tự nhiên dậy đường lúc ấy ăn ngon “quên đường về” luôn.

Hai cha con anh Quang trồng khoảng hơn 4 ha tính ra trung bình 1 năm thu cả tỷ đồng. Thấy anh trồng giống bưởi này hiệu quả, lại tự nhân giống được, bà con xung quanh cũng bắt đầu trồng theo. Nói thì đơn giản vậy, nhưng để tự cung tự cấp giống bưởi và trồng thành công như hiện nay, cha con anh, cũng như những hộ trồng bưởi ở đây đã phải tự mày mò, học hỏi khắp nơi, rút kinh nghiệm qua bao lứa mới được như vậy. Thật sự nếu không có gan để vào tận cái nơi khỉ ho cò gáy không điện, đường, nước và cả điện thoại để sinh sống, trồng trọt, biết chuyển đổi cây trồng phù hợp thì có lẽ cả đời cũng không làm giàu nổi. 

                

Thu hoạch bưởi.

Vào hợp tác xã

Nói về chuyện vào HTX mới thật nhiêu khê, bởi thời buổi bây giờ mà nói đến chuyện vào HTX bà con chưa thật sự tin tưởng lắm, vì không ít HTX vì làm ăn theo kiểu “cha chung không ai khóc” nên hoạt động không hiệu quả mấy. Thế nhưng trước tình hình bưởi da xanh ở đây chủ yếu bán cho các thương lái đưa về đầu vựa  ở tỉnh Bến Tre, rồi mới bán ra thị trường trong nước. Do vậy, giá bưởi thương lái thu mua tại vườn thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Như 1 kg bưởi loại 1, thương lái  mua tại vườn chỉ 40.000 - 45.000 đồng nhưng bán ra thị trường giá 70.000 - 80.000 đồng. Hàng xô mua 20.000 - 30.000 đồng/kg bán ra gấp đôi. Chính quyền địa phương mới tuyên truyền, vận động bà con để ổn định đầu ra, nâng cao giá trị sản phẩm và thúc đẩy sản xuất, bà con trồng bưởi ở xã Đông Hà cần liên kết nhau lại thành lập hợp tác xã. Và được sự giúp đỡ của các cấp, phòng ban liên quan, HTX bưởi da xanh Đông Hà được thành lập, đây là HTX đầu tiên của huyện Đức Linh được hình thành theo Luật Hợp tác xã năm 2012.

Hợp tác xã có 18 thành viên trực tiếp sản xuất 30 ha bưởi da xanh, trong đó có 20 ha đang thời kỳ thu hoạch. Mỗi thành viên đóng góp 40 triệu đồng để hình thành vốn điều lệ 720 triệu đồng. HTX tập trung vào 4 ngành nghề kinh doanh: Dịch vụ cung ứng vật tư đầu vào cho sản xuất bưởi; dịch vụ cung cấp giống cây bưởi; dịch vụ giải quyết đầu ra sản phẩm trái bưởi của thành viên; dịch vụ chuyển giao khoa học công nghệ phát triển cây bưởi da xanh. Dự kiến trong kế hoạch phát triển của HTX sẽ tổ chức theo hướng tuyển chọn một số giống bưởi da xanh có năng suất cao, chất lượng tốt để trồng. Đồng thời xây dựng mô hình liên kết theo chuỗi để tiêu thụ sản phẩm ổn định và bền vững…

Ngồi nói chuyện với các anh là thành viên HTX, tâm tư nhiều lắm, bao giờ cũng thế, “vạn sự khởi đầu nan” vì HTX chỉ mới thành lập từ đầu năm nay, HĐQT cũng chưa có nhiều kinh nghiệm điều hành. Nhưng dù thế bước đầu các thành viên đã cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, được Phòngnông nghiệp và PTNT huyện hướng dẫn bà con trồng bưởi theo quy trình an toàn, cùng nhau liên kết để không bị thương lái ép giá như trước… Anh Nguyễn Phú Quốc cho biết: “Tôi trồng 5 sào thu được 3 năm, 5 sào mới được 3 năm. Năm rồi thu được 180 triệu đồng, hiện giá xô 25.000 đồng/kg, cao nhất bán được 35.000 đồng/kg, khá ổn định. Anh Nguyễn Xuân Cương đang trồng 1,5 ha năm 3, anh Mai Văn Dân đang trồng 1,8 ha năm 2,  bưởi 4 năm mới ra trái rộ, cả hai anh đều trầm ngâm khi tôi hỏi: “Khó nhất là vốn điều lệ để HTX đi vào hoạt động. Bà con đa phần đang trồng ở năm thứ 2, thứ 3 nên cần vốn đầu tư. Chưa kể trong này đường sá đi lại khó khăn quá nên giá vận chuyển tăng thêm. Giá như Nhà nước làm đường vào thôn 2A thì thuận tiện biết mấy, điện chưa có phải xài ké bên Đồng Nai”. Cả thôn 2A có 570 hộ với hơn 2.000 người, có hơn 40 hộ chuyên trồng bưởi với diện tích khá lớn… 

Mở hướng cho tương lai

Anh Nguyễn Minh Nghị- Phó Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho chúng tôi biết thêm: “Vào HTX bà con được lợi nhiều lắm. Hiện phòng đã hỗ trợ đăng ký xong thương hiệu bưởi da xanh Đông Hà. Hướng dẫn bà con trồng bưởi theo mô hình bưởi an toàn hướng đến sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc sinh học, phun đúng theo quy trình để an toàn cho người sử dụng. Đang đăng ký Cục Sở hữu trí tuệ có dán tem vào sản phẩm để người tiêu dùng có thể truy xuất nguồn gốc”.

Lên Đức Linh đã nghe nhắc đến bưởi Đông Hà ngon ngọt, hy vọng một ngày không xa bưởi da xanh Đông Hà sẽ có tiếng bay xa hơn nữa, trái ngọt đầu mùa đã có, giờ chỉ còn vun đắp sao cho rộ hơn. Với nông dân vùng núi này, thu nhập mỗi năm từ trồng bưởi da xanh hàng trăm triệu đồng không chỉ là giấc mơ, tôi tin là thế!       

 Hà Thu ThỦy