Nhiều cơ quan báo chí ứng dụng chuyển đổi số còn thấp

Sau gần nửa năm ban hành mô hình đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số của các cơ quan báo chí, Cục Báo chí (Bộ TT&TT) lần đầu công bố kết quả khảo sát cho năm 2023.

Theo đó, có 3,66% đơn vị đạt mức xuất sắc và 63% đạt mức yếu theo đánh giá về độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí toàn quốc năm 2023.

Năm 2023 đã có 339 cơ quan báo chí hoàn thành đạt yêu cầu và được cấp tài khoản chính thức để thực hiện đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí cho đơn vị mình. Trong đó, có 273 cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình triển khai công tác đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí với 59 đơn vị khối địa phương, 67 đơn vị khối Trung ương, 60 đơn vị khối đài và 87 đơn vị khối Tạp chí Khoa học.

Kết quả xếp hạng cho thấy chỉ có 3,66% đơn vị đạt mức xuất sắc, 8,06% đạt mức tốt, 13,19% đạt mức khá, 12,09% đạt mức trung bình và 63% đạt mức yếu. Trong đó, mức xuất sắc khối Trung ương chiếm tỷ lệ cao nhất với 50%, khối Đài 40% và khối Địa phương chiếm 10%. Riêng mức yếu, cao nhất thuộc về khối Tạp chí Khoa học chiếm 45,35%, khối Trung ương 31,82%, khối Địa phương 17,44% và khối Đài 12,79%.

10 cơ quan báo chí đạt mức xuất sắc gồm: Đài Truyền hình Việt Nam, Báo Vnexpress, Báo Lao Động, Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Điện tử Vietnamplus, Báo VietNamNet, Báo Điện tử VTCNews, Đài Phát thanh và Truyền hình Vĩnh Long, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Báo Người Lao Động.

Theo ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ TT&TT, năm 2023 chỉ có 30,92% cơ quan báo chí tham gia khảo sát nhưng gồm có nhiều báo đài lớn - chiếm hơn 85% thị phần người đọc, xem, nghe và chiếm hơn 90% thị phần quảng cáo trên báo đài cả nước. 63% cơ quan báo chí khảo sát đạt mức trưởng thành chuyển đổi số ở mức yếu, tập trung nhiều ở khối tạp chí khoa học (45,35%), khối báo chí ở Trung ương (31,82%).

Nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số báo chí của lãnh đạo không ít cơ quan báo chí còn ở mức thấp, điển hình là tỷ lệ báo chí chưa hoàn thành tập huấn 61,56%; chưa tham gia thực hiện việc tự đánh giá 69,05%; Người đứng đầu cơ quan là người chủ trì, chỉ đạo chuyển đổi số 34,8%; Cơ quan báo chí đã xây dựng chiến lược/kế hoạch/chương trình chuyển đổi số báo chí của cơ quan 43,59%.

So với khối báo, khối đài chuyển đổi số nhanh hơn do yêu cầu về số hóa ngành truyền hình (mức độ yếu của khối các đài chỉ chiếm 12,79%). Mức độ quan tâm của chủ quản đối với việc đầu tư cho chuyển đổi số còn ở mức thấp (25,27% cơ quan báo chí được chủ quản bố trí nguồn kinh phí chuyển đổi số).

Theo đánh giá, đa số cơ quan báo chí chưa thực hiện thu phí hoặc có thu phí nhưng hiệu quả kinh tế thấp, chưa hỗ trợ lại cho hoạt động của báo; Ít quan tâm đến việc nâng cao trải nghiệm cho độc giả, khán giả, thính giả; Chưa quan tâm đúng mức đến việc đảm bảo an toàn thông tin; Ít quan tâm đến bảo vệ bản quyền tác phẩm báo chí trên không gian mạng. Tỷ lệ cơ quan báo chí ứng dụng công nghệ số để tối ưu hóa quy trình sản xuất tin bài còn ở mức thấp.

Trong năm 2024 và 2025, Cục Báo chí cho biết mục tiêu, chỉ tiêu chuyển đổi số báo chí ở mức yếu, trung bình giảm từ 75% xuống còn 60% (năm 2024) và 40% (năm 2025). Tăng ở mức khá, tốt từ 22% lên thành 35% (năm 2024) và lên 50% (năm 2025); ở mức xuất sắc tăng từ 3,66% lên thành 5% (năm 2024) và 10% (năm 2025).

Đồng thời, thực hiện xã hội hóa hoạt động hỗ trợ chuyển đổi số báo chí, kêu gọi hỗ trợ cho các hoạt động tập huấn, thăm quan học tập kinh nghiệm và ký kết thỏa thuận hợp tác với các tập đoàn báo chí, công ty công nghệ, truyền thông ở nước ngoài về chuyển đổi số báo chí.

Tháng 6/2023, Bộ TT&TT đã công bố Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí. Theo đó, Bộ Chỉ số gồm 5 trụ cột và 42 tiêu chí. Tổng điểm đánh giá đạt tối đa là 100 điểm, trong đó thang điểm tối đa của các trụ cột là: Chiến lược: 18 điểm; Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin: 24 điểm; Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn: 20 điểm; Độc giả, khán giả, thính giả: 23 điểm; và Mức độ ứng dụng công nghệ số: 15 điểm. Mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí được xác định căn cứ vào tổng điểm đạt được của 5 trụ cột và được xếp theo 5 mức: Xuất sắc, Tốt, Khá, Trung bình và Yếu.