Nhiều khó khăn trong thu ngân sách

Các khoản thu chính sụt giảm

Bà Trần Thị Diệu Hoàng – Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho hay: Toàn tỉnh ước thu ngân sách nội địa trong 6 tháng đạt 4.671 tỷ đồng, bằng 54,3% dự toán. Mặc dù số thu đạt khá so dự toán năm nhưng đây là mức đạt thấp nhất trong 2 năm gần đây, có xu hướng giảm dần và giảm 19,4% so cùng kỳ năm trước. Trong đó, thu thuế, phí và thu khác ước đạt 4.401 tỷ đồng, bằng 59,4% dự toán, giảm 10,4% và các khoản thu về nhà đất ước đạt 270 tỷ đồng, bằng 22,5% dự toán và giảm đến 69,38%.

Trong 16 khoản thu, khu vực thu có 9 khoản thu có tiến độ thu đạt khá (trên 54% dự toán) và 4 khoản thu tăng trưởng cao đó là thu doanh nghiệp nhà nước (DNNN) địa phương bằng 77,9% dự toán, tăng 31,8%; thu doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bằng 81,4% dự toán, tăng 68,7%; thu xổ số kiến thiết bằng 66,6% dự toán, tăng 30,4% và thu phí, lệ phí bằng 52,7%, tăng 9,6%. Tuy nhiên, vẫn có 7 khoản thu đạt thấp so dự toán, mức giảm diễn ra trên diện rộng hầu hết các khoản thu, sắc thuế có đến 12 khoản thu sụt giảm, chủ yếu chiếm tỷ trọng lớn.

Nguồn thu từ các nhà máy nhiệt điện giảm - ảnh N.Lân

Cụ thể, thu DNNN trung ương ước giảm 34,9%, nguyên nhân chủ yếu từ các nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân giảm công suất do giá than nguyên liệu nhập khẩu đầu vào tăng cao, nguồn thu dư địa từ nhà máy thủy điện có số nộp các tháng đầu năm đạt thấp. Đối với khoản thu ngoài quốc doanh ước giảm 7,05% chủ yếu giảm từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản của các dự án thuộc Tập đoàn Novaland, từ các doanh nghiệp thi công tuyến đường cao tốc…

Bên cạnh đó, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, các khoản thu thuế - phí từ hoạt động chuyển nhượng, kinh doanh bất động sản là những khoản thu chiếm tỷ trọng lớn ở hầu hết các địa bàn thì trong 6 tháng qua thu đạt 401 tỷ đồng, giảm đến 71,9%. Nguyên nhân là do thị trường bất động sản trầm lắng, các hoạt động giao dịch mua bán bất động sản, chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong dân giảm đáng kể. Công tác quy hoạch, lập kế hoạch giao đất, đấu giá đất, giải phóng mặt bằng khó khăn dẫn đến các khoản thu liên quan về tiền đất giảm đáng kể. Cùng với đó, tác động của một số chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường theo Nghị quyết số 20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thuế bảo vệ môi trường làm giảm 39,1%. Đối với khối huyện, thị, thành phố, có 6/10 địa bàn dự kiến có tiến độ thu đạt khá so với dự toán (trên 55% dự toán) gồm: Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Đức Linh, Tánh Linh, Phú Quý...

Tập trung khai thác các nguồn thu bền vững - ảnh N.Lân

Khó khăn vẫn còn tiếp diễn

Khó khăn là vậy, cùng với sự chủ động của ngành Thuế triển khai các giải pháp quản lý, điều hành thu thì những yếu tố tích cực của nền kinh tế tỉnh đã thúc đẩy tăng trưởng nguồn thu bù đắp các khoản hụt thu. Đặc biệt, là sự kiện Bình Thuận đăng cai Năm du lịch quốc gia thu hút đông du khách trong nước và quốc tế đến tham quan nghỉ dưỡng; cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết nối với khu vực kinh tế trọng điểm phía nam thông tuyến góp phần làm cho hoạt động du lịch khởi sắc kéo theo một số chỉ tiêu kinh tế tăng trưởng cao so cùng kỳ, GRDP của tỉnh tăng 7,76%...

Dự báo của ngành Thuế, 6 tháng còn lại của năm 2023 thu NSNN tỉnh tiếp tục chịu tác động nhiều yếu tố. Trong đó, cơ cấu nguồn thu của tỉnh vẫn chưa vững chắc, chưa có nguồn thu chủ lực, còn phụ thuộc vào các khoản thu từ đất, xổ số kiến thiết (năm 2022 chiếm tỷ trọng 26,3% tổng thu nội địa). Thị trường bất động sản khó khăn, các dự án trên địa bàn tỉnh vẫn chưa xác định được giá đất cụ thể để tính thu tiền sử dụng đất kéo theo nhiều khoản thu, sắc thuế liên quan sụt giảm. Thêm vào đó, nguồn thu từ các nhà máy điện giảm sâu và sự tác động của các chính sách miễn, giãn thuế của Chính phủ, dự kiến sẽ có 7/16 khoản thu khó hoàn thành theo dự toán được giao.

Để đạt mức cao nhất dự toán thu ngân sách năm 2023, ngành Thuế đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp quyết liệt thực hiện. Bà Trần Thị Diệu Hoàng – Cục trưởng Cục Thuế tỉnh đã kiến nghị các cấp lãnh đạo địa phương thành lập Ban Chỉ đạo thu và chống thất thu ngân sách nhà nước tỉnh; khuyến khích các nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn ngoài tỉnh khi đầu tư, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đảm bảo thành lập doanh nghiệp, chi nhánh để kê khai nộp thuế, thực hiện các nghĩa vụ tài chính để nuôi dưỡng tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách. Đồng thời, tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương giải quyết các vướng mắc trong công tác quản lý thuế như thu hồi nợ đọng; rà soát các dự án liên quan đến đất đai còn chưa thực hiện hoặc chậm tiến độ, các dự án còn vướng mắc để kịp thời tháo gỡ khó khăn để khai thác tốt nguồn thu từ đất bù đắp các khoản hụt thu.