AHLĐ Đặng Văn Thân và bài học đổi mới về tư duy và thể chế
28/08/2023, 20:57
Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện Đặng Văn Thân, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, đã để lại cho hậu thế những bài học kinh nghiệm và di sản quý giá về tinh thần dám dấn thân, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới.
Ông Đặng Văn Thân tháp tùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm Hệ thống Tổng đài Telex Eltex V alpha Bưu điện Hà Nội (tháng 12/1989). Ảnh: Tư liệu.
Đi thẳng vào công nghệ hiện đại
Năm 1986, ngành Viễn thông Việt Nam đứng trước sự lựa chọn sống còn khắc nghiệt: Tiếp tục sử dụng công nghệ Analog hay đi thẳng vào công nghệ số khi có tới 98% mạng điện thoại cố định trên thế giới đang sử dụng công nghệ Analog.
Muốn có công nghệ mới phải có ngoại tệ. Trong khi đó, đất nước mới ra khỏi chiến tranh, bị bao vây cấm vận đã 10 năm, kinh tế vô cùng khó khăn. Mạng Analog tại Việt Nam lúc đó vẫn còn khá hiện đại so với các nước xã hội chủ nghĩa khác. Việc “bắt tay làm ăn với tư bản” để có nguồn ngoại tệ là việc hết sức nhạy cảm.
Đúng thời điểm đất nước hầu như không có vốn ngoại tệ mà lại xoá bỏ mạng lưới cũ, cũng do các nước xã hội chủ nghĩa “mạnh” như Cộng hoà dân chủ Đức, Hungary giúp đỡ, để đi mua thiết bị mới của các nước tư bản thực sự là một việc “động trời”.
Thuyết phục để thuận trên, thuận dưới, thuận trong, thuận ngoài là việc dường như bất khả thi. Nhưng với tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân đã cùng với tập thể ngành Bưu điện không chọn việc dễ, việc an toàn mà dũng cảm lựa chọn bước đi chiến lược, mang tính đột phá, phá được thế bao vây cấm vận, đưa công nghệ hiện đại nhất vào Việt Nam.
Lịch sử đã chứng minh quan điểm, tầm nhìn của ông Đặng Văn Thân là đúng và đã tạo nên cuộc cách mạng - đổi mới lần thứ nhất trong ngành Bưu điện.
Sự đúng đắn và thành tựu của quyết định mang tính lịch sử này đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao với nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, Bưu điện là ngành kinh tế kỹ thuật đầu tiên được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng với thành tích là ngành tiên phong, đi đầu trong đổi mới với những tiến bộ vượt bậc về công nghệ, dịch vụ và đóng góp không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.
Cá nhân Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Sự phát triển thần tốc của Bưu điện Việt Nam trong những năm 1990-2000, gấp 4 lần trung bình khu vực châu Á và gấp gần 10 lần trung bình thế giới, cũng được Liên minh Viễn thông quốc tế thừa nhận.
Chọn viễn thông quốc tế làm khâu đột phá
Cần ngoại tệ để phát triển ngành trong lúc đất nước còn rất nghèo, lại bị bao vây cấm vận. Không những thế, điều kiện bảo lãnh qua ngân hàng để vay vốn quốc tế chưa có, tài sản thế chấp cũng không có gì. Bên cạnh đó, phải tính đến việc làm thế nào để các thế hệ sau khỏi chịu nợ nần... Đây là thách thức tưởng như không thể vượt qua!
Với tinh thần tự lực, tự cường không ỷ lại, chờ đợi cấp trên, chờ đợi đầu tư của Nhà nước, ông Đặng Văn Thân cùng tập thể lãnh đạo ngành Bưu điện đã cùng bàn bạc, quyết định giải pháp chính cần phải thực hiện.
Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân kiểm tra hoạt động hệ thống Tổng đài kỹ thuật số mới đi vào hoạt động nhân kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (năm 1994). Ảnh: Tư liệu
Thứ nhất, không xin tiền mà xin cơ chế! Mạnh dạn xin Nhà nước cho phép hoạt động theo cơ chế tự vay, tự trả với sự bảo trợ của Nhà nước.
Thứ hai, mạnh dạn hội nhập quốc tế, tìm các đối tác nước ngoài, những tập đoàn Bưu chính Viễn thông mạnh, có tiềm lực về vốn và công nghệ cao để hợp tác, lấy viễn thông quốc tế làm khâu đột phá để thu hút vốn nước ngoài phục vụ đầu tư phát triển trong nước theo phương châm “lấy ngoài nuôi trong”.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự chỉ đạo quyết liệt của Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân, ngành Bưu điện đã dũng cảm hội nhập quốc tế, được áp dụng lần đầu tiên cơ chế tự vay tự trả để tạo nguồn vốn phát triển; đã nhạy bén, kịp thời vận dụng phương thức thu cước các cuộc gọi từ người nhận ở nước ngoài để tăng nguồn ngoại tệ; đề xuất một số cơ chế tạo vốn nhanh chóng từ các khoản vay nước ngoài được Nhà nước bảo lãnh và do ngành Bưu điện tự trả.
Kết quả nổi bật là bản hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) giữa Tổng cục Bưu điện với Telstra (Australia) vào năm 1988, một hình thức đầu tư nước ngoài chưa từng được áp dụng ở Việt Nam. Tiếp đó, năm 1995, Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam cũng ký một hợp đồng hợp tác kinh doanh với hãng Comvik (Thụy Điển) để xây dựng nên mạng MobiFone hiện nay. Tổng vốn đầu tư nước ngoài mà ngành đã huy động được là gần 250 triệu USD trong giai đoạn đầu.
Chính nhờ những cơ chế chính sách đột phá, ngành Bưu điện đã có nguồn lực để hiện đại hoá mạng lưới rộng khắp cả nước, cung cấp đa dịch vụ, quản trị tiên tiến và xây dựng được các doanh nghiệp viễn thông lớn mạnh như ngày nay. Bài học từ đổi mới lần thứ nhất của ngành Bưu điện chính là nguồn lực đến từ tư duy và thể chế.
Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân ký kết Hợp đồng liên doanh sản xuất viba số giữa Tổng cục Bưu điện với Hãng AWA (Australia), đánh dấu bước số hoá hệ thống truyền dẫn của Việt Nam (năm 1989). Ảnh: Tư liệu.
Tận dụng cơ hội và lợi thế của người đi sau để phát triển bứt phá
Đổi mới viễn thông lần thứ nhất cách đây đã hơn 35 năm, là chuyển đổi thiết bị viễn thông, hạ tầng viễn thông từ thế hệ cũ, lạc hậu Analog sang thế hệ số. Cuộc đổi mới lần một đã xây dựng hạ tầng viễn thông Việt Nam hiện đại, đã giải quyết bài toán thông tin liên lạc cho toàn dân. Linh hồn, hạt nhân lãnh đạo của đổi mới lần một là Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân - Nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, nguyên Đại biểu Quốc hội, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Người trong ngành gọi một cách rất thân thương là anh Ba Thân, chú Ba Thân.
Đổi mới viễn thông lần thứ hai là chuyển đổi hạ tầng viễn thông thành hạ tầng số - hạ tầng của nền kinh tế số. Có thể coi đổi mới lần hai này là sự chuyển dịch quy mô lớn nhất, thay đổi bản chất của ngành viễn thông, mở ra không gian mới vô cùng to lớn cho ngành viễn thông, lớn hơn rất nhiều lần không gian thông tin liên lạc. Ý nghĩa của ngành viễn thông đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng vì thế mà lớn hơn rất nhiều.
Cơ hội cũng lớn hơn rất nhiều. Thị trường cũng lớn hơn rất nhiều. Trách nhiệm cũng lớn hơn rất nhiều. Ngành viễn thông đảm nhận một sứ mệnh mới: Xây dựng hạ tầng số hiện đại, bao gồm hạ tầng viễn thông và hạ tầng dữ liệu, dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, bền vững, xanh, mở, thông minh và an toàn.
Kế thừa và phát huy tinh thần đổi mới của 30 năm trước, ngành TT&TT đang đổi mới lần hai với phương châm “Hạ tầng phải đi trước và đi nhanh, đi thẳng vào công nghệ hiện đại, đi trong nhóm đầu của thế giới, làm chủ công nghệ” để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, qua đó có cơ hội hiện thực hoá giấc mơ một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng vào năm 2045. Trong đó, hạ tầng phải là hạ tầng số với nền tảng số là thành tố mới, có vai trò đột phá, để thực hiện chuyển đổi số toàn dân, toàn diện nhanh chóng như công cuộc số hoá 30 năm trước đã góp phần phổ cập điện thoại.
10 năm, 20 năm tới sẽ là những chuyển dịch quan trọng: Từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số; từ công nghệ thông tin sang công nghệ số; từ ứng dụng công nghệ thông tin sang chuyển đổi số; từ xử lý thông tin hữu hạn sang xử lý dữ liệu số vô hạn để sinh ra giá trị mới; từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số; từ gia công, lắp ráp sang Make in Viet Nam; từ thị trường trong nước là chính sang thị trường quốc tế là chính; từ báo chí sang truyền thông số; công nghệ số trở thành lực lượng sản xuất cơ bản, nhân tài số trở thành nguồn lực cơ bản, đổi mới số trở thành động lực cơ bản cho sự phát triển.
Việc thì mới, thách thức thì mới, nhưng cách mà chúng ta tạo ra những chuyển dịch này thì không mới. Vẫn phải là tinh thần, đạo đức và phong cách của chú Ba Thân: “dám dấn thân”, “dám nghĩ”, “dám làm”, “dám đổi mới”, “dám chịu trách nhiệm”.
Nguồn lực để phát triển là vấn đề muôn thuở và của mọi ngành. Bài học từ đổi mới lần thứ nhất của ngành Bưu điện chính là nguồn lực đến từ tư duy và thể chế. Tư duy ở đây là cách làm mới, phương thức mới. Cơ chế mới ở đây là các quy định mới, những thử nghiệm đột phá mà ngày nay gọi là sandbox, để cho phép thực hiện những điều vốn khó được chấp nhận, chưa được chấp nhận rộng rãi, một cách có kiểm soát, qua đó khơi thông nguồn lực, dẫn dắt nguồn lực và đưa vào cuộc sống những đổi mới, sáng tạo thay đổi đất nước.
Những bài học từ cuộc đổi mới lần một của thế hệ Tổng Cục trưởng Đặng Văn Thân sẽ vẫn còn nguyên giá trị cho lần hai. Đó là hạ tầng phải đi trước và đi nhanh, đi thẳng vào công nghệ hiện đại, đi trong nhóm đầu của thế giới, làm chủ công nghệ, quyết sách sáng suốt có tầm nhìn xa, huy động mọi nguồn lực, điều hành quyết liệt và qua thử thách này mà hình thành một thế hệ cán bộ giỏi cho ngành, cho đất nước.
Ông Đặng Văn Thân, sinh ngày 06/11/1932 tại xã Phước Long, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Năm 1966, sau khi tốt nghiệp đại học tại Liên Xô cũ trở về nước, ông công tác tại Viện Khoa học - Kỹ thuật Bưu điện thuộc Tổng cục Bưu điện. Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, ông được cử trở lại miền Nam công tác với cương vị Giám đốc Trung tâm Viễn thông II.
Năm 1984, ông được điều động ra Hà Nội và giữ trọng trách Quyền Cục trưởng, rồi Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện năm 1986, Bí thư Ban Cán sự Đảng Tổng cục Bưu điện, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII.
Ông mất tháng 5/2023 tại TP.HCM, hưởng thọ 91 tuổi.
Bình luận của bạn đã được gửi và sẽ hiển thị sau khi được duyệt bởi ban biên tập.
Ban biên tập giữ quyền biên tập nội dung bình luận để phù hợp với qui định nội dung của Báo Bình Thuận.
BTO-Chiều 28/8, Đoàn công tác do đồng chí Nguyễn Hoài Anh - Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, làm Trưởng đoàn đã đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh nhân Đại Lễ Vu lan năm 2023.
BTO-Những ngày cuối tháng 5, trời Sông Bình (Bắc Bình) nắng chói chang. Trên những khu vườn trồng xoài đang vào mùa thu hoạch rộ, không khí lại trầm lặng bất thường. Không còn cảnh thương lái tấp nập vào ra như mọi năm, người trồng đứng ngóng ở đầu vườn, mắt nhìn về phía xa mà trong lòng nặng trĩu, bởi xoài rớt giá thê thảm.
BTO-Chỉ trong vòng 10 ngày trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 2 vụ trộm cắp xe máy mà nguyên nhân một phần là do người dân để quên chìa khóa ở trên xe. Vụ việc gần đây nhất xảy ra ở xã Thắng Hải, huyện Hàm Tân. Rất may vụ việc này lực lượng...
Gia đình chúng tôi xin chân thành cảm tạ lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; các cơ quan, ban, ngành, các địa phương trong và ngoài tỉnh; các gia đình thông gia; thân bằng quyến thuộc, cùng bạn bè thân hữu gần xa...
BTO-Ngày 30/5/2025, Công an tỉnh Bình Thuận công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về việc nghỉ công tác, hưởng chế độ hưu trí đối với Đại tá Đinh Kim Lập, Phó Giám đốc Công an tỉnh.
BTO- Đêm nay và ngày mai, khu vực Bình Thuận chịu ảnh hưởng của rìa nam rãnh áp thấp có trục đi qua khu vực Trung Bộ suy yếu, gió Tây nam có cường độ trung bình đến mạnh. Trên cao, hoàn lưu áp cao cận nhiệt hoạt động suy yếu dần.
BTO-Trước nguy cơ tái diễn vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài (IUU), ngày 28/5, UBND tỉnh đã ban hành công văn hỏa tốc yêu cầu các ngành, địa phương ven biển tăng cường kiểm soát tàu cá và ngư dân, kiên quyết...
BTO-UBND huyện Bắc Bình vừa có văn bản báo cáo gửi UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan sau vụ tai nạn xe địa hình tuột dốc làm một người tử vong, xảy ra trưa ngày 25/5/2025.
Hơn một tháng nay, đơn vị thi công che chắn bên lề đường quốc lộ 28B để lắp đặt cống ngang qua trục đường này, nhưng không tiếp tục thi công, khiến nhiều người dân thị trấn Lương Sơn, huyện Bắc Bình bức xúc, bởi lòng lề đường chật hẹp,...
BTO-Chiều 30/5, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo xác nhận, tại Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 Trường Phổ thông dân tộc Nội trú tỉnh năm học 2025-2026 diễn ra vào sáng nay (30/5). Tại Hội đồng thi Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh (tại...
BTO-Những ngày cuối tháng 5, trời Sông Bình (Bắc Bình) nắng chói chang. Trên những khu vườn trồng xoài đang vào mùa thu hoạch rộ, không khí lại trầm lặng bất thường. Không còn cảnh thương lái tấp nập vào ra như mọi năm, người trồng...
BTO-Sáng nay (30/5), Trường Tình thương tổ chức Lễ tổng kết năm học 2024 - 2025. Dự lễ có bà Nguyễn Thị Phương An - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, đại diện các sở, ngành, mạnh thường quân cùng cán bộ, giáo viên và học sinh nhà...
BTO-Sáng 30/5, Sở Y tế tỉnh Bình Thuận tổ chức lễ mít tinh và diễu hành hưởng ứng “Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5” và “Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá” (25–31/5/2025), thu hút sự tham gia của hơn 250 đại biểu đến từ các sở, ban,...
BTO-Sáng ngày 30/5, ông Nguyễn Minh Tân – Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh, đã chủ trì buổi gặp mặt và làm việc với Tòa Giám mục Giáo phận Phan Thiết để thông tin tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh và trao đổi một số nội dung liên...
BTO-Trong những ngày qua, khu vực thượng nguồn hồ Phan Dũng có mưa lớn trên diện rộng. Đến ngày 28/5, mực nước hồ đã đạt cao trình +200,54m, thấp hơn ngưỡng tràn xả lũ 0,86m (ngưỡng tràn xả lũ ở cao trình +201,4m).
BTO-Sáng ngày 30/5/2025, tại Khách sạn Rex Sài Gòn, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, Ban Quản lý các khu công nghiệp Bình Thuận tổ chức Hội nghị gặp gỡ, hợp tác xúc tiến đầu tư vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh.
BTO-Sáng 30/5, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã tổng kết dự án “Cải thiện điều kiện sống cho phụ nữ và trẻ em” giai đoạn 2020 – 2025 tại 12 xã, thị trấn của 3 huyện Hàm Tân, Hàm Thuận Bắc và thị xã LaGi.
BTO-Sáng 29/5, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Thuận tổ chức hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy” giai đoạn 2020 – 2025.
.jpg "Đại tá Đinh Kim Lập, Phó Giám đốc Công an tỉnh nghỉ hưu")
.jpg "Thời tiết tỉnh Bình Thuận chiều 30/5 và ngày 31/5")
.jpg "Phụ nữ vượt khó từ dự án \"Cải thiện điều kiện sống cho phụ nữ và trẻ em\"")
