
Ngày 19/5, EU và Anh đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại thủ đô London, Vương quốc Anh kể từ sau sự kiện Brexit nhằm xây dựng lại mối quan hệ song phương hàng đầu tại châu Âu.
Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Anh Keir Starmer khẳng định việc hai bên ký hàng loạt các thoả thuận về quốc phòng và thương mại đã đánh dấu một kỷ nguyên mới trong mối quan hệ giữa Anh và EU.
“Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Anh và EU, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong mối quan hệ của chúng ta và thỏa thuận này giúp đôi bên cùng có lợi. Chúng ta đang thống nhất một mối quan hệ đối tác chiến lược phù hợp với thời đại mới, mang lại những lợi ích thực tế về an ninh, di cư bất hợp pháp, giá năng lượng, thương mại nông sản giúp giảm chi phí, tạo việc làm và bảo vệ biên giới. Bây giờ chúng ta phải sớm bắt tay vào công việc để biến những kế hoạch này thành hiện thực”. - ông Keir Starmer nói.

Về phần mình, Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula Von der Leyen cho rằng sự kiện hôm nay mang ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay.
“Đây là một ngày trọng đại khi mối quan hệ của chúng ta bước sang trang mới và mở ra một chương mới vô cùng quan trọng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tiếp tục gia tăng. Chúng ta có cùng chí hướng và chia sẻ những giá trị chung. Chúng ta sẽ sát cánh và chung tay cùng nhau đối phó với các cuộc khủng hoảng và thách thức hiện nay. Chúng ta đang thiết lập một lộ trình toàn diện, hiệu quả để cùng nhau nghiên cứu, hợp tác về vấn đề an ninh, quốc phòng và kinh tế”.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa đã đề cao các giá trị, lợi ích chung giữa EU và Anh, cho rằng đây là yếu tố quan trọng để thiết lập chương trình nghị sự mới.
“Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh đều có chung lợi ích trong việc đảm bảo an ninh cho người dân, duy trì sự thịnh vượng của nền kinh tế, bảo vệ hòa bình ở châu Âu và hơn thế nữa. Ba ưu tiên này sẽ định hướng công việc của chúng tôi ngày hôm nay. Những giá trị này giúp chúng tôi đoàn kết và mạnh mẽ hơn khi cùng nhau hành động để hỗ trợ Ucraina, củng cố liên minh xuyên Đại Tây Dương, bảo vệ tự do thương mại, chủ nghĩa đa phương và luật lệ quốc tế”.
Được biết, thoả thuận hợp tác giữa EU và Vương quốc Anh bao trùm trên nhiều lĩnh vực. Về quốc phòng và an ninh, Anh sẽ được phép tiếp cận Quỹ quốc phòng trị giá 150 tỷ euro của EU và tham gia các cuộc tập trận quân sự chung với châu Âu nhằm tăng cường khả năng phối hợp quân sự. Hai bên sẽ tổ chức các cuộc Đối thoại chính sách về ngoại giao và an ninh 6 tháng một lần giữa Ngoại trưởng Anh và Đại diện cấp cao về an ninh và đối ngoại của EU; tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực an ninh mạng và thám hiểm không gian để đối phó với các mối đe dọa chung.
Về thương mại, EU và Anh nhất trí đơn giản hoá các thủ tục kiểm tra đối với hàng hóa, đặc biệt là thực phẩm từ Anh sang EU; ký thoả thuận cho phép tàu cá EU tiếp cận vùng biển của Anh, có hiệu lực đến năm 2038. Về trao đổi thanh niên, hai bên đang đàm phán về một chương trình cho phép thanh niên làm việc và du lịch giữa Anh và EU. Về bảo vệ biên giới, Anh cam kết sớm hoàn thiện các thỏa thuận hợp tác với Europol nhằm trao đổi thông tin về chủ nghĩa khủng bố và các tội phạm nghiêm trọng khác như vấn đề buôn người và di cư bất hợp pháp.
Kể từ khi Anh rời khỏi EU vào 2020, Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh đã chính thức thiết lập lại mối quan hệ song phương sau một quá trình dài đám phán, gặp nhiều khó khăn. Chính phủ Anh cho biết, các thỏa thuận được kỳ vọng sẽ mang lại thêm khoảng 9 tỷ bảng Anh (tương đương 12,1 tỷ đô la) cho nền kinh tế nước này vào năm 2040.