Bằng lăng tím Bình Thuận

Có một thời đã qua, hè nào tôi cũng đi về một thị trấn nhỏ nằm trên quốc lộ 1 để tổ chức các lớp thi chuẩn hóa sư phạm. Khi sắp đến cầu Bằng Lăng - thuộc địa phận huyện Hàm Thuận Bắc, tôi luôn có cảm giác háo hức như đứa trẻ chờ xem lễ hội Trung thu với múa lân, cộ đèn… mắt cứ ngóng tìm cây bằng lăng cao khoảng ba, bốn mét, tán tròn xoe như cái lộng dựng đứng bên đường. Nhìn từ xa, cái lộng màu tím ngát; hoa ken dày không nhìn thấy lá, đẹp rực trong nắng làm đắm đuối, mê say bao khách đường xa, trong đó có tôi. Và, con đường đẹp hẳn lên, chính nhờ cây bằng lăng nở bừng hoa tím, tô điểm cho một khoảng trời thôn dã…

Xe chạy thêm vài mươi km nữa, như một thói quen cố hữu, mắt lại ngóng về một ngọn đồi nhỏ ven đường. Những cụm bằng lăng thấp nở hoa tím ngút ngàn. Nhiều du khách ngang qua, cứ nhầm tưởng đó là màu tím hoa mua. Không, đó chính là cái màu tím bằng lăng mộc mạc, hiền hòa sẵn lòng sinh sôi và hào phóng cho những triền hoa tím trên vùng đất thiếu mưa thừa nắng này. Mỗi buổi sáng, trên đường đi đến thị trấn, cái màu tím mộng mơ ấy cứ như sương như khói, như là ảo ảnh. Xe cứ lướt qua con đường rực sắc tím. Buổi chiều về, xe lại lướt qua cái màu tím đậm đà ấy, lướt qua cái màu tím mật ngọt dưới ánh chiều rực nắng… làm xao xuyến lòng người.

Tôi lặn ngụp trong cái màu tím hút hồn, cái màu tím chờ đợi, cái màu tím hiền lành, cái màu tím thủy chung… của những hàng bằng lăng bên đường, của cái lộng bằng lăng tím tròn xoe tán, của ngọn đồi nở rộ bằng lăng tím dịu tím dàng. Nhưng, mấy năm rồi, cái lộng tím bằng lăng ở cạnh cầu Bằng Lăng ngày ấy đã trở thành ký ức. Cái lộng tím thẩn thơ không đứng chờ tôi nữa, không đứng chờ hành khách thân quen trên những chuyến xe xuôi Nam ngược Bắc ngang qua. Hình như, nó đã đến ngụ cư ở một dinh thự hay một resort nào đó… Chiếc cầu Bằng Lăng vĩnh viễn vắng bóng cái lộng bằng lăng tím màu mê hoặc. Rồi cái đồi Bằng Lăng cũng thưa thớt dần những cụm bằng lăng tím hun tím hút… Và cứ mỗi khi đi qua những nơi này, tôi lại nhớ quay nhớ quắt… như mắc nợ một màu hoa.

May thay, mấy năm nay, cũng ở Hồng Liêm nơi ấy, lại có một cây bằng lăng bé đã lớn lên thay thế, cũng rực rỡ hoa từng chùm tím ngát, được mệnh danh là cây bằng lăng đẹp nhất nước Việt Nam. Và đã đón biết bao nhiêu khách trong và ngoài tỉnh đến ghi hình bên cây lộng tím lung linh trong nắng. Bạn bè, không kể lứa tuổi, không kể thành phần, không kể nam nữ… ai nấy cũng đều muốn một lần được đứng dưới tán hoa bằng lăng quê mình.

Ngay tại Phan Thiết mấy năm nay, đến mùa nắng lại có những con đường ngát sắc hoa màu tím bằng lăng cho dịu mát trưa hè. Đường Thủ Khoa Huân, đường Phạm Ngọc Thạch, đường Mậu Thân… hai bên lề trồng toàn bằng lăng tím. Và tháng tư, tháng năm là độ ngút trời hoa nở.

Buổi sáng thức dậy thật sớm. Bước chân ra ngõ, nhìn suốt con đường, mắt sẽ chạm vào những vòm hoa tim tím bằng lăng.

Từ ngã tư Phú Hài xuôi về ngã tư Tuyên Quang, rồi ngã tư Tôn Đức Thắng… mênh mang sắc tím. Nhu mì tím. Ngút ngát tím. Cái màu tím lạ, tím lùng. Không buồn bã như màu phượng tím Đà Lạt. Không nhạt nhòa như màu tím hoa mai Nhật. Không thăm thẳm như hoa mua màu tím… Đó là cái màu tím ngọt ngào và tươi thắm. Cái màu tím cứ độ những tháng ngày nắng, lại nói nói, cười cười; làm vương vấn lòng ai.

Khi đến độ hiến dâng hương sắc, đầu tiên, hoa nở lấm tấm vài đóa. Một đóa, hai đóa, ba đóa, bốn đóa… Lá xanh nhiều hơn hoa tím. Nhưng, chỉ vài hôm thôi, mưa xuống, cái màu tím như bừng tỉnh giấc nồng. Từng chùm, từng chùm… từng chuỗi, từng chuỗi... cái màu tím nở bung, chiếm ngự mênh mang trên những khoảng lá xanh rì ngày cũ. Tím Huế đậm đà, tím nhạt như có khói, tím hồng xinh tươi, tím pha chút xanh lam, tím màu phơn phớt… điểm xuyến trên ngàn lá xanh. Có loại bằng lăng cứ nở từng chùm tím đậm và tím nhạt xen lẫn nhau do độ ngắn dài của thời gian sinh trưởng. Nhụy vàng của hoa không thể làm mờ đi sắc tím. Màu tím giăng giăng. Gốc tiếp gốc. Cành tiếp cành. Hoa tiếp hoa. Tím nối sắc tím. Tím cả một con đường dài. Và cái màu tím ngọt ấy đã làm cho dịu mát mắt người trong khí trời nóng như thiêu đốt.

Buổi sớm mai. Không sương. Không lạnh như trời Đà Lạt. Ngắm cả hàng cây hoa tím, lòng thật thư thái. Hít vào một hơi thật dài. Thở ra một hơi thật dài. Sảng khoái lạ thường. Qua xuân, đầu hè là hoa nở rộ. Bằng lăng kết hoa thành từng chùm dài là bằng lăng ổi, vì có lá màu xanh bạc và to như lá ổi, hoa màu tím phớt hồng. Có loại bằng lăng nở từng chùm, lá nhỏ thật dễ thương, hoa tím rịm hơn, chùm hoa cũng ngắn hơn nhưng nở ken dày thành những vòm hoa xinh xắn.

Buổi sớm mai, khi những cơn gió vờn nhẹ trên những cánh tím mỏng manh. Hãy thức dậy thư thả bách bộ. Hãy nhẹ bước chân và trải lòng ra đón nhận cái hương sắc mộc mạc đắm say của hoa tím bằng lăng; mơ mơ hồ hồ đón nhận cái vị ngọt ngào đong đưa trong gió…

Những buổi chiều tà, những đêm thanh tịnh, hãy bước dọc trên đường hoa bằng lăng trong êm ắng để cảm nhận hương lành từ những nhành bằng lăng đang độ trổ hoa. Tím nở trên cây, trên cành. Tím rơi đầy gốc. Và thi sĩ, văn sĩ, họa sĩ… bao người đã ngập chìm trong cái màu tím mơ màng ấy mà mê, mà say, mà sinh thành tác phẩm?

Nhưng theo quy luật ngàn đời, có nở ắt có tàn. Mỗi sáng sớm thức dậy, mỗi chiều lộng gió; những cánh bằng lăng tím vừa mới rời cành cứ thủng tha, thủng thẳng lờn vờn trên mặt đất, nằm vương trên lối đi, nằm dưới gốc hoa… mà khoe cho hết cái sắc tím màu mơ mộng. Có những cánh mỏng bằng lăng đã trải qua cái nắng, cái nóng như thiêu như đốt của Bình Thuận cứ lả tả bay, rồi cuộn vào trong cỏ, trong cây… nhưng vẫn tím ngát… Rồi cuộn theo gió mà bay dọc suốt những con đường…