Đối với địa phương khi thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn dựa trên sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh. Qua đó, UBND cấp xã đã thực hiện chế độ dân chủ trực tiếp thông qua việc tổ chức họp để nhân dân tham gia bàn bạc và quyết định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi công cộng. Xây dựng kế hoạch thực hiện công tác bồi thường cho công trình trọng điểm. Thành lập hội đồng tư vấn, xét tính pháp lý về đất đai, tài sản. Phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất tổ chức lấy ý kiến người bị thu hồi đất về các nội dung liên quan đến thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng, tổ chức đối thoại để giải đáp những thắc mắc của người dân. Thực hiện công khai thông báo thu hồi đất, quyết định thu hồi đất, kiểm kê đất đai, tài sản trên đất, lập phương án bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư và tổ chức chi trả bồi thường. Đối với UBND cấp huyện đã tập trung chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm trên địa bàn. Thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho từng dự án. Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các xã, phường nơi có dự án đi qua tiến hành họp dân để thông báo chủ trương của tỉnh. Ban hành kế hoạch kiểm đếm và thông báo thu hồi đất đối với các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trong vùng dự án. Thực hiện công tác tuyên truyền, giải thích các chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân hiểu rõ về lợi ích hợp pháp của mình khi Nhà nước thu hồi đất. Ngoài ra, tùy vào tính chất phức tạp, tầm quan trọng của dự án, UBND cấp huyện còn thành lập tổ vận động để phổ biến chủ trương, chính sách và các quy định pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Tổ chức đối thoại lắng nghe và giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân.
Bên cạnh đó, mối quan hệ phối hợp giữa UBND các cấp, các cơ quan chuyên môn với UBMTTQVN, các đoàn thể trong thực hiện quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng được thắt chặt hơn. Theo đó, UBND cấp huyện đã phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan có liên quan xử lý những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án, nhất là giải quyết các đơn thư, khiếu nại của nhân dân. Phối hợp với các chủ đầu tư với các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình có đất và tài sản gắn liền với đất bị thu hồi để thông báo chủ trương đầu tư, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư và lộ trình thực hiện dự án… Trong thời gian qua, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ trong quá trình giải phóng mặt bằng của các dự án đầu tư xây dựng cũng được các cơ quan chức năng, UBMTTQVN tỉnh quan tâm thực hiện. Qua đó đã phản ánh những mặt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của tồn tại hạn chế trong thực hiện quy chế dân chủ trong quá trình giải phóng mặt bằng của các dự án đầu tư xây dựng. Đồng thời kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ngành, đơn vị, địa phương có liên quan về những giải pháp, nhiệm vụ để thực hiện tốt quy chế dân chủ trong quá trình triển khai dự án.
Có thể khẳng định rằng, trong giai đoạn 2016 - 2018, cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh đã quan tâm chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ cơ sở trong quá trình giải phóng mặt bằng đối với các dự án đầu tư xây dựng, trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác công khai, minh bạch, tuyên truyền, vận động, giải thích cho nhân dân hiểu, chấp hành tốt chủ trương, chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ tái định cư nên công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng gặp nhiều thuận lợi. Các cơ quan chuyên môn từ cấp tỉnh, huyện đến cấp xã đã thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Áp dụng tối đa các chính sách để giải quyết bồi thường, hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi nhằm mang lại lợi ích chính đáng cho nhân dân. Phát huy tinh thần thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”. UBND các cấp đã thường xuyên theo dõi nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Tổ chức đối thoại để tuyên truyền, giải thích những thắc mắc, kiến nghị liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, qua đó tạo sự đồng thuận, hạn chế tình trạng khiếu nại, đảm bảo tiến độ thực hiện dự án, giữ ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn…
THANH QUANG