Chợ tự phát “lấn át” chợ Hàm Minh

                

Chợ Hàm Minh nằm ngay ngã ba.

Chợ tự phát thành chợ chính

Chợ Hàm Minh thuộc xã Hàm Minh, huyện Hàm Thuận Nam nằm trên quốc lộ (QL) 1A, ngay ngã ba đường đi Thuận Quý. Phía trước chợ là các quầy hàng ăn uống, từ bên ngoài nhìn vào tưởng chợ sầm uất đông đúc, nhưng bên trong trống rỗng thưa thớt, cả ngày bán được vài ký thịt. Chị Nguyễn Thị V, một tiểu thương chợ Hàm Minh bức xúc kể nhiều chuyện về chợ tự phát, nguyên nhân khiến cho chị cũng như tiểu thương khác không thể buôn bán được vì chợ “vắng như chùa bà đanh”.

Chợ tự phát, (gọi chợ Đảo) vì nằm trong khu vực có nhiều người dân đảo Phú Quý đến sinh sống. Người dân đi chợ này chủ yếu là các thôn Minh Tiến và Minh Thành. Chợ này cách chợ Hàm Minh khoảng 500m, hình thành từ khá lâu, ban đầu chỉ vài người dân ngồi bán sau đó đông dần lên gây ách tắc giao thông, chính quyền địa phương ra sức đẩy đuổi, nhưng cũng không đi đến đâu. Và, đến nay thực sự “bất lực” khi dự án Đầu tư xây dựng công trình cải tạo nền, mặt đường QL1A tuyến Phan Thiết - Đồng Nai hoàn thành vào năm 2015, chợ tự phát lại càng đông người mua bán hơn do ngại đi chợ Hàm Minh vì phải băng qua đường QL1A. Trước việc tập trung về chợ tự phát mua bán, một số hộ dân ở đây xây dựng kiốt cho thuê, thậm chí có hộ mở rộng diện tích đất “xây dựng chợ” phân lô cho những ai có nhu cầu đến thuê buôn bán, thu tiền hàng tháng, hoạt động như chợ chính thức.  Kể từ đó chợ Hàm Minh  gần như “bất động”.

“Chợ có hơn 60 kiốt giờ còn khoảng gần 30 hàng, bao gồm hàng thịt và rau hành. Họ bỏ chợ vào chợ tự phát thuê buôn bán hết. Một tháng tôi đi thu tiền của các tiểu thương ít nhất 10 triệu đồng. Số tiền này nộp cho UBND xã 3 triệu đồng, còn lại chi quét dọn vệ sinh môi trường chợ... nhưng chợ không người buôn bán kiểu này lấy gì thu để duy trì chợ hoạt động”, ông Trần Trí Xô – Trưởng ban Quản lý chợ Hàm Minh chia sẻ.

Xác minh những gì chị V, anh Xô cũng như các tiểu thương khác nói, chúng tôi đến chợ tự phát. Ở đây cảnh mua bán đông đúc, tấp nập đúng như họ nói, người ngồi bán thẳng hàng theo lô thuê đã quy định, người không có tiền thuê thì lấn chiếm lề đường buôn bán. Hoạt động  nhộn nhịp đến mức, người ở xa đến đây sẽ nghĩ là chợ quê, nơi giao thương hàng hóa thực sự của người dân địa phương, không hề hay biết nó chỉ là chợ tự phát. 

Vì “điểm đen” giao thông

Ông Xô và các tiểu thương chợ Hàm Minh đã kiến nghị với UBND Hàm Minh về vấn đề này trong những năm qua, nhưng cho đến nay vẫn vậy. Chợ  tự phát hoạt động trước nỗi ế ẩm, không thu được tiền để duy trì hoạt động của Ban quản lý chợ và một số tiểu thương ở chợ Hàm Minh. Tuy nhiên, qua trao đổi với người dân về vấn đề vì sao không đi chợ Hàm Minh, thì thấy họ nói có cái lý riêng của họ. Chị Đ.T.T ở thôn Minh Tiến, xã Hàm Minh cho biết, tôi đi chợ tự phát mua gần hơn, trước đây, tôi thường đi chợ Hàm Minh, nhưng bất tiện, mỗi lần đi chợ phải băng qua QL1A rất nguy hiểm. “Ở đây bây giờ hầu như không ai đi chợ Hàm Minh, cũng tội nghiệp cho những tiểu thương buôn bán ở chợ này vì ế ẩm”, chị T nói thêm. 

Chợ Hàm Minh hoạt động sầm uất chủ yếu nhờ vào 2 thôn Minh Tiến, Minh Thành đông dân cư nhất xã Hàm Minh, nhưng người dân giờ ít đến chợ. Hiện chỉ còn cách loại bỏ chợ tự phát và lắp đặt đèn tín hiệu giao thông tại ngã ba đường thì mới mong chợ hoạt động trở lại. Tuy nhiên, lắp đặt đèn giao thông ở đây lại không thể vì gây ra nạn kẹt xe trên QL1A.  Một vấn đề nan giải mà UBND xã Hàm Minh đã nhìn thấy, nhưng chưa tìm được hướng giải quyết. 

Khó tháo gỡ

Việc xóa bỏ chợ tự phát không phải dễ vì thói quen mua bán của người dân. Nếu không xóa bỏ thì chợ Hàm Minh không thể hoạt động gây thất thu thuế. Hiện nhiều tiểu thương không chịu đóng thuế với lý do không bán được hàng hóa.

Nói về thực trạng trên, ông Nguyễn Đình Hà – Chủ tịch UBND xã Hàm Minh cho biết, chợ tự phát hình thành từ lâu, ngày càng thu hút người dân về buôn bán khiến chợ Hàm Minh vắng khách. UBND xã đã nhìn thấy vấn đề nhưng rất khó xử lý vì chợ nằm ngay ngã ba khó đi lại, người dân ngại đi chợ này. Giải pháp trước mắt, chúng tôi quản lý chặt việc đảm bảo an toàn giao thông, ngăn chặn lấn chiếm lòng lề đường buộc người dân phải ra chợ Hàm Minh mua bán.

Đề cập đến vấn đề này, người dân cho rằng, chính quyền địa phương cấp phép cho các hộ trong chợ tự phát “dựng chợ” phân lô thu tiền, ông Hà phủ nhận cho rằng, các hộ dân tự ý làm.

Vấn đề đặt ra phải làm sao đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn giao thông, an toàn thực phẩm...Nếu khó giải quyết, xã Hàm Minh cần kiến nghị UBND huyện Hàm Thuận Nam chỉ đạo, phối hợp tháo gỡ những vấn đề phát sinh.

Ninh Chinh