"Chúng ta đang thất thu rất lớn đối với sàn thương mại điện tử và kinh doanh công nghệ"

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) nêu vấn đề các tổ chức, cá nhân từ cung cấp dịch vụ số xuyên biên giới, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử tuy có sự quan tâm và có sự chuyển biến nhưng theo đánh giá, số thu này chưa tương xứng với doanh thu khủng của các nền tảng kinh doanh xuyên biên giới ở Việt Nam, như Google, Facebook hay Netflix, có thể gây ra thất thoát cho ngân sách nhà nước, nguy hại hơn là tạo tình trạng bất bình đẳng giữa những người kinh doanh. Vậy Bộ trưởng có giải pháp nào trong thời gian tới?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc thừa nhận, đây là một vấn đề rất khó và Bộ Tài chính đã chủ động đấu tranh trong lĩnh vực này. Hiện nay, chúng ta có khoảng 100 sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, có 139 đơn vị chủ sở hữu sàn thương mại điện tử, trong đó có 41 sàn thương mại điện tử bán hàng, 98 sàn cung cấp dịch vụ và 3 công ty đối tác. 

“Chúng tôi đã thiết lập Cổng đăng ký và thanh toán xuyên biên giới. Như vậy, các doanh nghiệp xuyên biên giới có thể đăng ký để nộp thuế và thời gian vừa qua Facebook nộp 1.965 tỷ, Google là 1.902 tỷ, Microsoft là 651 tỷ và hết quý một thì phí phát sinh của Microsoft là nửa triệu và TikTok là 45,6 tỷ đồng... Như vậy, việc quản lý sàn thương mại điện tử phải nói rất khó, bởi vì máy chủ đặt ở nước ngoài, hai là thực hiện phương châm thanh toán bằng tiền mặt. Cho nên, chúng tôi thấy việc này rất gian nan nhưng chúng tôi sẽ cố gắng”, ông Phớc nói. 

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Bộ Tài chính đã thực hiện kê khai, xây dựng cổng, quy định mức thu và thông báo, vận động, giải thích để cho các sàn thương mại điện tử cũng như các ông chủ công nghệ là phải đăng ký nộp thuế: “Vừa rồi chúng tôi định ban hành thông tư, tuy nhiên, vấp phải sự phản ứng của dư luận. Chẳng hạn chúng tôi quyết định sàn thương mại điện tử thì có thể được ủy quyền để nộp thuế cho những người tham gia sàn hay anh phải chịu trách nhiệm nộp thay cho các người tham gia trong sàn thương mại điện tử, nhưng dư luận cho rằng việc đấy không đúng, là vì sàn thương mại điện tử giống như chợ, không bắt ông chủ chợ nộp được mà phải tìm từng ông khách để để nộp, đúng là cũng rất khó khăn cho cơ quan quản lý. Chúng tôi đang nghiên cứu và tìm phương án tối ưu nhất để thực hiện được vấn đề thu thuế trên sàn thương mại điện tử”.

Cũng trả lời ý kiến của đại biểu Lệ Thủy (đoàn Bến Tre) về kinh doanh trên nền tảng số, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho đây là một lĩnh vực rất mới và hiện nay cũng đang bị thất thu rất lớn đối với sàn thương mại điện tử và kinh doanh công nghệ: “Những người tham gia ở đây có khi là ở nước ngoài, không hẳn là chỉ trong nước, không có địa chỉ để truy thu được cho nên cũng rất khó khăn, hiện nay chúng tôi vẫn đang nghiên cứu việc này”.

Theo ông Phớc, các tập đoàn công nghệ như Youtube, Google, Microsoft... đã đăng ký nộp thuế đầy đủ. Đối với các mặt hàng bán lẻ qua Zalo, Facebook, thanh toán nhận hàng trả bằng tiền mặt... cũng là một khoản thất thu rất lớn. 

“Vừa rồi chúng tôi đã giải quyết được một bước các “ông lớn” công nghệ thông qua khai trương Cổng thông tin điện tử nộp thuế xuyên biên giới, các tập đoàn lớn này kê khai nộp thuế ở đó để kinh doanh ở Việt Nam, sau này tiến hành thanh tra sâu. Các sàn thương mại điện tử cũng đang tích cực kiểm tra, đối với Zalo, Facebook và một số các nền tảng khác. Chúng tôi cũng đang phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông và các bộ, ngành khác để đấu tranh trong lĩnh vực này”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc làm rõ thêm.

Tư lệnh ngành tài chính nhấn mạnh, trong tương lai, sẽ phải xây dựng một hệ thống công nghệ để kiểm soát và gói tự động thu tiền thông qua hệ thống vay ngân hàng: “Vấn đề này chúng tôi đang đưa ý tưởng, đang nghiên cứu chứ chưa thể có kết luận được”.