Đề xuất sửa đổi một số nội dung về thực hiện dự án đầu tư, công trình tại khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia

Dự thảo Luật có 12 Chương, 116 Điều

Theo báo cáo giải trình của Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy - ĐBQH tỉnh Bình Thuận, tại Điều 3 - Về chính sách của nhà nước về địa chất, khoáng sản; có ý kiến đề nghị bỏ khoản 4 để thống nhất với khoản 1 Điều 7 Luật Ngân sách nhà nước; quy định rõ tỷ lệ phần trăm được trích lại trong khoản thu từ khai thác khoáng sản, nguyên tắc trích nộp các khoản thu.

Giải trình ý kiến này, đại biểu Lê Quang Huy cho biết: Việc quy định chính sách của Nhà nước tại khoản 4 Điều 3 nhằm thể chế hoá quan điểm được nêu tại Nghị quyết số 10 của Bộ Chính trị. Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, nội dung khoản 4 đã được chỉnh lý và thể hiện như trong dự thảo Luật. Việc bố trí kinh phí sẽ được thực hiện theo dự toán ngân sách nhà nước, phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước.

Về trách nhiệm lập quy hoạch khoáng sản (Điều 14), trong quá trình thảo luận tại Kỳ họp thứ 7, Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách và nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, nội dung phân công trách nhiệm cơ quan chủ trì lập quy hoạch khoáng sản còn nhiều ý kiến khác nhau. UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra, Cơ quan chủ trì soạn thảo dự thảo 2 phương án để xin ý kiến. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến, phân tích ưu, nhược điểm của từng phương án, UBTVQH và Chính phủ đã thống nhất báo cáo Quốc hội về việc quy định 1 phương án (Phương án 1 có điều chỉnh) theo hướng: giao Chính phủ phân công cơ quan tổ chức lập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khoáng sản; quy định việc lập phương án quản lý về địa chất và khoáng sản được tích hợp vào quy hoạch tỉnh (Điều 14 của dự thảo Luật)...

Ngoài các vấn đề trên đây, UBTVQH đã chỉ đạo việc rà soát, hoàn thiện văn phong. Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 12 Chương, 116 Điều.

Xem xét sửa đổi một số nội dung tại Điều 35

Phát biểu ý kiến tại hội trường, Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận đánh giá cao tinh thần cầu thị, tiếp thu của Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra dự thảo Luật địa chất và Khoáng sản.

Cơ bản thống nhất với báo cáo giải trình tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật trên, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đã góp ý một số nội dung để hoàn chỉnh dự án Luật.

Cụ thể về thực hiện dự án đầu tư, công trình tại khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, quy định (Điều 35); tại điểm b khoản 1, quy định được hiểu là tất cả các dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ lợi ích quốc gia theo quy định của Luật Đất đai có thời gian ổn định lâu dài hoặc có thời gian hoạt động dài hơn thời gian dự trữ khoáng sản còn lại phải được Thủ tướng chính phủ cho phép mới được triển khai.

Tuy nhiên, theo đại biểu trên thực tế có những công trình nhỏ (điện, đường, trường, trạm, cống thoát nước, hạ tầng viễn thông...) và các công trình cấp bách phải thực hiện ngay nhưng phải chờ ý kiến của Thủ tướng Chính phủ mới triển khai thì sẽ rất khó khăn, kéo dài thời gian không cần thiết. Nhất là các địa phương có quy hoạch khu vực dữ trữ khoáng sản quốc gia lớn như Bình Thuận, Lâm Đồng, Bình Phước, Đắc Nông... và quy định như dự thảo cũng chưa thật sự phù hợp với thực tế. Nếu quy định như trên thì công việc của Thủ tướng Chính phủ khi luật này có hiệu lực sẽ phát sinh rất nhiều và cũng không phù hợp với xu hướng phân cấp thẩm quyền mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước ta hiện nay.

Bên cạnh đó, ngay tại nội dung điểm b khoản 1 cũng đã quy định: Dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ lợi ích quốc gia theo quy định của pháp luật về đất đai và Luật Đất đai cũng quy định rất chặt chẽ về thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan có liên quan. “Tôi thấy rằng không cần thiết quy định phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép mới được triển khai như dự thảo. Từ những phân tích trên, tôi đề nghị sửa đổi, bổ sung lại điểm b khoản 1 như sau: “Dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ lợi ích quốc gia theo quy định của pháp luật về đất đai có thời hạn sử dụng đất ổn định lâu dài hoặc có thời gian hoạt động dài hơn thời gian dự trữ khoáng sản còn lại.” là phù hợp” - đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị.

Đối với khoản 2 dự thảo, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cho rằng, nếu quy định như khoản 2 dự thảo thì tất cả các dự án, công trình chấp thuận đầu tư dự án trên khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia đều phải đánh giá mức độ ảnh hưởng đến tài nguyên, trữ lượng, chất lượng; giải pháp bảo vệ khoáng sản thuộc khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia. “Theo tôi quy định trên là chưa phù hợp, vì thực tế có những dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ lợi ích quốc gia, những công trình lợi ích công cộng nhỏ lẻ, quy mô rất nhỏ (như đã nêu ở trên) thì việc đánh giá là không cần thiết; theo tôi chỉ nên quy định đối với những công trình, dự án quan trọng quốc gia thuộc thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội như điểm a khoản 1 và khai thác khoáng sản không thuộc đối tượng dự trữ như quy định tại điểm c khoản 1 dự thảo mới phải đánh giá mức độ ảnh hưởng, vì những công trình, dự án và hoạt động này có khả năng tác động, ảnh hưởng đến lớn đến khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia” - đại biểu Nguyễn Hữu Thông phân tích.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, nếu đánh giá về mức độ ảnh hưởng đến tài nguyên, trữ lượng và chất lượng cũng như các giải pháp bảo vệ khoáng sản, thì các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp sẽ khó đáp ứng về nguồn lực, thiết bị và các phương tiện kỹ thuật, kinh phí thực hiện; đồng thời, các công trình trên sẽ tăng tổng mức đầu tư rất cao, trong khi đó công trình thì rất nhỏ.

“Tôi đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 thành: “2. Tổ chức, cá nhân thực hiện dự án đầu tư tại khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia phải đánh giá mức độ ảnh hưởng đến tài nguyên, trữ lượng, chất lượng; giải pháp bảo vệ khoáng sản thuộc khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia theo quy định tại khoản 3 Điều này, trừ các dự án, công trình quy định tại điểm b, điểm d khoản 1 Điều này…” - đại biểu đề nghị.

Liên quan đến khoản 4 dự thảo, tất cả các dự án quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đều phải có ý kiến chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia. Theo đại biểu Nguyễn Hữu Thông, quy định này sẽ mất thời gian thực hiện thủ tục, phát sinh chi phí và có thể làm chậm tiến độ trong quá trình thực hiện các dự án thuộc thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh.

Do đó, đại biểu đề nghị khi Chính phủ quy định chi tiết Điều 35 theo thẩm quyền được giao tại khoản 10 dự thảo, cần quy định rõ khoản 4 dự thảo theo hướng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho ý kiến đối với các dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương theo quy định của pháp luật về đầu tư; Sở Tài nguyên và Môi trường nơi có dự án đầu tư cho ý kiến đối với dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của tỉnh, như vậy sẽ phù hợp hơn với tình hình thực tế hiện nay.

“Nếu được cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu các góp ý nêu trên thì chắc chắn rằng địa phương sẽ rất thuận lợi khi thực hiện các công trình dự án, phục vụ kịp thời nhu cầu của người dân, cộng đồng và góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công” - đại biểu Nguyễn Hữu Thông chia sẻ thêm.