Nguy cơ bùng phát sốt rét trở lại nếu chủ quan

Còn đó những khó khăn

6 tháng đầu năm 2023, Bình Thuận ghi nhận 1 trường hợp mắc bệnh sốt rét tại xã Bình Tân (Bắc Bình), không có ca tử vong. So với cùng kỳ năm 2022, số ca mắc sốt rét của 6 tháng đầu năm 2023 giảm 50%. Theo đó, tỷ lệ mắc sốt rét/1.000 dân cũng giảm với mức là 0,0008. Toàn tỉnh có 7/10 huyện, thị, thành phố thuộc vùng sốt rét lưu hành. Trong đó, có 3 huyện trọng điểm sốt rét gồm Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc và Tánh Linh, nguy cơ xảy dịch ở cấp mức độ xã, thôn. Dân số nguy cơ mắc sốt rét chiếm hơn 45% dân số toàn tỉnh.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Bình Thuận là một trong những tỉnh thuộc khu vực miền Trung - Tây Nguyên, có nguy cơ mắc sốt rét cao. Mặc dù tình hình sốt rét ổn định, nhưng còn nhiều yếu tố nguy cơ tiềm ẩn. Đời sống người dân các xã vùng cao, đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, di dân tự do không kiểm soát được, di biến động dân số từ các tỉnh khác đến; giữa các địa phương trong tỉnh từ vùng không còn sốt rét lưu hành vào vùng sốt rét lưu hành để khai thác lâm sản. Người dân địa phương đi làm thuê khai thác tre, le, mây… làm rẫy và ngủ lại qua đêm tại các lán trại tạm thời trong rừng, không áp dụng các biện pháp phòng chống sốt rét là nguyên nhân chính làm cho nguy cơ sốt rét bùng phát trở lại. Bên cạnh đó, thời tiết biến đổi bất thường làm phục hồi các véc tơ truyền bệnh sốt rét, xuất hiện ở nhiều nơi với mật độ cao nên nguy cơ mắc bệnh sốt rét cao. Hoạt động phun, tẩm hóa chất diệt muỗi truyền bệnh sốt rét tại các xã trọng điểm vẫn chưa triển khai được do không có hóa chất. Từ năm 2022 đến nay, nguồn kinh phí cho hoạt động phòng, chống bệnh này chưa có, thiếu thuốc, vật tư, hóa chất. Điều này khiến việc thực hiện loại trừ sốt rét theo lộ trình đến năm 2026 còn nhiều khó khăn.

Nâng cao nhận thức cộng đồng

Để hướng tới việc loại trừ sốt rét theo lộ trình, ngành y tế và địa phương thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Một trong những giải pháp trọng tâm là tập trung truyền thông phòng chống bệnh sốt rét cho nhóm nguy cơ cao, dân di biến động vào các khu vực có sốt rét lưu hành và nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh này. Theo đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức hội thi “Học sinh tham gia truyền thông phòng, chống sốt rét” tại xã Phan Sơn, Phan Lâm (Bắc Bình) do Tổ chức Health Poverty Action (HPA) tại Việt Nam tài trợ, giai đoạn 2021-2023. Các xã này được xác định có số ký sinh trùng sốt rét cao và tập trung đông người đồng bào dân tộc thường xuyên đi rừng, ngủ rẫy.

Bà Mơ Nga - người dân tại Phan Sơn (Bắc Bình) cho biết: “Sau khi xem hội thi tuyên truyền về bệnh phòng chống sốt rét, tôi nắm bắt, nhớ các biện pháp phòng, chống và sẽ truyền đạt, nhắc những người xung quanh. Ai đi rẫy làm rừng phải mang mùng, ngủ mùng. Nhà có người mắc bệnh sốt rét phải đi đến cơ sở y tế”.