'Phát súng lệnh' bầu cử Mỹ ở Iowa quan trọng đến mức nào

Cuộc bỏ phiếu sơ bộ đầu tiên

Cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của đảng Cộng hòa tại bang Iowa cũng được xem là phát súng hiệu đầu tiên cho cuộc chạy đua vào Nhà Trắng đang thu hút sự chú ý không chỉ của người dân Mỹ mà còn dư luận thế giới. Bang Iowa là bang đầu tiên mà cả đảng Cộng hòa và Dân chủ đều tổ chức bầu cử sơ bộ để chọn lựa ứng cử viên ra tranh cử Tổng thống, nhưng với các hình thức khác nhau.

Trong khi đảng Cộng hòa tổ chức bầu cử theo hình thức “họp kín”, tập trung tại các địa điểm và thời gian nhất định để bầu trực tiếp bằng cách giơ tay, đảng Dân chủ tổ chức bầu chọn bằng “bỏ phiếu” qua thư. Kết quả bỏ phiếu sơ bộ sẽ được công bố vào ngày 5/3, hay còn gọi là ngày bầu cử siêu thứ Ba. Trong ngày bầu cử sơ bộ, đảng Dân chủ vẫn tổ chức họp nhưng chủ yếu giải quyết sự vụ. Việc đảng Dân chủ thay đổi hình thức bầu cử sơ bộ khiến mọi sự chú ý đều tập trung vào đảng Cộng hòa.

Với các khó khăn trong khâu tổ chức, đặc biệt trong bối cảnh khu vực này đang phải hứng chịu những cơn bão mùa đông với tuyết rơi dày đặc, gió lớn thì bầu cử sơ bộ tại bang Iowa được đánh giá là thước đo quan trọng đối với sự ủng hộ của các cử tri dành cho ứng viên mà mình yêu thích. Bên cạnh đó, kết quả bầu cử sơ bộ quyết định tỷ lệ đại biểu của bang đối với mỗi ứng cử viên.

Với dân số ít ỏi, Iowa chỉ đại diện cho một bộ phận nhỏ cử tri trên toàn nước Mỹ và việc giành phiếu đại diện của bang này không phải lúc nào cũng là mục tiêu chính của các ứng cử viên. Tuy nhiên, kết quả tại bang này có tính chất đặc biệt khi là phép thử chính thức đầu tiên về năng lực của mỗi ứng cử viên và được coi là động lực quan trọng trong cuộc chạy đua trở thành gương mặt đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử Tổng thống. Cuộc chạy đua hôm nay cũng có ý nghĩa quan trọng khi trả lời câu hỏi cử tri Iowa tiếp tục khẳng định sự ủng hộ đối với cựu Tổng thống Trump hay mở ra cơ hội cho các đối thủ của ông trong các vòng bầu cử tiếp theo.

Những ứng viên sáng giá đảng Cộng hòa

Theo quy định của bang Iowa, để đủ điều kiện tham gia bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa năm 2024, các ứng cử viên phải đăng ký tại cuộc bỏ phiếu của bang Iowa hoặc có mặt trong chiến dịch tranh cử tại bang này.

Theo thông báo của đại diện của Đảng Cộng hòa bang Iowa, cho đến nay có 6 ứng cử viên tham gia vòng bỏ phiếu sơ bộ, bao gồm cựu Tổng thống Trump, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, cựu Đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley, doanh nhân công nghệ sinh học Vivek Ramaswamy, cựu Thống đốc bang Arkansas Asa Hutchinson và mục sư Ryan Binkley. Tuy nhiên, cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie, ngườ đã tuyên bố từ bỏ cuộc đua hồi giữa tuần vẫn có tên trong danh sách bầu cử.

Trong số các ứng cử viên hàng đầu, nổi bật nhất là cựu Tổng thống Trump. Theo các cuộc thăm dò dư luận mới đây, gần 50% số cử tri có thể tham gia họp kín cho biết, lựa chọn đầu tiên của họ vẫn là cựu Tổng thống Trump. Người đứng ở vị trí thứ hai là bà Nikki Haley với 20% và ông Ron DeSantis với 16%. Những gương mặt khác chia sẻ số cử tri ủng hộ còn lại.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng khiến giới phân tích cho rằng cựu Tổng thống Trump sẽ giành được kết quả tích cực khi có tới 80% số cử tri cho biết đã quyết định bầu chọn cho ông này với gần 50% cực kỳ ủng hộ và 40% rất ủng hộ. Tỷ lệ này cao gấp đôi, thậm chí gấp 3 so với các ứng cử viên xếp sau. Tỷ lệ ủng hộ bà Haley so với đối thủ DeSantis đang có xu hướng tăng mạnh trong các cuộc thăm dò gần đây cho thấy có thể cuộc đua giành vị trí thứ hai sẽ căng thẳng và gay cấn hơn.

Cựu Tổng thống Donald Trump đang chiếm lợi thế

Cho đến thời điểm hiện nay thì cơ hội giành chiến thắng của cựu Tổng thống Trump tương đối rõ ràng. Mặc dù khả năng lật ngược tình thế của các ứng cử viên còn lại trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang Iowa gần như bằng không với các cơ hội ít ỏi.

Trong lịch sử, không ít lần các cử tri bang Iowa đã gây sốc khi bỏ phiếu ủng hộ nhưng ứng cử viên vốn không phải được ưa thích nhất. Năm 2016, ứng cử viên đảng Cộng hòa Ted Cruz đã giành chiến thắng ở bang này, vượt qua đối thủ Trump, sau này trở thành Tổng thống. Năm 2020, ứng cử viên của đảng Dân chủ, một gương mặt không mấy nổi bật, Pete Buttigieg, đã dẫn trước đối thủ sừng sỏ, cựu phó Tổng thống Biden tại bang Iowa một cách đáng ngạc nhiên.

Ngoài ra, các cử tri Iowa thường bỏ phiếu ủng hộ những người quan tâm và tham gia nhiều hoạt động tranh cử tại bang này. Cho đến nay thì có lẽ doanh nhân công nghệ Ramaswamy là ứng cử viên quan tâm và dành nhiều thời gian nhất khi thăm 99 quận bang này đến 2 lần, trong khi Thống đốc bang Florida DeSantis đến thăm mỗi quận 1 lần. Đây có lẽ cũng là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa sẽ diễn ra hôm nay.

Tính cả chiều dài chiến dịch tranh cử, có thể thấy rằng việc giành thắng lợi tại đây cũng chưa hẳn là dấu hiệu suôn sẻ cho cựu Tổng thống Trump. Trong lịch sử, bang Iowa là nơi quyết định số phận của các ứng cử viên đảng Dân chủ nhiều hơn là đảng Cộng hòa. Xa hơn nữa, theo kết quả thăm dò dư luận, tỷ lệ ủng hộ đối với ứng cử viên Haley tại bang tổ chức bầu cử sơ bộ tiếp theo, New Hampshire, đang gia tăng nhanh chóng, chỉ còn kém cựu Tổng thống Trump chưa đến 10%. Chính vì thế, có thể nói rằng mặc dù khả năng lật ngược tình thế tại bang Iowa của các ứng cử viên khác là rất khó khăn nhưng cuộc đua vẫn chưa kết thúc.