Sự lựa chọn giữa lương hưu hay nhận một lần?

Ông Nguyễn Văn Đồng (Phú Thủy – Phan Thiết) đã đủ tuổi nghỉ hưu trí hưởng chế độ nhưng chưa đủ năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH). Ông Đồng phân vân “đóng tiếp để hưởng chế độ hưu trí hay nhận một lần về gửi tiết kiệm”. Cách đây 16 năm, lúc đó ông Đồng là một công chức có 15 năm đóng BHXH, vì lý do chữa bệnh phải nghỉ việc nên nhận BHXH 1 lần. Thế rồi, số tiền hơn 200 triệu đồng đã chi tiêu hết lúc nào không hay. Lần này ông quyết định tiếp tục đóng theo hình thức BHXH tự nguyện cho đủ năm để được hưởng lương hưu. Sự lựa chọn này ông Đồng cho là đúng vì có lợi lúc tuổi già…

Nhân viên Bưu điện phát lương hưu.

Quá trình tham gia BHXH của NLĐ là khoản tích lũy quý giá khi còn trẻ để về già có lương hưu và thẻ BHYT miễn phí; chưa kể, lương hưu luôn được Nhà nước quan tâm, điều chỉnh phù hợp để đảm bảo cuộc sống cho người nghỉ hưu. Hiện nay, BHXH tỉnh Bình Thuận đang quản lý chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng cho 17.799 người, tăng 817 người (tăng 4,8%) so cùng kỳ năm 2022, với tổng số tiền hơn 106.065 triệu đồng. Trong đó, có nhiều trường hợp được hưởng mức lương hưu cao do trong quá trình tham gia BHXH có mức tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cao.

Ngoài lương hưu hàng tháng, NLĐ còn được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi KCB và chăm sóc sức khỏe do quỹ BHYT chi trả với mức hưởng 95%. Trên thực tế, hàng năm cơ quan BHXH đã chi trả chi phí KCB BHYT hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng cho những người hưởng lương hưu bị mắc bệnh nan y, hiểm nghèo… Theo quy định, khi người hưởng lương hưu không may qua đời thì thân nhân của họ được hưởng chế độ tử tuất. Hơn nữa, mức hưởng lương hưu không phải cố định mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu (từ năm 2016 - 2022, Chính phủ đã 5 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH). Được biết, đầu tháng 7/2023 lương hưu sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng.

Bên cạnh đó, hệ thống chính sách pháp luật BHXH, BHYT cũng ngày càng được hoàn thiện phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình trạng NLĐ đề nghị nhận BHXH 1 lần gia tăng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc số lao động khi về già không có lương hưu đang tăng lên, ảnh hưởng đến mục tiêu an sinh xã hội cho NLĐ. Việc nhận BHXH 1 lần có thể giải quyết được một số khó khăn trước mắt, nhưng đồng nghĩa với việc NLĐ đang đánh mất cơ hội hưởng an sinh xã hội khi đến tuổi già - Đây là tuổi dễ bị tổn thương nhất, sức khỏe suy yếu; NLĐ không còn trong hệ thống BHXH được Nhà nước bảo hộ về an sinh xã hội. Họ mất cơ hội tham gia BHYT 5 năm liên tục để được hưởng quyền lợi với các dịch vụ y tế kỹ thuật cao và thuốc đắt tiền. Điều thấy rõ là việc NLĐ được hưởng chế độ hưu trí sẽ có nhiều quyền lợi hơn lựa chọn nhận BHXH 1 lần. Chế độ hưu trí chính là “điểm tựa” an sinh vững chắc cho NLĐ khi về già.