Sức mạnh từ chế biến sâu

Một doanh nghiệp xuất khẩu thanh long có tiếng của Hàm Thuận Bắc vào thời hoàng kim cho biết, đã dừng mua bán thanh long mấy tháng nay, vì thị trường ế ẩm nhưng thực ra cũng vì không có hàng tốt mua được để tiếp tục hoạt động. Không chỉ ở Hàm Thuận Bắc mà cả Bắc Bình, nơi công ty mua hàng lâu nay cũng ít có thanh long đạt chuẩn để đóng container xuất bán. Vì thanh long bị nhiều sâu bệnh, chi phí đầu vào tăng cao, người trồng chán nản nên dẫn đến tình cảnh như trên. Trong bối cảnh đó, cũng tại địa bàn Hàm Thuận Bắc, những diện tích thanh long được chứng nhận theo tiêu chuẩn GlobalGAP; một số diện tích thanh long sản xuất theo chuẩn VietGAP vẫn hoạt động bình thường. Vì thị trường khác, ngoài Trung Quốc vẫn ăn thanh long, không chỉ hàng tươi mà còn quan tâm hàng chế biến. Đó là lý do trong khó khăn HTX thanh long sạch Hòa Lệ vẫn tiếp tục hoạt động xuất thanh long tươi theo yêu cầu của đối tác, còn thanh long không đạt chuẩn, nhất là trái nặng hơn nửa kg thì chuyển sang chế biến.

Hiện tại, HTX có 10 loại sản phẩm chế biến từ trái và hoa thanh long. Từ nước ép thanh long, rượu thanh long, mứt... cho đến trà hoa thanh long, bông thanh long sấy, đã quyết định tăng giá trị của cây thanh long. Những sản phẩm này cũng đang được thị trường nội địa biết đến và chấp nhận. Ngay cả người dân Bình Thuận, ai không muốn được thưởng thức món rau luộc từ sản phẩm hoa thanh long sấy chấm kho quẹt hay nước mắm gừng một lần. Ai không muốn giới thiệu các sản phẩm chế biến từ thanh long cho đối tác, bạn bè nơi khác. Vì vậy, trong biến động thị trường vừa rồi, HTX này vẫn tiếp tục các liên kết và mở rộng thị trường, trong khả năng của 1 HTX.

Theo Giám đốc Hợp tác xã Thanh long sạch Hòa Lệ, từ năm 2018, đơn vị đã ký kết liên kết chuỗi với 4 HTX trên điạ bàn huyện, cộng với hàng trăm hộ nông dân sản xuất thanh long ở các huyện lân cận. Song song đó, đơn vị nỗ lực nâng tầm sản phẩm qua khẳng định những chứng nhận GlobalGAP, HACCP, Ocop 4 sao... Nhờ vậy, đơn vị liên kết tiêu thụ cùng các công ty xuất nhập khẩu tiêu thụ xuất khẩu hàng năm khoảng 10.000 tấn. Kết quả đó là nhờ sự quan tâm hỗ trợ từ Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn và dự án UNDP hỗ trợ phát triển nông nghiệp xanh hóa, giảm khí phát thải nhà kính để sản phẩm của HTX đủ tầm đi xúc tiến thị trường các tỉnh, thành trong nước và Hội chợ trái cây lớn nhất châu Á Fruit Lugistica ASIA tại Thái Lan. Với những khó khăn trước mắt, HTX Thanh long sạch Hòa Lệ cố gắng nâng cao giá trị trái thanh long qua chuỗi bằng cách mở rộng diện tích chứng nhận GlobalGAP để xuất qua các thị trường khó tính. Qua đó phần nào ổn định giá cả chuỗi liên kết và thành viên HTX.