BT- Mảnh đất La Gi được hình thành từ những nhóm cư dân lập nên xóm, làng sớm nhất phải kể đến làng các Phước Lộc, Tân Lý, Tam Tân có trước khi thành lập huyện Hàm Tân vào năm 1916. Nhưng với làng biển Tân Long, căn cứ những chữ Hán trên xà gồ chánh điện thờ thần linh Ông Nam Hải ở vạn Tân Long có ghi “Minh Mạng thập bát niên”, tức năm 1837 và đến năm Thành Thái thứ 15 (1903) ông Lê Huê Diên (Hộ Khôi) người giàu có nhất xứ La Gi đứng ra phục dựng lại dinh vạn từ mái tranh tre trên nền cũ cách xa gần nửa thế kỷ, thể hiện sự xuất hiện cư dân theo đường biển từ miền Trung dạt vào đã chọn nơi này để an cư lập nghiệp. Cách một con lạch nước từ Bưng Ngang chảy xuống, bên kia là đất Họ Công giáo La Gi (Tân Lý) và nhà thờ ban đầu do linh mục Huỳnh Công Ẩn xây dựng vào năm 1885, về sau dời về trung tâm làng Tân Lý. Đất này trích ra từ 4 sở đất ấp Liên Trì thuộc xã Tam Tân, tổng Đức Thắng, huyện Tuy Lý, phủ Hàm Thuận để lập thôn Tân Lý. Dưới chân động cát cao, ngôi chùa Huyền Long ngày...
