Trong đợt thanh tra lần 5 phải gỡ được “thẻ vàng” EC

Tại điểm cầu tỉnh Bình Thuận có đồng chí Nguyễn Hoài Anh - Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải; các thành viên Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU của tỉnh; đại diện lãnh đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố vùng biển; một số doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu sang thị trường Châu Âu tham dự.

Sau gần 7 năm chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), qua 4 đợt thanh tra của EC, đến nay tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả. Theo đó, đã hoàn thiện khung pháp lý; lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS); xây dựng cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia (VNFishbase), kiểm soát sản phẩm thủy sản nhập khẩu theo quy định tại Hiệp định các Biện pháp quốc gia có cảng (PSMA), thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm khai thác IUU được tăng cường hơn trước...

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp, gia tăng hơn so với trước. Thực hiện quy định về đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản đến nay vẫn chưa hoàn thành. Công tác theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá trên biển, xuất nhập bến, ra vào cảng tại nhiều địa phương còn chưa thực hiện nghiêm túc theo quy định. Sản lượng thủy sản khai thác được giám sát phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc tỉ lệ còn rất thấp. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm khai thác IUU chưa thống nhất, chưa nghiêm…

Tại Bình Thuận, việc ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài đã từng bước được kiểm soát. Đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương rà soát, thống kê, sàng lọc, lập danh sách 173 tàu cá thuộc diện nguy cơ (trong đó 86 tàu cá thuộc diện theo nguy cơ cao theo dõi đặc biệt) và tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương phân công cán bộ, chiến sĩ theo dõi, giám sát chẽ.
Từ đầu năm đến nay, không có tàu cá, ngư dân của tỉnh vi phạm khai thác bất hợp pháp vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, toàn tỉnh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá đạt 100%. Công tác thống kê tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng lên bến, truy xuất nguồn gốc thuỷ sản khai thác được thực hiện thường xuyên. Đặc biệt, công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm được ngành chức năng quyết liệt thực hiện. Lũy kế từ đầu năm 2024 đến nay, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã xử phạt 306 vụ vi phạm/hơn 2,7 tỷ đồng…

Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành liên quan, các thành viên Ban chỉ đạo và các tỉnh, thành như Kiên Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận, Khánh Hòa… đã thảo luận, bàn nhiều giải pháp căn cơ để chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, đưa Nghị quyết 04 của Tòa án Nhân dân tối cao vào thực tế để răn đe. Ngoài ra, xử lý mạnh tay đối với hành vi vi phạm khai thác IUU liên quan đến việc gửi, vận chuyển thiết bị giám sát hành trình tàu cá…

Phát biểu tại hội nghị về công tác quản lý, xử lý tàu cá “3 không”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải cho biết, thực hiện chỉ đạo của Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU, Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh đã chỉ đạo cơ quan chức năng, chính quyền địa phương triển khai quyết liệt việc rà soát, thống kê, lập danh sách tàu cá “3 không” đến từng khu phố, thôn, xóm; giao chính quyền địa phương quản lý chặt chẽ không để phát sinh; giao các lực lượng chức năng (Biên phòng, Kiểm ngư) kiểm soát không cho xuất bến khi tàu cá chưa thực hiện các thủ tục giấy tờ theo quy định. Theo đó, toàn tỉnh hiện có 2.531 tàu cá “3 không”, đến nay đã tiếp nhận, xử lý 1.956 hồ sơ đăng ký, đạt 77,3%. Hiện UBND tỉnh đã giao chính quyền cấp xã hỗ trợ ngư dân tập hợp hồ sơ và nộp tại Trung tâm Hành chính công. Lãnh đạo UBND tỉnh trực tiếp làm việc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan thủ tục trước bạ của ngành thuế để đăng ký tàu cá. Đồng thời, gửi văn bản đề nghị các tỉnh chuyển hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản vùng khơi cho hơn 60 tàu cá chiều dài từ 15m trở lên đã bán về Bình Thuận để thực hiện đăng ký lại. Do đó, còn 575 tàu cá sẽ tiếp tục thực hiện, phấn đấu hoàn thành 100% trong tháng 9/2024.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau 4 đợt EC thanh tra, công tác chống khai thác IUU của Việt Nam đã có nhiều chuyển biến, nhưng vẫn chưa đạt được mục đích mong muốn, trong đó tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn diễn biến phức tạp, việc ngắt kết nối VMS xảy ra nhiều, tàu “3 không” vẫn còn tồn tại, việc quản lý và thực thi pháp luật chưa nghiêm… Thủ tướng đề nghị xử lý trách nhiệm Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố nếu để tình trạng vi phạm IUU gia tăng ở các địa phương theo Chỉ thị 32.

Trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, các cấp các ngành phải thực hiện nghiêm Chỉ thị 32 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52 của Chính phủ… với mục tiêu trong đợt thanh tra lần 5 phải gỡ được “thẻ vàng” EC. Để làm được điều đó, cần giám sát chặt đội tàu, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật; truy xuất nguồn gốc thủy sản rõ ràng, xử lý dứt điểm tàu “3 không”. Tham mưu Chính phủ xử lý nghiêm 100% các trường hợp vi phạm IUU, đưa ra xét xử các trường hợp vi phạm vùng biển nước ngoài; các cá nhân, tổ chức móc nối, cấu kết đưa tàu cá khai thác trái phép… Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh, áp dụng triệt để quy định tại Nghị quyết số 04 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao để xử lý nghiêm các hành vi liên quan khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS trái quy định của pháp luật… Ngoài ra, phân công thành viên Chính phủ chủ trì các Đoàn công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời chấn chỉnh công tác chống khai thác IUU tại địa phương trước ngày 30/9/2024.