Trung thu Phan Thiết xưa

Lồng đèn lớn của các trường tiểu học Phan Thiết tham dự rước đèn đêm hội trăng rằm. Ảnh: Đ.Hòa.

Ngày nhỏ, tôi học tại Trường tiểu học cộng đồng Bình Hưng nằm trên đường Huyền Trân Công Chúa (nay là Võ Thị Sáu). Mỗi năm, nhà trường chọn một kiểu dáng đèn lồng như: ông sao, bánh ú, cá chép… để tham dự đêm hội. Trước Tết Trung thu vài ngày, lũ học sinh chúng tôi từ lớp ba tới lớp nhất (lớp 1 đến lớp 5 hiện nay) nô nức chuẩn bị cho đêm hội rước đèn. Chúng tôi ra tiệm bán tạp hóa chọn mua những sóng lá già (cọng của lá buông già rất dẻo, tước ra dùng gói bánh, cột mọi vật dụng  giống như lạt tre) lên nước vàng sậm đem về làm khung đèn theo đúng kích thước do nhà trường quy định. Lấy dây thép quấn thành chiếc lò xo cột chắc chắn giữa khung đèn để cắm đèn sáp (ngày xưa gọi là bạch lap). Xung quanh khung dán giấy kính đỏ, vàng và cắt giấy kết tua quanh các góc đèn tạo nên sắc màu đẹp mắt. Sau khi hoàn tất chiếc đèn lồng, chúng tôi cầm lên lớp cho thầy cô giáo chấm điểm môn học thủ công. Bạn nào được chấm điểm cao thể hiện sự khéo tay và năng khiếu thẩm mỹ trong việc trình bày chiếc đèn lồng cho mùa Trung thu.

Trong lúc lũ học trò chúng tôi lo làm lồng đèn, thì quý thầy cô giáo cũng chung tay làm chiếc đèn chính của trường  cho đêm hội. 

Tôi thường thấy, quý thầy cô làm lồng đèn quả địa cầu có đôi chim bồ câu trắng hoặc làm lồng đèn hình chữ S biểu tượng đất nước Việt Nam… Chiếc lồng đèn chủ đạo được trang hoàng rực rỡ thắp sáng bằng bóng điện nê-ông và đèn màu nhấp nháy từ chiếc máy phát điện nhỏ đặt trên xe ba-gác dẫn đầu đoàn rước đèn của nhà trường.

Càng đến gần đêm hội rước đèn, lũ học trò chúng tôi càng nô nức ngắm nhìn chiếc đèn trung thu treo cẩn thận nơi góc nhà, sợ bị va chạm làm rách giấy bóng. Đúng đêm rằm tháng tám, khi vầng trăng vàng rực vừa nhô lên khỏi biển Thương Chánh cũng là lúc học sinh các trường tiểu học: Bình Hưng, Hưng Long, Đức Thắng, Phú Trinh, Lạc Đạo, Vĩnh Phú, Vĩnh Thủy… nhộn nhịp tập trung về Vườn bông lớn. Sau đó, chúng tôi rước đèn đi qua các ngã đường chính của thị xã Phan Thiết. Đêm hội Trung thu với sự tham gia của hàng ngàn học sinh, tay cầm đèn sáng trưng kéo dài vài cây số. Chúng tôi vừa đi vừa hát: “Tết Trung thu rước đèn đi chơi. Em rước đèn đi khắp phố phường. Lòng vui sướng với đèn trong tay. Em múa ca trong ánh trăng rằm. Đèn ông sao với đèn cá chép. Đèn thiên nga với đèn bướm bướm. Em rước đèn này đến cung trăng... Tùng rinh rinh, cắc tùng rinh rinh…”. Đêm hội rước đèn kéo dài tới khoảng 10 giờ đêm trong không khí náo nức của người dân thị xã Phan Thiết vui đón Trung thu.

Sắp tới mùa Trung thu 2014, thương về kỷ niệm tuổi thơ, tôi viết đôi dòng chia sẻ cùng bạn bè thời hoa niên Phan Thiết:

Rập rềnh tiếng trống tuổi thơ.

Rằm trăng trôi giữa đôi bờ nhớ thương.

Cà Ty xanh bóng quê hương

Ánh đèn lấp lánh nẻo đường vàng xưa. 

 Thái Sơn Ngọc