3 thập kỷ qua, nữ bác sĩ Adfar Yaseen cùng các đồng nghiệp của mình như đánh vật với căn bệnh lao chết người ở bang Jammu và Kashmir. Adfar Yaseen nói, nhiều khi cảm thấy nản lòng. Có thời điểm, kết quả gửi đi xét nghiệm, phải mất 1 tháng mới đến được Jammu và Kashmir, vùng cực bắc của Ấn Độ, nơi có khí hậu và địa hình khắc nghiệt.
Nhưng hiện nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, với ứng dụng trí tuệ nhân tạo (Al) phát hiện sớm căn bệnh chết người này hiệu quả như X-quang, đã cải thiện đáng kể. Ứng dụng này còn gọi là Cough Against TB, sàng lọc bệnh bằng cách so sánh tiếng ho của bệnh nhân với một tập hợp dữ liệu gần 1.500 tiếng ho lao dương tính và âm tính.
Bác sĩ Yaseen, người đứng đầu bộ phận điều trị bệnh lao của Kashmir, đang giám sát một chương trình đào tạo bác sĩ và nhân viên y tế cách sử dụng ứng dụng này cho biết, ứng dụng này phát hiện bệnh lao sớm, hiệu quả như chụp X-quang.
“Như một công cụ sàng lọc, nó giúp chúng tôi tiếp cận được đến cả những nơi xa xôi, còn thiếu máy X-quang. Vì vậy, nó hỗ trợ chúng tôi rất nhiều quá trình sàng lọc bệnh” Tiến sĩ Yaseen nói với The National. Đồng thời, bà khẳng định, ứng dụng này rất hiệu quả, những gì chúng tôi phát hiện sớm về bệnh là nhờ AI thay vì X-quang.
Viện Trí tuệ Nhân tạo Wadhwani - Công ty phát triển công nghệ và là đối tác của Phòng Lao Trung ương của Ấn Độ, được Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ hậu thuẫn cho biết: “Cứ 2,8 trường hợp mắc bệnh lao trong cộng đồng thì có một trường hợp được thông báo mắc bệnh và 1,8 trường hợp bị bỏ sót.
Ứng dụng này là một phần trong nỗ lực giám sát và xét nghiệm bệnh lao của Ấn Độ. Đây là căn bệnh nguy hiểm do một loại vi khuẩn lây lan qua không khí khi người bệnh ho, khạc nhổ hoặc hắt hơi. Tỷ lệ tử vong do không được điều trị là khoảng 50% và việc điều trị bao gồm một quá trình dùng thuốc kéo dài và thường xuyên.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, khoảng 1,3 triệu người chết vì căn bệnh này vào năm 2022. WHO cũng liệt bệnh lao là căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng thứ hai sau Covid-19.
Mục tiêu đầy tham vọng của Ấn Độ
Ấn Độ muốn loại trừ bệnh lao vào năm 2025 - một thách thức lớn khi trong số 10,6 triệu người trên thế giới mắc bệnh vào năm 2022 thì có đến 23% là người của nước này.
Rouf Ahmad Tramboo, giám sát viên của Trung tâm lao ở huyện Budgam của Kashmir cho biết, ứng dụng này hoạt động như một hệ thống phát hiện tuyến đầu, đưa ra chẩn đoán sơ bộ tương đối chính xác… Nó giúp phát hiện bệnh sớm rất tuyệt vời cho những nơi xa xôi hẻo lánh giống như Kashmir”.
Kashmir, một thung lũng đẹp như tranh trên dãy Himalaya, nơi có mùa đông lạnh buốt và nhiệt độ thường giảm xuống dưới mức đóng băng, các bệnh về đường hô hấp và ho thường xuyên xảy ra, khiến mọi người khó nhận biết bệnh lao.
Khu vực này đã đạt được thành công đáng kể trong cuộc chiến chống lại bệnh lao, với một số huyện được xác định là không còn bệnh lao, trong khi các huyện khác cho thấy đã cải thiện, các bác sĩ cho là nhờ thói quen ăn uống lành mạnh.
Bác sĩ Yaseen cho biết: “Ở Jammu và Kashmir bây giờ người dân mắc các bệnh về đường hô hấp khác, như bệnh về phổi hoặc hen suyễn, không mắc bệnh lao nhiều như ở các vùng khác của đất nước".
"Chúng ta cần phải sàng lọc để giảm hơn nữa tỷ lệ mắc bệnh trong khu vực vì mối đe dọa tái bùng phát luôn hiện hữu, không thể khoanh tay đứng nhìn mà phải cảnh giác,” bác sĩ Yaseen nói thêm.
.jpg "Đường đến Đa Mi đệ nhất thác")
.jpg "Kính mời độc giả đón đọc báo in Bình Thuận hôm nay (6/5)")
