Chuyển biến
Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh về tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị, từ tháng 7/2016 đến tháng 7/2021, thủ trưởng các cấp, ngành đã tiếp 26.137 lượt công dân, với 19.986 vụ việc; tiếp nhận 24.186 đơn, chủ yếu liên quan đất đai. Giai đoạn ấy, trung bình mỗi năm thủ trưởng các cấp, ngành, địa phương tiếp 5.228 lượt công dân, với gần 4.000 vụ việc, tiếp nhận gần 5.000 đơn/năm. Trên thực tế số đơn thư này tập trung chủ yếu vào thời điểm đầu của 5 năm khi dịch Covid-19 chưa xảy ra. Nếu đem so sánh với những năm tiếp theo (2022 - 2023), thời điểm trên, các cấp, ngành tiếp công dân và giải quyết đơn thư nhiều hơn. Minh chứng năm 2023 thủ trưởng các cấp, ngành tiếp 5.053 lượt công dân, với 3.909 vụ việc; tiếp nhận 5.209 đơn, bao gồm cả năm trước chuyển qua.
Điều này không có gì làm lạ khi vào thời điểm ấy, trên địa bàn tỉnh ta triển khai nhiều dự án nên phải giải tỏa, thu hồi đất của nhiều hộ dân, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân khi chủ trương, chính sách Nhà nước về đền bù, hỗ trợ thu hồi thường xuyên thay đổi. Chính quyền địa phương không quản lý chặt chẽ diện tích đất trên địa bàn mình nên để xảy ra tình trạng lấn chiếm, chuyển nhượng đất trái phép, dẫn đến việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn.
Còn nhớ khi ấy người dân đến UBND các cấp khá nhiều để khiếu nại về vấn đề đất đai. Điển hình như tại xã Tiến Thành, TP. Phan Thiết người dân khiếu nại về bồi thường đất đai, nhà ở khi tỉnh triển khai một số dự án, tái định cư trên địa bàn xã. Những năm gần đây không còn tình trạng đó, năm 2023 chỉ có 2 vụ việc khiếu nại đông người như vụ 23 công dân thường trú tại TP.HCM đến Ban Tiếp công dân tỉnh trình bày một số vấn đề liên quan đến Công ty Việt Úc (thuộc dự án Aloha Beach Village tại xã Thuận Quý, huyện Hàm Thuận Nam của Công ty cổ phần Đầu tư - Thương mại - Dịch vụ Việt Úc) và 10 tiểu thương chợ Chí Công phản ánh việc xây dựng chợ mới.
“Có được kết quả tích cực trong công tác trên là nỗ lực lớn của các cấp, các ngành, địa phương khi không ngừng tập trung chỉ đạo giải quyết đơn thư trong tình hình mới. Với tỷ lệ giải quyết đơn thư khá cao nên trên địa bàn tỉnh không phát sinh điểm nóng”, Thanh tra tỉnh nhấn mạnh tại Hội nghị tổng kết thanh tra năm 2023.
Còn phát sinh
Dù việc giải quyết đơn thư có chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn đơn thư gửi nhiều nơi, vượt cấp, đặc biệt là đơn phản ánh, khiếu nại còn tăng. Có những đơn thư các cấp, ngành đã giải quyết rồi nhưng người dân vẫn tiếp tục gửi đến Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh. Đây không phải là vấn đề mới mà xảy ra nhiều trong những năm qua, hiện vẫn đang tiếp diễn. Song việc phản ánh, khiếu nại còn gia tăng được lý giải là hiện trên địa bàn tỉnh có nhiều dự án mới, cũ đang triển khai. Điển hình các công trình điện năng lượng mặt trời tại huyện Tuy Phong, đầu tư mới đường ĐT 719, đường ĐT 719B và đường Hàm Kiệm - Tiến Thành, xây dựng kênh chuyển nước hồ Tân Lập - xã Tân Thành... dự án quy hoạch công viên trung tâm huyện Hàm Thuận Nam, một số hộ dân có đất trong dự án khi thu hồi đất, không đồng ý với giá bồi thường, hỗ trợ về đất và bố trí đất tái định cư nên phát sinh khiếu nại. Ngoài ra, công chức, viên chức vi phạm đạo đức, tác phong, lối sống dẫn đến phát sinh đơn thư; doanh nghiệp bị xử phạt vi phạm hành chính, mặc dù đã nhận thức được hành vi vi phạm nhưng vẫn cố tình khiếu nại...
Tại Hội nghị tổng kết ngành thanh tra mới đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Văn Đăng đánh giá cao công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của các cấp, ngành, đơn vị, địa phương thời gian qua. Phó Chủ tịch cũng lưu ý, các cấp, ngành quan tâm hơn nữa việc giải quyết đơn thư, nhất là người đứng đầu các cấp, ngành, địa phương cần nâng cao trách nhiệm và chủ động phối hợp với các ngành, các cấp để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư theo thẩm quyền. Đồng thời thường xuyên kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài vượt cấp, tránh phát sinh phản ánh, khiếu nại… góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự tại địa phương.