Đèo Gia Bắc hình thành đến nay trên 100 năm. Đường đèo thoạt tiên là đường mòn của người K’ho Nộp ở phía Nam Di Linh mang sản vật của núi rừng xuống đồng bằng Phan Thiết, đổi muối. Người Pháp khi mở con đèo này sử dụng nhân công người Thượng lẫn người Kinh từ đồng bằng đưa lên và những người làm đường cứ đóng chốt ở theo đường trong những năm mở đèo, mở đường. Trên đường đèo Gia Bắc hiện nay thỉnh thoảng vẫn bắt gặp những miếu xưa hoang phế, thờ những người bỏ mình giữa núi rừng khi mở tỉnh lộ 8, nay là quốc lộ 28. Đường đèo Gia Bắc không đủ rộng để hai ô tô chạy ngược chiều thoải mái lưu thông, vì vậy, xe cộ lên đèo thường chạy chậm để dễ tránh nhau, đề phòng tai nạn ở nhiều khúc cua tay áo. Đèo dài trên 10 cây số. Từ đồng bằng lên, hết đèo sẽ gặp ngay xã Gia Bắc, đa phần là đồng bào K’ho Nộp sinh sống. Tại đây có một nghĩa trang, nơi những người mở đường năm xưa gởi lại xác thân. Không ít người đi đường trước khi xuống đèo, tìm đến thắp nén hương tỏ lòng kính nhớ. Đồng bào sống trên đỉnh đèo Gia Bắc chuyên trồng cà phê nên vào mùa cà phê chín, cà phê hạt được phơi đều trước sân, trên lối đi lên của các căn nhà ven đồi, gợi lên hình ảnh no ấm, thanh bình. Hiện nay để rút ngắn đường lên Đà Lạt, nhiều người Bình Thuận thường đi đèo Gia Bắc, hoặc Đại Ninh. Sau đây là vài hình ảnh về đèo Gia Bắc, có phần kỳ thú, đầy mạo hiểm.
 |
| Một khúc cua tay áo trên đèo Gia Bắc. |
 |
| Trường THCS Gia Bắc cách đỉnh đèo không xa. |
 |
| Chân đèo Gia Bắc trên đất Bình Thuận. |
Hoàng Hạc
.jpg "Thời tiết tỉnh Bình Thuận chiều 29/3 và ngày 30/3")
