Nhiều xã nông thôn mới “nợ” tiêu chí bao phủ bảo hiểm y tế?

Trong 19 tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới, thì tiểu tiêu chí 15.1 quy định (giai đoạn 2018-2020) tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) phải đạt từ 85% trở lên. Theo Quyết định 318 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 2373 của Bộ Y tế tiểu tiêu chí 15.1 được nâng lên xã nông thôn mới (giai đoạn 2021-2025) phải có tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt từ 90% trở lên. Đối với xã nông thôn mới nâng cao (tiểu tiêu chí 14.1) thì tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt từ 95% trở lên. Điều này một số địa phương gặp nhiều khó khăn khi đăng ký đạt chuẩn, cũng như giữ chuẩn nông thôn mới. Vì vậy, không ít xã phải “nợ” tiêu chí, bởi đến thời hạn công nhận đạt chuẩn nông thôn mới mà tỷ lệ bao phủ BHYT vẫn chưa chạm mức Bộ Y tế quy định.

Lãnh đạo ngành BHXH Bình Thuận cho biết, đến đầu tháng 11/2022, tỷ lệ bao phủ BHYT của các xã nông thôn mới trên toàn tỉnh đạt rất thấp, có xã tỷ lệ người dân tham gia BHYT chỉ đạt dưới 60%. Nếu xét theo tiêu chí được quy định tại Quyết định số 318 của Thủ tướng Chính phủ, thì có 38/69 xã nông thôn mới chưa đạt theo tiểu tiêu chí 15.1; 6 xã dự kiến đạt chuẩn nông thôn mới năm 2022 chưa đạt theo tiểu tiêu chí 15.1 và 1 xã dự kiến đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao cũng chưa đạt theo tiểu tiêu chí 14.1. Có nhiều xã sắp đến thời hạn xét công nhận xã nông thôn mới thì vận động người dân mua BHYT kỳ hạn 3 tháng hoặc 6 tháng để cuối năm đạt tiêu chí bao phủ BHYT, nhưng sau đó không được đáo hạn thẻ, vì thế trên thực tế là xã nông thôn mới sau khi được công nhận lại không đạt tiểu tiêu chí 15.1. Nhất là các xã có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống không còn được Nhà nước hỗ trợ chính sách BHYT thì tỷ lệ bao phủ BHYT đạt rất thấp. Đây là nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng đến việc duy trì, xây dựng xã nông thôn mới và xã nông thôn mới nâng cao, cũng như tỷ lệ bao phủ BHYT ở các địa phương.

Thực hiện tiêu chí mới xã đạt nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao, điều này càng khó khăn hơn, đòi hỏi các địa phương phải có cách làm linh hoạt, quyết liệt hơn nữa nhằm thực hiện tốt tiêu chí y tế, cũng như nâng cao tỷ lệ người dân tham gia BHYT.

Thiết nghĩ, trước thực trạng trên, các địa phương cần tăng cường phối hợp với cơ quan BHXH tập trung xây dựng kế hoạch phát triển đối tượng tham gia BHYT một cách cụ thể; rà soát số lượng người dân, học sinh chưa tham gia BHYT và giao chỉ tiêu vận động mua BHYT cho từng thôn… Công tác tuyên truyền, vận động phải tiếp tục được tăng cường, đổi mới với nhiều hình thức linh hoạt.

Tiêu chí tỷ lệ bao phủ BHYT là tiêu chí dễ biến động, khó bền vững. Vì vậy, vấn đề quan trọng là các cấp chính quyền, các ngành chức năng cần quan tâm phát triển kinh tế, tạo việc làm để người dân có thu nhập ổn định, từ đó họ mới tự nguyện và tích cực tham gia BHYT. Bên cạnh đó, ngành BHXH tăng cường kiện toàn, nâng cao chất lượng hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHYT tại cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người tham gia BHYT. Mặt khác, các cơ sở y tế từng bước nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, nhất là tuyến cơ sở; đồng thời, nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh. Một khi người dân tin tưởng về chất lượng khám, chữa bệnh thì họ mới chủ động, tự nguyện tham gia BHYT. Từ đó, các xã nông thôn mới có khả năng hoàn thành tốt tiêu chí tỷ lệ dân số tham gia BHYT.