Nỗ lực đẩy lùi hủ tục vùng cao

Huyện Bắc Bình có 16 đồng bào DTTS sinh sống, tình trạng tảo hôn vẫn diễn ra mặc dù địa phương có nhiều giải pháp tuyên truyền. Tại xã Phan Sơn, các đoàn thể thường xuyên đến các thôn, đến nhà người dân tuyên truyền nhưng nạn tảo hôn vẫn còn tồn tại. Thống kê của UBND xã Phan Sơn, trong năm 2022 toàn xã có 20 trường hợp tảo hôn. Nguyên nhân do đặc trưng đồng bào K’ho, Raglai nơi đây còn hạn chế về ý thức hiểu biết Luật Hôn nhân và gia đình, cha mẹ chủ yếu làm nương rẫy, kinh tế khó khăn con cái bỏ học sớm dẫn đến việc lấy chồng, lấy vợ sớm.

Nhân rộng các mô hình để tuyên truyền đẩy lùi nạn tảo hôn

Còn ở xã Sông Bình có thôn Tân Sơn là thôn thuần đồng bào DTTS, chủ yếu là dân tộc Tày, Nùng, Hoa, Ngái. Để đẩy lùi nạn tảo hôn, Hội Phụ nữ xã Sông Bình cùng Mặt trận, đoàn thể xã đã chọn thôn Tân Sơn làm điểm xây dựng mô hình tuyên truyền phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Theo bà Đinh Thị Yến - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Sông Bình, tổ trưởng mô hình này cho biết thông qua mô hình hy vọng sẽ dần thay đổi suy nghĩ, ý thức tự nguyện thực hiện kết hôn đúng độ tuổi của các em thanh thiếu niên, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Toàn tỉnh hiện có 34 DTTS, với 25.988 hộ/105.295 khẩu, chiếm 8,4%. Đồng bào các dân DTTS cư trú rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, với hình thức cư trú phổ biến là sống xen kẽ. Mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa, phong tục, tập quán, lễ hội riêng, tạo sự phong phú, đa dạng trong nền văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh những nét văn hóa đặc sắc riêng của từng dân tộc đến nay vẫn còn những phong tục tập quán chưa có sự chuyển biến là nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Trong năm 2022, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào DTTS trên địa bàn toàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến, số trường hợp tảo hôn giảm và không có trường hợp kết hôn cận huyết thống. Thống kê của Ban Dân tộc tỉnh, toàn tỉnh có 65 trường hợp tảo hôn (trong đó, có 44 trường hợp tảo hôn vợ hoặc chồng; 21 trường hợp tảo hôn cả vợ và chồng). Việc dẫn đến tình trạng tảo hôn là do đồng bào DTTS thiếu hiểu biết về Luật Hôn nhân và gia đình; phong tục tập quán lạc hậu ở một số vùng đồng bào vẫn còn tồn tại, đa số các em ở độ tuổi thanh thiếu niên thiếu hiểu biết về kỹ năng sống, kiến thức pháp luật, thông tin về sức khỏe... còn hạn chế.

Theo Ban Dân tộc tỉnh, công tác tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành tốt Luật Hôn nhân và gia đình, nói không với việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS ở cấp cơ sở luôn được quan tâm. Ban Dân tộc tỉnh đã có kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS” trên địa bàn tỉnh. Các mô hình kết nghĩa giữa 17 sở, ngành, lực lượng vũ trang, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể cấp tỉnh với 17 xã thuần đồng bào DTTS và 37 thôn xen ghép thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân vùng đồng bào DTTS&MN nhận thức rõ vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của Luật Hôn nhân và gia đình. Cùng với đó là phát huy vai trò của người có uy tín, già làng, trưởng thôn, đội ngũ hòa giải viên tuyên truyền, gõ cửa từng nhà có những trường hợp có thể xảy ra việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại địa phương.

Thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp, trong đó duy trì và nhân rộng thêm các mô hình xã giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS. Thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm, nâng cao trình độ dân trí, ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, từng bước xóa bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu...