Phan Thiết “hảo ngọt”?

Lại có nhiều đoàn khách tỉnh bạn đến Bình Thuận công tác, dẫn bạn đi ăn sáng, bạn cứ dặn đi dặn lại: ăn gì cũng được, nhưng đến chỗ nào đừng ngọt quá đấy nhé!

Mấy ông bạn văn nghệ sĩ cứ tếu táo rằng: Nấu gì cũng nêm nếm nhiều đường như thế, thì Bình Thuận phải xây thêm vài ba nhà máy đường nữa, chứ một cái không đủ… Còn mấy bác sĩ ở Phan Thiết lại bảo: dân mình “hảo ngọt” quá, nên bị tiểu đường nhiều.

Ẩm thực Việt Nam khá đa dạng, mỗi miền lại có nét đặc trưng riêng. Nếu miền Bắc thích vị đậm đà, miền Trung thích vị cay nồng, thì miền Nam lại chuộng vị ngọt trong nấu ăn. Đường trở thành gia vị không thể thiếu trong chế biến các món ăn (tương tự như gia vị không thể thiếu của người miền Bắc là bột ngọt, của người miền Trung là ớt). Hầu như món nào cũng ngọt, cho nhiều đường (ngay cả nước chấm dùng với bánh xèo, bánh căn). Có lẽ Phan Thiết chịu ảnh hưởng nhiều của ẩm thực miền Nam chăng? Có quán mì quảng vịt “ngọt như chè”, nhưng lại rất nổi tiếng và đông khách ở Phan Thiết. Riêng tôi phải thú nhận rằng vào Phan Thiết lập nghiệp đã ngót nghét gần nửa thế kỷ, nhưng vẫn chưa thích nghi được với nhiều món “đặc sản” ngọt ngào của xứ Phan, nên “muốn ăn thì lăn vô bếp”.

Sau gần 3 thập kỷ phát triển mạnh du lịch - dịch vụ, cái nghề “làm dâu trăm họ” này khiến ẩm thực của Phan Thiết thay đổi nhanh, phong phú, đa dạng hơn rất nhiều. Mũi Né trở thành nơi hội tụ của nhiều đầu bếp giỏi ở trong nước và cả quốc tế, với nhiều nét ẩm thực Á - Âu trong các khách sạn, resort phục vụ hàng triệu khách quốc tế và khách nội địa ở các vùng - miền trong cả nước. Ngay cả ẩm thực đường phố cũng thay đổi, xuất hiện rất nhiều nhà hàng, món ăn mang nét ẩm thực của đủ 3 miền Bắc - Trung - Nam cho khách lựa chọn. Theo đà phát triển du lịch, ẩm thực của Phan Thiết sẽ còn thay đổi nhiều hơn nữa, nhưng những người con Phan Thiết xa xứ, khi trở về vẫn tìm đến những quán mì quảng, bánh canh… dân dã, đậm vị “ngọt ngào” của xứ xở, như để hoài niệm về một thời xa vắng.