Thông thường, thích nghi được hiểu là có những biến đổi nhất định cho phù hợp với hoàn cảnh, môi trường mới. Quan sát quanh mình, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra có biết bao tình huống, hoàn cảnh đòi hỏi con người phải có những thay đổi trong cách nghĩ, nếp làm, nếp sinh hoạt.
Các cháu bé, sau những tháng sống trong vòng tay của mẹ, của những người thân yêu trong gia đình, đến lúc phải đến trường mầm non. Ngày đầu đến lớp, cháu tiếp xúc với cô, với bạn. Cảm giác lạ lẫm đã khiến có cháu thấy sợ, thấy không được an tâm, cháu khóc. Được sự dỗ dành của cô, có cháu quen dần; song cũng có cháu chậm quen. Sự ân cần thương yêu, vỗ về của cô giáo đã giúp cháu dần yên tâm hơn. Từ từ, cháu gần gũi với bạn, với cô. Cháu vui dần với lớp.
Những em học sinh mới tốt nghiệp trung học phổ thông, tùy theo việc chọn trường, chọn ngành học, có em phải rời gia đình, vào học những trường đại học ở những thành phố lớn. Đối với phần đông các em, từ việc sống hằng ngày với cha mẹ, đến việc lên sống ở thành phố lớn, là một sự thay đổi không nhỏ, nhất là những buổi đầu tiên. Phần đông là việc ở trọ nơi các ký túc xá, ở các nhà trọ, ăn uống khác hơn so với những buổi ăn ở gia đình. Phương tiện đi lại cũng thay đổi so với lúc ở quê nhà. Việc học tập trên giảng đường đã khác nhiều so với những ngày ngồi trên ghế ngôi trường trung học. Tất cả sự thay đổi về nếp sinh hoạt, đi lại, ăn uống, học hành, đòi hỏi những cô cậu sinh viên mới phải tập thích nghi. Các em rồi cũng sẽ quen theo thời gian.
Mới lập gia đình, có những người phụ nữ về sống cùng chồng ở gia đình chồng, một nơi ở mới, với những thành viên mới. Nếp sinh hoạt mới này chắc chắn khác rất nhiều với nếp sinh hoạt những ngày chưa kết hôn. Điều ấy đòi hỏi người phụ nữ phải có thời gian thích nghi. Với những cặp vợ chồng mới cưới có nhà riêng, họ cũng cần có thời gian để thích nghi về những điều thay đổi so với trước lúc họ về chung một mái ấm.
Hay có những trường hợp, người trụ cột trong gia đình chẳng may vướng vào bệnh hiểm nghèo. Mọi việc trong gia đình buộc phải thay đổi. Khi việc điều trị cần phải tập trung, khi tài chính gia đình cần phải dồn vào, thì những thành viên trong gia đình buộc phải thích nghi với tình huống, hoàn cảnh mới. Có cháu, cha mẹ qua đời sớm khi các cháu tuổi còn quá nhỏ. Dù có sự an ủi của ông bà và những người trong gia đình, dòng họ, song các cháu vẫn phải thích nghi dần với những sinh hoạt thường ngày khi thiếu bàn tay chăm sóc của mẹ cha.
Cơ quan sắp xếp lại bộ máy, tinh giản bớt nhân sự. Người làm được giảm bớt. Những người còn lại phải gánh vác phần việc của những người rời cơ quan. Công việc nhiều hơn, cũng có khi khó hơn. Điều ấy đòi hỏi người ở lại làm việc phải nỗ lực hơn thời gian trước.
Có cơ quan được hợp nhất từ nhiều cơ quan thành viên. Cơ quan hợp nhất thay đổi cơ cấu tổ chức. Những người quản lý, những cán bộ nhân viên được bố trí công việc mới, chức vụ khác, việc làm khác. Điều ấy đòi hỏi những người quản lý các bộ phận, những nhân viên công sở ấy phải thích nghi với môi trường làm việc mới, với cách lãnh đạo, điều hành mới, với công việc mới mình được giao. Có người sớm hòa nhập, có người lại thấy khó hợp với mình. Từ đây, người được đổi vai, người thấy mình cần về hưu sớm. Cùng biết bao hoàn cảnh, tình huống khác trong cuộc sống đòi hỏi những thành viên trong gia đình, trong cơ quan cần phải có sự thích nghi.
Thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh, tình huống mới mà bản thân mình gặp phải thật cần thiết đối với mỗi người. Bởi, cuộc sống ngày nay, có biết bao điều mới mẻ diễn ra, tác động đến các thành viên trong từng gia đình, trong xã hội. Thích nghi với hoàn cảnh, nếp sinh hoạt mới rồi cũng sẽ dần đến với mỗi người. Nhưng không phải sự thích nghi nào cũng là dễ dàng, mà từ thực tế cuộc sống cho thấy, đây đó, trong lòng của những người cần thích nghi với hiện tại vẫn còn gợn những trăn trở, băn khoăn.
