3.000 - 5.000 đồng/trái
Từ tháng 6/2022 đến nay, giá dừa tươi ở xã Thiện Nghiệp giảm mạnh, chỉ còn 5.000 đồng/trái, giảm 50% so với các tháng trước đó (10.000 đồng/trái). Tuy nhiên, người trồng dừa bán ra cũng khó khăn. Đơn cử, gia đình chị Trần Thị Hoàng ở thôn Thiện Trung có 3 ha trồng dừa, trong đó 1 ha cho trái thường xuyên, 2 ha đang cho trái bói. Mỗi đợt thu hoạch 500 trái, bán với giá 5.000 đồng/trái tại vườn, chưa tính chi phí thu hoạch, chi phí tưới, bón phân. Chị Hoàng cho biết: “Trái dừa có da bóng láng thì thương lái mua giá 5.000 đồng/trái, còn mẫu mã không đẹp thì chỉ 3.000 đồng/trái. Với giá này, người trồng lỗ tiền điện để bơm nước tưới, tiền phân bón. Mặc dù, thời điểm này là giáp tết, nhưng giá dừa tươi vẫn chưa nhích lên”.
Theo ông Trần Ngọc Hận - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thiện Nghiệp, toàn xã có khoảng 350 ha dừa, diện tích này phát triển nhanh trong những năm gần đây. Bởi điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, tạo ra chất lượng dừa ngọt ngon, thu hút người tiêu dùng. Thời điểm từ tháng 5/2022 trở về trước, dừa Thiện Nghiệp luôn bán được với giá cao hơn so với dừa những nơi khác “tràn” về Bình Thuận. Đến nay, giá không còn tốt như trước.
Với giá quá thấp như thế, không ít người trồng buồn chán, không chăm sóc cây dừa thường xuyên như trước. Trồng dừa phải tưới nước, phân bón đầy đủ thì cây mới đơm trái to, da căng bóng. Ngược lại, thiếu nước, trái nhỏ và da trở nên xấu, thì giá bán lại càng thấp hơn. Một số thương lái cho biết: Giá dừa xuống thấp, do nhu cầu của người mua, người tiêu dùng ít hơn các năm trước. Cùng với đó, dừa ở khu vực miền Tây đổ về, khiến cho giá dừa xuống thấp. Người trồng dừa Thiện Nghiệp vẫn đang hy vọng giá dừa sẽ “nhích” lên vào những ngày cận tết. Giá cả tùy thuộc vào thị trường và theo buổi chợ. Vì vậy, những người mua đi bán lại như chúng tôi cũng không biết được giá cả của những ngày cận tết sắp tới ra sao.
Nghịch lý
Đặc biệt, thời điểm hiện nay, mọi người mua sắm chuẩn bị Tết nguyên đán 2023. Ngoài việc dừa dùng để uống nước, dừa có thể được bảo quản lâu hơn so với số trái cây khác, cũng là nguyên liệu chế biến nhiều món ăn hàng ngày và dịp tết. Dừa dùng trang trí trong mâm ngũ quả để cúng gia tiên, ông bà. Nghĩa là, nhu cầu sử dụng dừa khá thông dụng và sẽ cao hơn vào những dịp lễ, tết. Hơn thế nữa, dừa Thiện Nghiệp được nhiều người, du khách ưa chuộng bởi sự ngọt thanh mang hương vị đặc trưng xứ biển. Khảo sát giá dừa tươi hiện bán tại các chợ trong TP. Phan Thiết là 8.000 - 10.000 đồng/trái. Dừa tươi bán online thì giá 15.000 đồng/trái, chưa tính phí giao nhận tận nhà. Các quán nước giải khát bán giá từ 25.000 - 30.000 đồng/trái. Trong khi đó, giá dừa tại vườn Thiện Nghiệp chỉ 3.000 - 5.000 đồng/trái, tùy thuộc mẫu mã.
Từ những thông tin trên cho thấy, giá dừa tại vườn thì thấp, nhưng đến tay người tiêu dùng thì giá khá cao. Bởi sự mua đi bán lại qua quá nhiều khâu trung gian. Các khâu trung gian (thương lái) ép giá hưởng lợi nhiều hơn, nên người nông dân lãi ít hoặc huề vốn, thậm chí có mùa vụ không có lãi. Còn người tiêu dùng vẫn phải mua giá cao. Câu chuyện này không mới và kéo dài trong nhiều năm ở mặt hàng nông sản, khiến người nông dân thiệt thòi nhiều. Để có thể giải quyết bài toán này, là cắt giảm bớt khâu trung gian, không thông qua nhiều thương lái sang tay như hiện nay, chỉ thông qua 1 đầu mối duy nhất để kết nối bởi trong chuyện mua bán không thể phủ nhận vai trò khâu trung gian.
Mới đây tại Văn bản số 94 của UBND TP. Phan Thiết vừa mới ban hành về kế hoạch sản xuất vụ đông xuân năm 2022 - 2023, UBND TP. Phan Thiết đã chỉ đạo UBND các xã như Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Thành, Tiến Lợi phối hợp Phòng Kinh tế, Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp thành phố đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi liên kết với doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu để bao tiêu sản phẩm, hình thành vùng sản xuất hàng hóa lớn mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Như vậy, các cơ quan liên quan phải nhiều nỗ lực hơn để giúp người dân gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp nói chung ở Phan Thiết và cây dừa Thiện Nghiệp nói riêng góp phần bảo đảm tiêu thụ sản phẩm với giá ổn định.