Cần nâng cấp sửa chữa hồ Tà Mon

Hồ Tà Mon (xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam) đang bị xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng.

Chúng tôi tìm hiểu được biết: Hồ chứa nước Tà Mon, xã Tân Lập, Hàm Thuận Nam được đầu tư xây dựng, đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 1993 đến nay, với công suất thiết kế phục vụ nước tưới cho 100 ha ruộng lúa 2 vụ/năm của cánh đồng Tà Mon và cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân xã Tân Lập. Hiện nay hồ Tà Mon phục vụ nước tưới cho khoảng 165 ha thanh long của các hộ dân xã Tân Lập, vì đa số các hộ dân đã chuyển đổi đất lúa sang trồng cây thanh long, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Công trình phục vụ nước tưới vượt công suất thiết kế trên 60 ha cây trồng, nên việc thiếu nước tưới trong mùa khô thường xuyên xảy ra.

Vấn đề đáng quan tâm hiện nay là hồ Tà Mon đang bị xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng, mặt đập bị bào mòn trên toàn tuyến, từ 0,6 - 0,8 m, bề rộng mặt đập cũng bị thu hẹp chỉ còn 2 - 2,5 m. Có những đoạn mặt đập bị xói mòn mạnh cả hai phía mái thượng lưu, hạ lưu, tạo thành các rãnh xói lở, gây nguy hiểm cho đập trong mùa mưa bão. Cụ thể: Mái hạ lưu bị xói lở nghiêm trọng trên toàn bộ chiều dài đập, nhất là đoạn cống T1- C6 và chỗ dòng suối cũ làm thu hẹp mặt cắt ngang đập. Mái thượng lưu đoạn từ K0- K0+ 377 phần đá lát mái chắn sóng bị sạt lở nhiều, gây mất an toàn cho đập đất khi mực nước hồ dâng cao. Tại vị trí trên vật thoát nước có 2 lỗ xói lớn, gây nguy hiểm cho vật thoát nước. Đặc thù của hồ Tà Mon là khi có mưa lớn nước từ các lưu vực đổ về rất nhanh, nhưng đập đất bị xuống cấp nghiêm trọng phải xả bớt lượng nước trong hồ và chỉ cuối mùa mưa mới tích nước.

Hàng năm, Chi nhánh Thủy lợi Hàm Thuận Nam đã báo cáo Công ty TNHH MTV KTCT thủy lợi Bình Thuận và UBND huyện Hàm Thuận Nam về tình trạng xuống cấp, hư hỏng của hồ Tà Mon, không đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ. Tại các kỳ họp HĐND huyện Hàm Thuận Nam đã có nhiều kiến nghị của cử tri về vấn đề này, nhưng các ngành chức năng tỉnh, Trung ương vẫn chưa xem xét, đầu tư nâng cấp, sửa chữa kịp thời. Để đảm bảo an toàn đập, Chi nhánh Thủy lợi huyện chỉ tích nước đến cao trình 46,5 m vào cuối mùa mưa để phục vụ nước tưới cho cây thanh long tại xã Tân Lập, nên không phát huy hết công suất tưới của hồ.

Được biết, việc nâng cấp, sửa chữa hồ Tà Mon đã được Bộ Nông nghiệp - PTNT phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án “Sửa chữa, nâng cấp an toàn đập” (WB8), do Ngân hàng thế giới tài trợ giai đoạn 2016- 2022 và sẽ triển khai thực hiện khi có nguồn vốn đầu tư.

TuẤn Anh