Tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số

Những kết quả bước đầu

Đề án Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non và học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2016 – 2020 (giai đoạn 1) trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện tại 50 trường, 282 nhóm, lớp mầm non và 47 trường, 66 điểm trường tiểu học người dân tộc thiểu số ở 7 huyện trên địa bàn tỉnh (Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Tánh Linh, Hàm Tân, Đức Linh). Việc xây dựng môi trường tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS trong các cơ sở giáo dục mầm non theo bộ tiêu chí. Trong đó, chú ý phân loại khả năng của trẻ để có phương pháp, nội dung tăng cường tiếng Việt phù hợp với đối tượng trẻ. Tại các lớp học xây dựng góc thư viện, góc địa phương và các góc chơi khác đều có gắn bảng tên bằng tiếng Việt để giúp trẻ tiếp xúc thường xuyên với tiếng Việt. Một số trường mầm non và tiểu học đã phát triển thư viện nhà trường, trang trí lớp học, tạo môi trường tiếng Việt phong phú, tổ chức ngày hội giao lưu tiếng Việt của chúng em, thi kể truyện, đọc thơ, hát... nhằm giúp trẻ tự tin trong giao tiếp bằng tiếng Việt, đạt chuẩn kiến thức kỹ năng môn tiếng Việt ở trường tiểu học…

Theo đánh giá của Sở Giáo dục và Đào tạo, sau 5 năm (2016 - 2020) triển khai thực hiện đề án, có 4.892/9.557 trẻ DTTS bậc mầm non đến trường, đạt 51,19% và 100% trẻ DTTS ra lớp đều được tăng cường tiếng Việt. Từ đó, trẻ có khả năng nắm bắt ngôn ngữ tiếng Việt, thường xuyên giao tiếp bằng tiếng Việt, mạnh dạn, tự tin, có kiến thức cơ bản để bước vào lớp 1. Còn đối với bậc tiểu học, chất lượng học tập môn tiếng Việt của học sinh cũng được nâng lên rõ rệt. Nhất là năng lực sử dụng tiếng Việt của học sinh từ lớp 2 đến lớp 5 có nhiều tiến bộ hơn. Đa số các em có khả năng nói, nghe hiểu để giao tiếp trong sinh hoạt và đáp ứng yêu cầu học tập.

Đổi mới hình thức truyền thông

Từ những kết quả của Đề án giai đoạn 1, UBND tỉnh vừa ban hành kế hoạch thực hiện Đề án “Tăng cường chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ mầm non và học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2, năm 2021 – 2025”. Đề án giai đoạn 2 tập trung đổi mới hình thức truyền thông nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp và các bậc cha mẹ, học sinh, cán bộ quản lý, giáo viên và cộng đồng đối với việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ em người DTTS. Triển khai tài liệu, tập huấn, bồi dưỡng về tiếng Việt cho cha mẹ trẻ là người DTTS, cộng đồng vùng đồng bào DTTS để xây dựng môi trường tiếng Việt tại gia đình và cộng đồng...

Để Đề án giai đoạn 2 mang lại hiệu quả, các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học cần triển khai tốt việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ thông qua các hoạt động lồng ghép, hoạt động giáo dục phổ thông. Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng, giáo dục giới tính và kỹ năng phòng, tránh tai nạn thương tích, đảm bảo chất lượng giáo dục miền núi, vùng DTTS, giảm khoảng cách chênh lệch giữa các vùng miền. Riêng đối với vùng dân tộc Chăm, các trường tổ chức dạy học tiếng Chăm theo hình thức tự chọn được quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Chăm. Cùng với đó, các trường chú trọng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phù hợp với đối tượng học sinh DTTS với mục tiêu trẻ sau khi hoàn thành cấp học mầm non phải được giao tiếp tiếng Việt thành thạo để làm nền tảng cho cấp học phổ thông. Đối với học sinh tiểu học, chú trọng đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất của người học, lấy chương trình giáo dục làm thước đo để đánh giá chất lượng giáo dục. Ngoài ra, mỗi cơ sở giáo dục mầm non và tiểu học phải đáp ứng được tất cả học sinh phải được học 2 buổi/ngày.

Bên cạnh đó, các địa phương tiếp tục đầu tư bổ sung, thay thế, cung cấp thiết bị dạy học, đồ dùng, phần mềm dạy học tiếng Việt phù hợp cho tất cả các nhóm, lớp, điểm trường mầm non, tiểu học ở các xã khó khăn, đặc biệt khó khăn có trẻ em người DTTS. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác xã hội hóa giáo dục, huy động sự tham gia đóng góp nguồn lực của các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể, các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các nguồn vốn hợp tác khác để hỗ trợ tăng cường tiếng Việt cho trẻ em người DTTS. Đồng thời, chú trọng nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục của các cơ sở giáo dục mầm non và tiểu học có trẻ em người DTTS, đảm bảo đến năm 2025 có ít nhất 30% cán bộ quản lý, giáo viên cấp mầm non và tiểu học là người Kinh công tác tại vùng DTTS biết tiếng mẹ đẻ của trẻ để giáo dục, giao tiếp với học sinh.