Tăng thu nhập cho nông dân
Dọc theo con mương nước của đập Ó Chay, những triền đồi phủ lên màu xanh non của chuối. Đi cùng tôi, anh Mang Lăng – Chủ tịch Hội Nông dân xã chỉ tay vào vườn chuối xanh tốt, từng buồng trái trĩu xuống nói: “Người dân ở xã Phan Lâm trồng chuối trong vườn từ rất lâu rồi nhưng trồng bài bản theo quy trình kỹ thuật kỹ càng để xuất khẩu thì chỉ vài năm trở lại đây”.
Anh Lầu A Ân, dân tộc Hoa ở tổ tự quản số 2 là một trong những hộ dân đầu tiên đưa giống chuối già Nam Mỹ về trồng ở xã với diện tích 3 ha. Từ Đồng Nai vào xã Phan Lâm lập nghiệp, nhận thấy điều kiện đất đai nơi đây phù hợp với cây chuối, anh Ân đã chuyển đổi cây bắp, mì sang trồng chuối. “Giống chuối già Nam Mỹ có đặc tính dễ trồng, thích nghi ngay cả vùng đất khô cằn. Nơi đây đất đai màu mỡ nên chuối cho năng suất cao, hương vị thơm ngọt”, anh Ân cho biết. Trồng chuối, khâu nước tưới rất quan trọng, trước xuống cây con anh Ân đầu tư hệ thống béc tưới công nghệ tưới nhỏ giọt của Israel để tiết kiệm nước với chi phí 25 triệu đồng mỗi ha. Cộng thêm các khoản chi phí cây giống 8.000 đồng/cây, tiền phân, thuốc, công chăm sóc với tổng đầu tư ban đầu vườn chuối 3 ha là 100 triệu đồng. Chuối trồng 9 - 10 tháng là cho thu hoạch, 5 năm mới xuống cây con mới. Cây con trồng được chăm sóc, bón phân tưới nước đầy đủ thì 6 tháng sau sẽ trổ buồng, sau khi ra buồng được 3 tháng là đến thời gian thu hoạch.
Theo chia sẻ của các hộ trồng chuối ở xã Phan Lâm, các chủ vườn điều chỉnh chăm sóc cây con sao cho trái vào dịp tết và rằm tháng giêng hàng năm làm vụ thu hoạch chính. Chuối được các thương lái ở Đồng Nai mua và xuất khẩu đi Trung Quốc. “Lợi nhuận của cây chuối phụ thuộc vào thị trường, chuối là loại trái cây cho năng suất khá mỗi ha thu hoạch từ 40 – 50 tấn trái với giá 9.000 đồng/kg sau khi trừ chi phí nông dân lãi cả trăm triệu đồng mỗi ha. Nếu giá chuối ở mức 4.000 – 5.000 đồng/kg người trồng có lãi ít hoặc là huề vốn”, anh Chèn Phát Sáng một chủ vườn chuối khác cho biết thêm.
Để xuất khẩu bền vững
Phan Lâm là xã ở vùng miền núi cao có đông đồng bào Raglai, K’ho sinh sống. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất giúp tăng thu nhập cải thiện đời sống đang được địa phương, nông dân quan tâm để nâng cao hiệu quả sản xuất. Toàn xã có hơn 20 ha trồng chuối già Nam Mỹ, giống chuối già Nam Mỹ trồng cho hiệu quả kinh tế cao tại Phan Lâm là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, hiện nay người nông dân đang trồng giống chuối này với tính chất tự phát. Chính vì vậy, ngành nông nghiệp huyện, xã Phan Lâm cần nghiên cứu, xem xét tính hiệu quả bền vững của giống chuối già Nam Mỹ phát triển diện tích phù hợp với nhu cầu thị trường. Để trồng được chuối xuất khẩu mang tính bền vững, có hiệu quả cao thì cần phải hiểu biết thị trường, cần có hợp đồng rõ ràng với doanh nghiệp bao tiêu ổn định. Nông dân tuân thủ các quy chuẩn của đối tác xuất khẩu đi nước ngoài và xuất khẩu chuối chính ngạch là cần thiết đối với nhà vườn. Điều này giúp sản phẩm đầu ra của nông dân được bao tiêu tốt, ít bị rủi ro hay biến động giá…
Chuối chứa nhiều chất dinh dưỡng như đường, bột, các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe nên được ưa chuộng. Trồng chuối không khó, nhưng trồng chuối để xuất khẩu và được khách hàng chấp nhận thì cần sự đầu tư bài bản và tính toán rất kỹ, bà con mới có lợi ích lâu dài.