Phát huy tính chính quy của lực lượng công an xã

Việc tăng quyền cho công an xã sẽ phát huy hiệu quả trong việc giữ gìn an ninh trật tự. (Ảnh minh họa)

 Phát huy tính chính quy

Từ ngày 1/12/2021, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2021, công an xã có thêm trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ đối với tin báo, tố giác tội phạm. Tại Khoản 1, Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTHS năm 2021 quy định sửa đổi, bổ sung Khoản 3, Điều 146 BLTTHS năm 2015 như sau: Công an xã, phường, thị trấn, đồn công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền. Ngoài ra, tại Khoản 1, Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTHS năm 2021 còn quy định, sửa đổi, bổ sung Điều 44 của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự năm 2015 như sau: Công an xã, phường, thị trấn, đồn công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo các tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Theo đó, trường hợp công an xã, phường, thị trấn, đồn công an phát hiện, bắt giữ, tiếp nhận người phạm tội quả tang, người đang bị truy nã thì thu giữ, tạm giữ vũ khí, hung khí và bảo quản tài liệu, đồ vật có liên quan, lập biên bản bắt người, lấy lời khai ban đầu, bảo vệ hiện trường theo quy định của pháp luật; giải ngay người bị bắt lên cơ quan công an cấp trên trực tiếp hoặc báo ngay cho cơ quan điều tra có thẩm quyền. Như vậy, quy định mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTHS năm 2021 đã giao thêm trách nhiệm “kiểm tra, xác minh sơ bộ” tố giác, tin báo về tội phạm cho công an xã để tương đương với công an phường, thị trấn. Theo các cơ quan chức năng, quy định này là cần thiết và phù hợp vì hiện nay cơ bản đã hoàn thành việc bố trí lực lượng công an chính quy về công an xã. Đây là việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về việc bố trí công an chính quy về cơ sở để đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

 Giảm áp lực cho công an cấp trên

Hiện nay, 93/93 xã trong 10 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đã được bố trí công an chính quy. Tổng số cán bộ công an chính quy được điều động về cấp xã nhận nhiệm vụ là 468 người. Trong đó có 93 đồng chí đảm nhận chức vụ trưởng công an xã, 107 đồng chí đảm nhận chức vụ phó trưởng công an xã và 268 đồng chí đảm nhận chức vụ công an viên thường trực. Hiện tại, tất cả các xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh đã có ít nhất 5 công an chính quy.

Việc điều động công an chính quy về xã thời gian qua đã phát huy hiệu quả ở nhiều mặt. Mà rõ nét nhất chính là việc thu thập chứng cứ truy bắt thành công nhiều đối tượng trộm cắp, ma túy. Đặc trưng của những vụ trộm cắp ở nông thôn thường là những thiết bị sử dụng trong lao động sản xuất như: máy bơm nước, bóng đèn chong thanh long… Việc công an xã thường xuyên bắt được các vụ trộm này đã tạo được niềm tin trong nhân dân và cũng là cơ sở để xử lý hình sự các đối tượng trộm khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Cùng với đó, lực lượng công an các xã đã tận dụng mạng xã hội facebook, zalo để đăng thông tin về việc bắt các đối tượng trộm, mua bán trái phép chất ma túy… để mọi người cùng biết để bảo vệ tài sản cũng như chủ động cung cấp thông tin cho lực lượng chức năng khi phát hiện các đối tượng khả nghi. Nhờ đó mà công tác đảm bảo ANTT tại các địa bàn cơ sở đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Việc tăng thẩm quyền cho công an xã trong việc kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo ban đầu được quy định trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTHS năm 2021 có ý nghĩa rất lớn. Thứ nhất, sẽ đảm bảo được tính ngang quyền, ngang nhiệm vụ của công an xã với công an phường, thị trấn khi đã điều động lực lượng công an chính quy về xã. Thứ hai, đối với công tác điều tra, xử lý tội phạm, sẽ đảm bảo tính nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả trong hoạt động kiểm tra, xác minh tin báo, tố giác tội phạm. Nhờ đó sẽ tận dụng được cơ hội để phát hiện, bắt giữ đối tượng gây án ngay từ ban đầu. Việc phát huy vai trò của công an xã sẽ giảm áp lực cho cơ quan điều tra cấp trên.

Hầu hết công an chính quy trước khi được điều động về đảm nhận nhiệm vụ tại cấp xã đã có một thời gian công tác tại các đội nghiệp vụ công an các huyện và các phòng nghiệp vụ thuộc Công an tỉnh. Họ đã có kinh nghiệm trong công tác tiếp nhận, xử lý tin báo, điều tra các vụ việc về trật tự an toàn xã hội. Việc tăng thêm quyền cho lực lượng công an xã sẽ giúp lực lượng công an chính quy ở các xã phát huy khả năng nghiệp vụ trong điều tra, phá án, giữ gìn an ninh trật tự.

Nguyễn Luân