Tánh Linh: Thác Bà lẽ ra được khai thác tốt hơn

Một phần thác Bà phía hạ lưu. Ảnh: H.T.T

Hoang  tịch

Tháng 6 năm nay, lần đầu tiên tôi đến thác Bà sau  hàng trăm lần đi về Tánh Linh trong  hơn 20 năm làm việc tại Báo Bình Thuận.  Đúng như tôi  hình dung  bao năm  nay, thác Bà  đã không hùng vĩ hơn những con thác tôi gặp trên đường Đông Trường Sơn  gần ngã ba biên giới, hoặc những con thác giữa rừng núi của hai tỉnh Mondokiri và Krachie, miền Đông Bắc Campuchia  trong nhiều năm trước đó, nhưng bù lại đây là con thác chứa trong lòng  nó  sự hoang tịch vì nằm giữa Khu bảo tồn thiên nhiên núi Ông, vốn ít người lui tới. Độ cao thác không lớn, thiếu cảnh khối nước khổng lồ trắng xóa đổ từ trời cao xuống, sương khói bồng bềnh như mây sa, nhưng bù lại, rừng  hai bên bờ thác khá dày, với hàng trăm cây gỗ quý được gắn biển tên, thật sự tạo nên sự hấp dẫn riêng có. Sau những phút đắm mình trong làn nước mát lạnh, người ta có thể leo lên những hòn đá tảng, treo võng  dưới cây rừng nói chuyện phiếm, đọc sách, thư giãn, làm mọi chuyện tùy thích miễn sao không gây hại đến tài nguyên rừng…

 Hấp dẫn du khách

 Có lẽ vì vậy, nên hôm tôi đến thác Bà  dù trời mưa vẫn có khá đông thanh niên  nam nữ lui tới. Có không ít bạn trẻ, mang thức ăn, ở lại thác  gần như  cả ngày. Điều đó nói lên thác Bà thực sự hấp dẫn với nhiều người. Tuy nhiên, một điều đáng quan ngại là có quá nhiều rác quanh thác, đa phần là rác khó hủy. Rác trong khe đá,  trong rừng cây, rác trôi theo nước về vùng hạ lưu.  Anh Ngô Văn Tuấn, người bạn cùng đi với tôi hôm ấy kể:  Người ta mang cả gà đến đây rồi  luộc hoặc nấu cháo... vì vậy về lâu dài thác sẽ bị ảnh hưởng. Quả thật thế, vào buổi sáng hôm ấy, có không ít bạn trẻ  bày “tiệc” là những thứ mang theo từ nhà trên những tờ giấy báo trải  trên những hòn đá bàn giữa lòng suối. Khá nhiều lon bia được mở và sau đó lon bia được vô tư thả xuống lòng suối, cùng với chai lọ xì dầu, tương ớt… Lòng suối sâu buộc phải đón nhận tất cả do con người thải ra.

Lối vào thác Bà. Ảnh: H.T.T

Nghĩ cách đánh thức tiềm năng

 Có thể nói thiên nhiên thác Bà là một thắng cảnh, mặc dù không được xếp vào hạng danh thắng, nhưng rõ ràng có sức hấp dẫn. Thác chứa trong lòng nó tiềm năng về phát triển du lịch sinh thái và du lịch Mice. Đi thác Bà hôm nay,  thấy sự hoang tịch của thác càng thấy tiếc vì bởi nó còn  thiếu bàn tay của con người biết tổ chức chạm đến,  cũng như đánh thức tiềm năng du lịch.  Buổi chiều hôm ấy, tôi ở nhiều giờ bên thác, lặng ngắm nó và  đặt nó trong sự so sánh  với đảo Sentosa của Singapore vào những năm 1970, khi chính phủ Singapore quyết tâm biến một hòn đảo đa phần là cát và vài quả đồi nhỏ thành khu du lịch. Rừng đã được trồng, rất ít cây thiên nhiên. Hầu như 90% những gì có được của Sentosa đều do bàn tay con người.

Cách đây chừng 10 năm, khi tôi đến Sentosa thì ngay từ trên tháp treo vượt biển, mặc dù vẫn biết quang cảnh ở bên dưới có thể hấp dẫn song từ trong trái tim của một người  yêu quê hương mình, tôi vẫn cho rằng: ở Việt Nam có nhiều nơi, nếu biết khai thác sẽ gấp mười lần, hai mươi lần lần Sentosa.  Điều đó được chứng minh khi tôi, thay vì quá chú ý đến trò biểu diễn của cá voi, đã rời con đường nhựa đi vào hai bên rừng, nơi được giới thiệu là có động vật hoang dã. Và quả thật rằng trên đảo Sentosa, người ta biết cách đưa về đây hàng  triệu con bướm, cũng như biết cách giữ chúng trong một khu vực để nhiều người người đến thưởng lãm. Thỉnh thoảng đi trong rừng trồng lại gặp những con khỉ chuyền cành, hoặc sóc. Phần lớn  được tạo dựng nhưng rõ ràng nó đã giúp Singapore buộc người  đi du lịch móc ví tiền.

Đối sánh đó mỗi lúc một lớn dần trong tôi khi hình dung: Ven bờ của thác Bà, dưới tán cây rừng là những lối mòn sạch sẽ, dẫn đến những căn nhà gỗ nhỏ khuất biệt, có nước hợp vệ sinh, chiếc bếp Hoàng Cầm nhỏ để có thể  nấu một số món ăn cho du khách thì thác Bà sẽ hút hàng đoàn người tìm về, những người muốn  sống trong khung cảnh thiên nhiên. Một số  dãy quán  được dựng lên bên thác, với yêu cầu không được tác động hoặc phá hoại cảnh quan thiên nhiên, bảo vệ thật tốt môi trường thì thác sẽ đi vào bộ nhớ của nhiều người ưa sự lãng mạn. Cần nói thêm, rừng quanh thác đa phần là gỗ quý. Chỉ cần  một kiểm lâm viên thạo nghề, đứng ra hướng dẫn cách nhận biết từng loại cây rừng, cách quan sát cây trong rừng để nhận biết phương hướng, tránh lạc rừng, với một mức học phí thấp thì sẽ không ít người có nhu cầu hiểu biết đăng ký học (như một kỹ năng sống). Tuy nhiên, để làm được điều đó cần đến một nhà tổ chức có tài, có viễn kiến, không vồ vập cái trước mắt mà hướng đến  lâu dài; không muốn vặt lông gà ngay khi trông thấy mà muốn đàn gà phát triển… Và nữa, cần đến sự chung tay của nhiều ngành, nhiều cấp với một nguyện vọng tha thiết là đánh thức tiềm năng của vùng đất, của thác bà, cao hơn nữa là phát triển quê hương… Không có những điều đó thì thác Bà sẽ vẫn phát triển trên giấy, trong chương trình của các kỳ hội họp…

Hà Thanh Tú