Vun đắp văn hóa đọc

Trước khi có sách, sự hiểu biết của nhân loại là con đường truyền miệng với nhau. Những kinh nghiệm cuộc sống đều được lưu giữ trong những câu ca dao tục ngữ, thậm chí cả trong những cổ tích rồi được truyền miệng từ đời này sang đời khác. Chỉ khi sách xuất hiện mới trở thành chiếc cầu nối vững chắc giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Ngày nay, cùng với sự phát triển của sách, các phương tiện thông tin đại chúng ngày càng trở nên đa dạng, phong phú. Văn hóa đọc hình thành từ khi có sách, đến nay không còn giữ nguyên ý nghĩa là đọc trong sách mà mở rộng thêm qua việc đọc trên mạng. Việc đọc nhanh, đọc ngắn, đọc sách mỏng cũng là một trong những tiêu chí được người đọc trẻ hướng đến và lựa chọn để tối ưu hoá cuộc sống. Theo số liệu từ Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam chỉ có 30% số người đọc sách thường xuyên, 26% không đọc sách và 44% thỉnh thoảng mới đọc sách. Thế nhưng, chúng ta lại có đến 70% người dân sử dụng Internet, nằm trong nhóm đầu thế giới…

Không phải bây giờ mà từ năm 2019 đến nay, hàng trăm chuyến xe lưu động mang tên “Ánh sáng tri thức” của Thư viện tỉnh đã đến với các trường học trong tỉnh, đặc biệt là những điểm trường vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng núi… Tới đâu, những chuyến xe ấy đều truyền đi thông điệp “ươm mầm” và cổ vũ văn hóa đọc, bằng việc   tổ chức nhiều hoạt động khuyến đọc như hướng dẫn kỹ năng đọc sách, lựa chọn sách, viết cảm nhận sách, đố vui có thưởng. Một buổi hay một ngày tiếp cận với sách tại thư viện lưu động chắc chắn sẽ không đủ, nhưng các hoạt động đang diễn ra như một sự gợi ý để hình thành động lực, thôi thúc các em duy trì thói quen đọc sách hằng ngày mà không cần tới bất cứ một sự ép buộc nào. Đồng thời nhấn mạnh phát triển văn hóa đọc trong nhà trường là một trong những hoạt động hữu ích và điều kiện quan trọng để đổi mới phương pháp dạy - học, giúp giáo viên, học sinh nâng cao khả năng tự học, tự rèn, tạo nền tảng quan trọng cho việc học tập suốt đời.

Đọc sách, làm theo sách chưa bao giờ là đủ cả. Một đời sách nhiều khi gắn trọn với đời người và đồng hành cùng nhiều người. Sách cho ta tri thức và giúp đỡ nâng đỡ tâm hồn thêm thăng hoa. Không chỉ học sinh mà nguồn tri thức từ sách rất cần với bất kỳ ai. Hy vọng “Những gì sách dạy chúng ta cũng giống như lửa. Chúng ta lấy nó từ nhà hàng xóm, thắp nó trong nhà ta, đem nó truyền cho người khác và nó trở thành tài sản của tất cả mọi người” (Nhà văn Voltaire (Pháp)).

Ngày Sách và văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 2 năm 2023 diễn ra từ ngày 15/4 đến ngày 1/5, với thông điệp: "Sách: Nhận thức - Đổi mới - Sáng tạo"; "Sách cho tôi, cho bạn", nhằm khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức; góp phần xây dựng xã hội học tập. Đồng thời, tôn vinh người đọc, người sáng tác, xuất bản, quảng bá sách và các tổ chức, cá nhân có những đóng góp cho phát triển văn hóa đọc. Nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, cơ quan chức năng và tổ chức xã hội đối với việc xây dựng, phát triển văn hóa đọc Việt Nam…