Ðể đô thị thông minh sớm ra đời

                

Ảnh: Đ.Hòa

Xu thế tất yếu...

Xác định xây dựng ĐTTM là xu thế tất yếu trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo triển khai công tác này, cụ thể như: Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày 26/10/2015 về việc Phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn 2016-2020; Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 4/5/2017 về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4; Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 1/8/2018 về việc Phê duyệt Đề án phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030...

Tại Bình Thuận, trước khi ban hành quyết định phê duyệt Đề án xây dựng ĐTTM tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2019 - 2025, tầm nhìn đến 2030, UBND tỉnh đã xác định:việc triển khai xây dựng  ĐTTM là một quá trình dài hạn theo chỉ đạo của Trung ương về phát triển ĐTTM dựa trên sự phát triển của công nghệ và nhất thiết phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Song, bên cạnh những thuận lợi thì việc đầu tiên chúng ta phải đánh giá cho được khó khăn thách thức phải đối mặt khi triển khai để đề ra những giải pháp phù hợp, bởi đây là một công việc còn quá mới mẻ đối với cả nước nói chung và Bình Thuận nói riêng. Trên tinh thần đó, thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan có liên quan tiến hành khảo sát từng nội dung cụ thể trong quá trình xây dựng đề án để xác định rõ những thách thức trong việc xây dựng ĐTTM tại tỉnh Bình Thuận.  

Nhận diện thách thức...

Về mặt tài chính, đây là khó khăn không chỉ ở Bình Thuận mà ở tất cả các địa phương trong việc triển khai các ứng dụng CNTT. Mặc dù tỉnh Bình Thuận đã có sự quan tâm đến việc phát triển các ứng dụng CNTT, tuy nhiên  nguồn lực về tài chính triển khai ứng dụng CNTT cho các đơn vị còn nhỏ lẻ và theo kế hoạch ngắn hạn. Về nguồn lực để vận hành đô thị thông minh, chúng ta chưa có một nguồn nhân lực chuyên trách CNTT lớn cả về số lượng và chất lượng, đây sẽ là khó khăn cho hầu hết các đơn vị trong công tác triển khai, đào tạo, chuyển giao công nghệ và vận hành hệ thống. Số lượng các dịch vụ được tích hợp còn thấp, căn bản  do cơ sở dữ liệu của các đơn vị còn tương đối độc lập, đặc biệt là các ứng dụng chưa liên thông kết nối với nhau. Nhiều ứng  dụng đã được tỉnh đầu tư, tuy nhiên cũng có rất nhiều các ứng dụng được triển khai theo ngành dọc cần được kết nối ngang với các ứng dụng đã được đầu tư; để giải quyết vấn đề này, Bình Thuận cần có kế hoạch xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung, kho dữ liệu tập trung và nền tảng liên thông, tích hợp dữ liệu. Việc lựa chọn các tiêu chí đánh giá, đặc biệt phù hợp với đặc thù của tỉnh đang là vấn đề mở, cần sớm được các bộ, ngành hướng dẫn cụ thể. Ngoài ra, theo chính sách khuyến khích thuê dịch vụ CNTT, Chính phủ cũng chưa có ban hành về cơ chế, chính sách, giá thuê dịch vụ. Các dịch vụ ban đầu triển khai theo hình thức này đều đang là sự thống nhất tạm thời giữa chính quyền và các nhà cung cấp dịch vụ. Một số cơ sở dữ liệu nền tảng cho việc xây dựng đô thị thông minh như dữ liệu về bản đồ số, về dân cư, đất đai... lại đang là những chương trình thực hiện ở tầm quốc gia và tiến độ có thể sẽ kéo dài nhiều năm nữa, trong khi đó đây là các dữ liệu nền tảng quan trọng cho việc triển khai các giải pháp thông minh. Vấn đề cốt lõi nữa là trình độ tiếp cận, sử dụng CNTT của người dân trong tỉnh còn thấp, Bình Thuận hầu như chưa có các chương trình, hạng mục truyền thông đạt hiệu quả cao để phổ cập về việc cung cấp và hướng dẫn người dân, doanh nghiệp biết sử dụng các dịch vụ hành chính công trực tuyến trong các dự án cung cấp dịch vụ công đã triển khai, điển hình là tình trạng hiệu quả ứng dụng của nhiều dịch vụ công đối với người dân chưa cao… 

Giải pháp cụ thể...

Với những thách thức đã được xác định, chúng ta nhận thấy việc triển khai xây dựng ĐTTM tại Bình Thuận sẽ là cả một quá trình đầy khó khăn, nan giải với lộ trình thực hiện kéo dài, do đó đòi hỏi phải có sự quyết tâm, đồng lòng của lãnh đạo các cấp, sự tham gia tích cực đội ngũ chuyên gia chủ chốt tại các sở, ban, ngành trực thuộc cùng các doanh nghiệp, đội ngũ trí thức và của cả cộng đồng dân cư. Đồng thời để xây dựng một kế hoạch triển khai tổng thể và chi tiết cho cả một lộ trình phát triển thì việc lựa chọn một phương pháp tiếp cận phù hợp sẽ cho phép chúng ta có thể triển khai xây dựng ĐTTM mà không phải chờ đợi đến khi hoàn chỉnh được một kế hoạch triển khai chi tiết. Đặc biệt UBND tỉnh phải xem  xét, quyết định ngay cơ chế phối hợp giữa các sở, ban, ngành tỉnh với các cơ quan có liên quan để đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các bên, tránh tình trạng chồng chéo hoặc không rõ ràng về chức năng nhiệm vụ của các đơn vị; xem xét và giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện đề án. Định kỳ hàng năm tổ chức rà soát, cập  nhật đề án để đảm bảo đề án luôn bám sát theo nhu cầu, điều kiện thực tế của Bình Thuận. Các nội dung chính cần rà soát, cập nhật định kỳ hàng năm bao gồm: danh mục các dự án, mức độ ưu tiên của các dự án, lộ trình thực hiện dự án, kế hoạch triển khai cụ thể… đối với những điều chỉnh lớn nội dung đề án cần báo cáo Tỉnh ủy xem xét, quyết định; đồng thời để đảm bảo tiến độ xây dựng đô thị thông minh, tỉnh phải thường xuyên chỉ đạo các sở, ban, ngành phối hợp với các đơn vị, địa phương được chọn, các đối tác triển khai các dự án hoàn thiện bộ tiêu chí đo lường, đánh giá hiệu quả xây dựng đô thị thông minh trên cơ sở các tiêu chí cụ thể và tiến hành đo lường, đánh giá hiệu quả thực hiện trên thực tế hàng năm.

Khi khó khăn thách thức được nhận diện chính xác và được giải quyết bằng những giải pháp phù hợp, quyết liệt với tất cả sự quyết tâm của hệ thống chính trị, ngày khai sinh ĐTTM tại Bình Thuận sẽ không còn xa nữa.

Huy Toàn