Lễ hội Ka-tê Bình Thuận vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Với người Chăm Bình Thuận theo tôn giáo Bàlamôn có những lễ nghi, lễ hội trải dài theo thời gian trong năm, nhưng lớn nhất và quy tụ nhiều yếu tố văn hóa nghệ thuật dân gian đặc sắc chính là Lễ hội Katê. Năm 2005, lễ hội Katê tại tháp Pô Sah Inư (Phú hài, Phan Thiết) được Bảo tàng Bình Thuận nghiên cứu và phục dựng thành công với đầy đủ các quy trình về thời gian, không gian, nội dung và hình thức, đảm bảo các yêu cầu về văn hóa dân gian.

Theo tập tục truyền thống ngày mùng 1 tháng 7 Chăm lịch thì ngoài những lễ nghi tại địa phương để phục vụ lễ hội Katê, tại tháp Pô Sah Inư phải thực hiện thứ tự những công đoạn và các nghi lễ sau: dựng rạp lễ, tống ôn, rước kiệu thần, mở cửa tháp, tắm tượng thần, mặc trang phục cho thần và cuối cùng là đại lễ. Trong những lễ nghi kể trên đều phải thực hiện mỗi mùa Katê đến. Về triết lý tôn giáo, cũng như tín ngưỡng dân gian của người Chăm với quan niệm thực hiện lễ tống ôn là để khai thông đất trời, sông suối từ biển lên nguồn, cầu cho gió êm biển lặng, mưa thuận gió hoà, người và vật nuôi sinh sôi nảy nở.

Lễ hội Katê còn là một không gian văn hóa mang đậm bản sắc văn hóa Chăm. Đến với lễ hội không chỉ đến với đền tháp cổ kính, đại diện cho giá trị kiến trúc kỹ thuật và mĩ thuật bậc nhất của nền văn hóa Chăm mà còn đến với những giá trị văn hóa tiêu biểu như: đồ cúng tế, y phục, nhạc cụ, những bài thánh ca ngợi ca các vị vua hiền có công với nước với dân. Ngoài ra, lễ hội Katê là dịp để khách tham dự có cơ hội thưởng thức một kho tàng nghệ thuật ca - múa - nhạc dân gian đầy độc đáo, cùng hòa vào những điệu múa duyên dáng của các cô gái Chăm xinh đẹp, được đắm chìm vào tiếng trống Ginăng, tiếng kèn Saranai, trống Paranưng, đàn Kanhi…

Đến với tham quan, nghỉ dưỡng tại thành phố Phan Thiết nếu đúng dịp lễ hội Katê trên tháp Pô Sah Inư sẽ là cơ hội để khách du lịch trải nghiệm, chiêm ngưỡng và thưởng lãm sự đa dạng, phong phú của một trong những kho tàng văn hóa tiêu biểu của đại gia đình các dân tộc Việt Nam.