Tiêu thụ tro, xỉ: Cần gấp rút tìm đối tác

Nhà máy gạch Mãi Xanh: tiến độ quá chậm

Cuối năm 2016, UBND tỉnh đã có quyết định quy hoạch chi tiết xây dựng nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng không nung từ nguyên liệu xỉ than tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân; đồng thời giao đất dài hạn cho Công ty cổ phần Đầu tư Mãi Xanh 25,5 ha khu vực này, tạo điều kiện pháp lý công ty triển khai đồng bộ dự án.  Theo phương án, doanh nghiệp này tập kết phương tiện san gạt mặt bằng, đào hồ chứa nước, xây dựng nhà máy lắp ráp 28 dây chuyền nhập từ Singapore để xúc tiến hoạt động. Với công suất thiết kế sản xuất hơn 1 tỷ viên gạch không nung/năm, nhà máy cần nguồn nguyên liệu 1,7 triệu tấn tro, xỉ. Như vậy, khối lượng tồn đọng khoảng 4 triệu tấn tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) Vĩnh Tân 2, 4, 1 tính đến nay, sẽ được Công ty cổ phần Đầu tư Mãi Xanh (Công ty Mãi Xanh) tiêu thụ hết chỉ hơn 2 năm, khi doanh nghiệp này đưa nhà máy sản xuất gạch không nung vào hoạt động đồng bộ, cũng như dùng nguyên liệu xỉ sản xuất thêm xi măng…

                

Gia cố bãi xỉ bằng lớp keo xi măng    trên bề mặt.

Tuy nhiên tiến độ xây dựng nhà máy của Công ty Mãi Xanh rất chậm, khiến các chủ đầu tư NMNĐ Vĩnh Tân (2, 4, 1) không khỏi lo lắng khi khối lượng xỉ ngày càng gia tăng. Tại cuộc họp giao ban mới đây với UBND tỉnh Bình Thuận, ông Lê Văn Danh, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) cho biết, đến nay Công ty Mãi Xanh mới hoàn thành lắp đặt nhà xưởng số 1, chỉ mới đưa vào vận hành 3/28 dây chuyền sản xuất gạch không nung, doanh nghiệp đang dùng chính sản phẩm này để xây các nhà xưởng, nhà xưởng số 2 đang trong quá trình xây dựng. Theo báo cáo của Công ty Mãi Xanh, dự kiến đến cuối năm  nay, doanh nghiệp sẽ hoàn thành thi công lắp đặt và lần lượt đưa vào sử dụng 16/28 dây chuyền để tiêu thụ khoảng 60 % khối lượng tro, xỉ. 12 dây chuyền còn lại sẽ tiếp tục hoàn thành lắp đặt trong năm 2019 để tiêu thụ hết 100 % khối lượng tro xỉ NMNĐ Vĩnh Tân 2 phát sinh hàng ngày. Tuy nhiên, theo ông Lê Văn Danh nhìn nhận, nhận xét của EVNGENCO3, Công ty Mãi Xanh khó khả năng triển khai tiếp các dây chuyền sản xuất còn lại do có khó khăn về tài chính và công nghệ…

Trong khi đó, ông Đỗ Văn Thái - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường Bình Thuận, cho rằng, đã hơn một năm rưỡi qua tiến độ thi công nhà máy sản xuất gạch không nung của Công ty Mãi Xanh rất chậm. Quá trình thi công, đơn vị này chưa thực hiện các biện pháp giảm thiểu bụi gây phát tán ra môi trường xung quanh đã bị đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên & Môi trường xử phạt hành chính 80 triệu đồng, cũng lần lữa nộp chậm. Điều đáng lo ngại, quá ít dây chuyền nhà xưởng hoạt động, tiến độ thi công ì ạch đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc tiêu thụ xỉ từ NMNĐ Vĩnh Tân 2 của Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân theo cam kết từ năm trước…

 Chủ động tìm thêm đối tác

Để chủ động tìm kiếm đầu ra khối lượng xỉ tồn đọng theo chỉ đạo của Bộ Công Thương, UBND tỉnh Bình Thuận, EVNGENCO3, Công ty nhiệt điện Vĩnh Tân đã làm việc, ký biên bản hợp tác với Tập đoàn VIG- là doanh nghiệp đã đầu tư nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng Thanh Tuyền sử dụng tro xỉ ở Nhà máy nhiệt điện Mạo Khê - Quảng Ninh. Theo biên bản hợp tác này, số lượng tiêu thụ khoảng 2.000 tấn tro, xỉ/ ngày (chiếm khoảng 50% số lượng tro, xỉ phát sinh hàng ngày của NMNĐ Vĩnh Tân 2); thời gian tiêu thụ vào khoảng đầu năm 2019. Phía Tập đoàn VIG đã vào NMNĐ Vĩnh Tân 2 lấy mẫu xỉ thử nghiệm, thỏa thuận xây dựng nhà máy ở khu vực Vĩnh Tân để sản xuất gạch không nung tiêu thụ tro, xỉ và đang xúc tiến thủ tục thuê đất. “Phía UBND tỉnh cũng đã chấp thuận chủ trương đầu tư từ Tập đoàn VIG, thông thoáng hướng ra để tiêu thụ khối lượng tro, xỉ ngày càng lớn từ các NMNĐ Vĩnh Tân đã và đang hoạt động. Đồng thời, UBND tỉnh kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành quy chuẩn vật liệu xây dựng từ nguyên liệu xỉ để làm đường giao thông nông thôn, vật liệu chống sạt lở bờ biển ở tỉnh... mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm này”, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Hai cho hay.

Trong diễn biến liên quan, ông Lê Văn Danh, Phó Tổng Giám đốc EVNGENCO3 cho biết thêm, thời gian qua, Công ty nhiệt điện Vĩnh Tân cũng tạo điều kiện (miễn phí) cho các đơn vị có phương án vận chuyển, sử dụng tro, xỉ làm vật liệu xây dựng. Khối lượng tro bay đã cấp cho các đơn vị này trong 6 tháng đầu năm nay là 55.000 tấn. Riêng với tro, xỉ NMNĐ Vĩnh Tân 4 đang dùng chung bãi chứa NMNĐ Vĩnh Tân 2, thời gian qua cũng đã có một số đối tác lấy khối lượng 6.700 tấn tro, xỉ (không tính phí) để thí nghiệm sản xuất gạch không nung, xi măng. Bên cạnh giải pháp triển khai, EVN/EVNGENCO3, Ban Quản lý dự án nhiệt điện Vĩnh Tân đang triển khai lập dự án đầu tư xây dựng hệ thống tuyến ống khí nén xuất tro bay Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân để xuất tro xỉ cho các cơ sở tiêu thụ bằng đường biển đã được Bộ Công Thương phê duyệt tại Quyết định số 1562. Dự kiến các đơn vị chủ quản khởi công dự án trong quý IV năm nay.

 Tăng cường gia cố bãi xỉ để không ô nhiễm môi trường

Hiện tại đã bước vào mùa mưa bão, ảnh hưởng nhiều đến vùng đất phía Bắc Tuy Phong, công việc gia cố bãi xỉ được NMNĐ Vĩnh Tân 2 triển khai thường xuyên. Nhiều công nhân luôn ứng trực hàng ngày, tưới nước giữ ẩm trên từng bề mặt ô xỉ. Ông Thiên Thanh Sơn, Giám đốc Công ty nhiệt điện Vĩnh Tân, chủ quản NMNĐ Vĩnh Tân 2, cho biết: “Để đảm bảo an toàn, nhà máy thực hiện đúng các bước đánh giá tác động môi trường được Bộ Tài nguyên & Môi trường phê duyệt, triển khai lu lèn xỉ ướt theo ô. Sau đó tưới một lớp keo xi măng trên bề mặt để tạo độ cứng che phủ không cho gió xoáy gây bụi trong khu vực. Thiết kế bãi xỉ được nhà thầu thực hiện theo hợp đồng EPC của dự án NMNĐ Vĩnh Tân 2, đại diện chủ đầu tư và tư vấn giám sát đã phê duyệt”.

Toàn bộ bãi trên có diện tích chứa tro xỉ 38,37 ha, khối lượng chứa khoảng 9,3 triệu m3, đã được xây dựng đê bao nâng tầng 3 bãi xỉ để đảm bảo chứa tro xỉ NMNĐ Vĩnh Tân 2 và 4. Cùng với đó, nền bãi xỉ tầng dưới cùng là lớp đất bảo vệ được đầm chặt dày 1.000 mm, tạo dốc thoát nước; ở giữa tầng chống thấm gồm 3 lớp (vải địa không dệt GeoFelt trọng lượng 150 g/m2, màng chống thấm PE dày 0,3 mm, lớp GeoFelt trọng lượng 150 g/m2); tầng trên cùng lớp đất đệm đầm chặt dày 300 mm. Với kết cấu ba tầng chống thấm bãi xỉ như trên, đảm bảo không thể thấm nước bên trong bãi ra môi trường xung quanh…

Trước đó, tro bay được thu gom ở các bộ lọc bụi tĩnh điện (ESP), đưa về chứa tại 3 silo tro trong nhà máy. Tại các si lo này, tro bay được làm ẩm và dùng các xe chuyên dùng để vận chuyển ra lưu giữ tại bãi xỉ bằng đường vận hành thuộc Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Hiện lượng tro xỉ gần 4 triệu tấn đang được lưu giữ chặt chẽ dưới bề mặt một lớp keo xi măng tạo độ cứng trong từng ô xỉ…

Thái Khoa