Xem lại “Về nơi gió cát” của NSND Huy Thành

                

NSND, đạo diễn Huy Thành

NSND, đạo diễn Huy Thành là một trong số ítnghệ sỹtừng 3 lần nhận giải Bông Sen Vàng qua các kỳ Liên hoan Phim Việt Nam cho các bộ phim được xếp vào hàng kinh điển là“Nổi gió”, “Về nơi gió cát”, “Xa và gần”. Trong đó, “Về nơi gió cát”là tác phẩm ghi dấu ấn của ông ở đồng thời cả hai cương vị biên kịch và đạo diễn. Phim có một số phân đoạn quay hình ngoại cảnh tại những đồi cát đẹp “mê hồn” ở Mũi Né - Phan Thiết.

Là một trong những bộ phim về đề tài hậu chiến được NSND, đạo diễn Huy Thành dành trọn tâm huyết với mong muốn góp phần xoa dịu nỗi đau chiến tranh cho cả hai phía, “Về nơi gió cát”lấy bối cảnh một vùng biểnmiền Trung khắc nghiệtchịu nhiều đau thương cả trong thời chiến lẫn hậu chiến, ở đó đặt ra một tình thế trái ngang giữa các nhân vật thuộc hai bờ chiến tuyến.

Nhân vật Lũy (Trần Vịnh đóng) sau thời gian thoát ly hoạt động cách mạng, được phân công trở về quê hương làm Bí thư xã. Những ngày đầu giải phóng,như nhiều địa phương khác, nơi vùng quê anh cũng đang trải qua nhiều biến động với tình hình phức tạp, cần được nhanh chóng ổn định đi vào cuộc sống mới. Duyên (Hương Xuân đóng) là người vợ thân thương của Lũy, vì hoàn cảnh đưa đẩy, đã lập gia đình và có con với một người lính của chính quyền cũ tên Sơn (Vi Cường đóng). Người cán bộ cách mạng Lũy lúc này đòi hỏi phải đủ bản lĩnh, kiên cường để đương đầu, vượt qua mọi cản ngại giữa lúc thực hiện trọng trách,nhiệm vụ mới mà cách mạng giao phó,cùng với những nỗi đau riêng.Lũy đã giải quyết có tình, có lý đối với người vợ của mình, đối với người chồng mới, với đứa con của vợ, và cả những tồn tại mà cuộc chiến mang lại.

                

Bìa phim “Về nơi gió cát” do Phương Nam Phim phát hành

Nhân vật Lũy không phải được khắc họa theo lối “chung chung, lý tưởng, một chiều”, mà ở đó là một con người rất đời thường với nhiều nỗi đau mất mát, có cả sự đắng cay, giễu cợt, bực tức không tránh khỏi. Nhân vật Duyên cũng thế. Người phụ nữ đứng giữa “đôi dòng nước” tiến thoái lưỡng nannày cũng mang nhiều tâm sự với đôi mắt u uẩn buồn. Đạo diễn Huy Thành còn khai thác hình ảnh cỏ lông chông nhẹ lăn theo gió cát, như chuyển tải một hình ảnh ẩn dụ về sự bất chấp khắc nghiệt của con người. Cuộc sống là không ngừng hy vọng. Một câu chuyện với nhiều tình tiết đan xen, thuận nghịch lẫn nhau của bộ ba “tam giác” Lũy - Duyên - Sơn đã được ê-kíp thực hiện xử lý khéo léo, với cái kết mang nhiều ý nghĩa nhân văn.

Mặc dù vẫn còn một số hạn chế nhất định, song đánh giá về bộ phim do Xí nghiệp phim Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh (nay là Hãng phim Giải phóng) sản xuất, NSND Huy Thành biên kịch và đạo diễn, PGS.TS. Trần Luân Kim - nhà nghiên cứu lý luận, phê bình điện ảnh - cho rằng “Về nơi gió cát” đã “ra đời vào một thời điểm đặc biệt của lịch sử nước nhà, ghi dấu ấn đáng kể trong nghệ thuật tạo dựng sắc nét chân dung hình tượng mới, góp phần làm phong phú phương thức thể hiện trong phim truyện Việt Nam”.

Tưởng nhớ một người nghệ sĩ lão thành tài hoa của điện ảnh cách mạng Việt Nam, xem lại “Về nơi gió cát” giúp chúng ta hiểu thêm về một lát cắt trong một thời kỳ lịch sử nhiều biến động của nước nhà.

PHÚC THỊNH