Sản phẩm có hàm lượng chì, kẽm…vượt ngưỡng cho thấy xuất phát từ gốc của vấn đề là do đất và nước của nơi cây thanh long sinh trưởng đang bị ô nhiễm. Vì vậy, dù nông dân sau khi thay đổi nhận thức có nỗ lực chăm sóc cây qua rải phân bón, phun thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng, thời gian cách ly thì cũng chỉ cho sản phẩm an toàn, tức không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Còn những hàm lượng như chì, kẽm… vượt ngưỡng là không thể phai vì chúng ở trong đất, trong nước ngấm vào từng chi tiết sinh trưởng của cây hàng ngày và ngấm vào trái là điều tất nhiên. Có thể, đó là vùng thanh long dân sản xuất không theo chuẩn nào, vì nếu theo chuẩn VietGAP thôi thì việc test đất, nước đã là khâu cơ bản phải làm trước tiên. Tiếp đến mới nói đến thực hiện theo đúng quy trình chăm sóc như thế nào. Đó là lý do mà thời gian qua, tỉnh đẩy mạnh diện tích sản xuất thanh long VietGAP. Nhưng vì nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề được nhiều nông dân phản ánh là thanh long VietGAP bán với giá như thanh long thường nên việc mở rộng diện tích sản xuất theo chuẩn này khó khăn. Tuy nhiên, theo quy luật phát triển, sản phẩm đạt chất lượng vẫn là đích đến cuối cùng. Bây giờ ngay cả thanh long sấy, sản phẩm mà ai cũng hình dung là thanh long tươi không được đẹp về hình dáng sẽ được tận dụng và đã qua nhiều công đoạn của sấy nên sẽ làm phai dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, của hàm lượng kim loại có trong thanh long tươi. Nhưng thực tế lại không.
Từ đó cho thấy, nếu ở tỉnh sản xuất thanh long VietGAP bền vững thì việc tiêu thụ thanh long tươi và cả thanh long sấy sẽ có hy vọng. Với thị trường Mỹ, nơi thanh long tươi đã vào nhưng không thành công, vì nhiều lý do, trong đó có cả cung đường vận chuyển quá dài thì bây giờ, thanh long sấy khắc phục được nhược điểm của thanh long tươi sẽ mở đường vào Mỹ dễ dàng hơn. Cái chính vẫn là thanh long phải sản xuất sạch, ngay cả từ trong đất, nước. Nếu vậy, phải cải tạo đất, nước trước khi sản xuất thanh long lại, nhất là với hàng nghìn ha thanh long đang ở giai đoạn già cỗi hiện nay.
Bích Nghị