Ám ảnh ở “thung lũng trời đánh”

Chưa đầy một tháng trước, vào chiều 20/4/2022, anh Ngô Văn D. (SN 1971) ở Đức Tài (Đức Linh) cũng bị sét đánh tử vong trong khi đang làm rẫy.

Cũng chưa đầy 2 tháng trước, vào chiều ngày 27/3/2022, anh Nguyễn Anh Phải G. (SN 1989) ở Nam Chính (Đức Linh), đã bị sét đánh tử vong khi đang làm rẫy. Thời điểm này đã có xuất hiện mưa trái mùa.

Còn ông Trần Văn T. (SN 1972) ở Lạc Tánh (Tánh Linh), thiệt mạng vì sét đánh khi đang dặm lúa ngoài đồng, hôm ấy là chiều 22/2/2022, trời chỉ có mưa nhỏ…

Sau mỗi vụ sét đánh chết người xảy ra, chính quyền địa phương đều tổ chức đến thăm hỏi, chia buồn và hỗ trợ mai táng cho gia đình người bị nạn, đồng thời nhắc nhở người dân phòng tránh các loại hình thiên tai thường xảy ra lúc giao mùa. Tuy nhiên như chúng ta thấy, các vụ sét đánh chết người vẫn liên tục xảy ra, có vụ sét đánh làm thương vong cả 3 người trong một gia đình đang đi làm rẫy, ở Lạc Tánh (Tánh Linh) vào chiều ngày 5/5/2021. Không chỉ ngoài đồng ruộng, rất nhiều vụ sét đánh thẳng vào nhà, làm cháy tường, sập trần, cháy rụi các thiết bị điện của người dân. Có trường hợp người dân đang trên đường lái máy cày chở lúa từ đồng về nhà, bị sét đánh văng khỏi máy cày chết ngay tại chỗ, bên những bao lúa mới gặt còn vương vãi.

Người ta thống kê bình quân mỗi năm ở cánh đồng La Ngà bao la và màu mỡ thuộc 2 huyện Đức Linh và Tánh Linh xảy ra từ 5 - 7 vụ sét đánh chết người. Có năm sét đánh chết hàng chục người, làm thiệt hại nhiều tài sản khác. Nạn nhân phần lớn là nam giới, lao động chính đang làm việc ngoài đồng. Các vụ sét đánh tập trung ở các xã Mê Pu, Vũ Hòa, Gia An, Lạc Tánh… Nhiều người bị sét đánh chết ngay tại chỗ, mình mẩy cháy sém. Người dân ám ảnh gọi vùng thung lũng sông La Ngà là “cánh đồng chết”, hay “thung lũng trời đánh”.

Năm 2004, do có quá nhiều người dân chết vì sét đánh bất thường, cử tri kiến nghị, tỉnh Bình Thuận đã mời Phân viện Địa lý tại TP. Hồ Chí Minh - thuộc Viện Khoa học - Công nghệ Việt Nam tiến hành đề tài khoa học có tên: “Nghiên cứu nguyên nhân dông sét, đề xuất giải pháp làm giảm nhẹ thiệt hại trong thung lũng sông La Ngà, thuộc 2 huyện Tánh Linh và Đức Linh”. Theo kết quả nghiên cứu của viện: Các cánh đồng trong thung lũng sông La Ngà trũng thấp, ngập úng, có nhiều bàu tích nước, là nơi tập trung dông sét nhiều, nhất là vào đầu và cuối mùa mưa, đặc biệt là từ 14 - 16 giờ chiều…

Phân viện địa lý đã đề nghị xây dựng các cột thu lôi, nhà trú mưa cứ khoảng cách 500 m/nhà cho người dân đi làm đồng trú ẩn, trồng các loại cây thân cao, có trữ nước lớn, dẫn điện tốt trên các tuyến đường, khu dân cư để thu hút các tia điện, hạn chế đánh vào nhà dân, đồng thời dự báo sớm cho người dân phòng tránh sét… trong đó một số giải pháp đã được triển khai thực hiện.

Tuy nhiên cho tới nay, tính mạng người dân vẫn bị đe dọa mỗi khi chuyển sang mùa mưa, có dông sét. Vì miếng cơm manh áo, dù nắng mưa người nông dân cũng không thể rời bỏ đồng ruộng. Người dân vùng thung lũng sông La Ngà mong có những giải pháp giúp họ hạn chế, giảm nhẹ thiệt hại về người, tài sản do thiên tai gây ra.